Dlaczego i jak powstaje odcisk na stopie? Sprawdź, jak zapobiegać bolesnym zmianom i jakie są skuteczne sposoby na odciski

Czym jest odcisk na stopie i jak go rozpoznać?

Odcisk na stopie to zgrubienia naskórka, które powstaje na skutek jego nadmiernego rogowacenia i wrastają w głąb skóry. Jego rdzeń ma stożkowaty kształt, dlatego w okolicy często widać ciemniejszy obszar. Takie zmiany określa się potocznie jako odciski z korzeniem. Są to miejsca, gdzie zgrubiałego naskórka jest najwięcej i sięga on najgłębiej.

Odciski mogą występować w różnych miejscach stopy. Bardzo często zdarza się odcisk na palcu (paluchu lub pozostałych palcach), a także na podbiciu stopy. Odciski tworzą się szczególnie łatwo na wystających elementach kostnych, gdzie skóra jest z natury dość cienka, a ponadto na stawach.

Najczęstszy podział odcisków obejmuje odciski twarde (na stawach śródstopia lub tuż nad stawami międzypaliczkowymi) oraz miękkie odciski między palcami u nóg.

Odciski na stopach dzieli się także ze względu na rodzaj tkanek, które zostały objęte zmianami. Biorąc to pod uwagę, można wyróżnić:

• Odcisk naczyniowy, który powstaje w mocno obciążonych miejscach, zawiera małe naczynia krwionośne i wymaga konsultacji u specjalisty.
• Odcisk naczyniowo-nerwowy, który powstaje na czubkach palców i charakteryzuje się intensywnymi dolegliwościami bólowymi.
• Odcisk brodawkowaty, który charakteryzuje się białą obwódką i tendencją do nawracania.
• Odcisk prosowaty, który występuje na piętach (najczęściej w postaci skupisk) i nie powoduje bólu.
• Odcisk na stopie, który powstaje podobnie jak modzele.

Jak i dlaczego powstają odciski na stopach?

Wśród przyczyn powstawania odcisków na stopach wymienia się w pierwszej kolejności noszenie niedobranego, ciasnego lub zbyt luźnego obuwia. Bywa też, że zmiany powstają w wygodnych butach, np. podczas upałów, gdy stopy łatwo puchną i są bardziej wilgotne.

Do czynników ryzyka rozwoju odcisków należą też m.in.:

• przedłużone chodzenie lub bieganie,
• stojąca praca,
• starszy wiek, gdy skóra z czasem staje się coraz cieńsza,
• kościste stopy,
• poruszanie się pieszo w trudnym terenie.
• halluksy,
• palce młotkowate,
• wady postawy
• płaskostopie,
• nadwaga i otyłość.

Odciski o wiele częściej powstają u osób cierpiących na cukrzycę, reumatyzm, nadciśnienie, zaburzenia w ukrwieniu kończyn czy choroby tarczycy.

Etapy powstawania odcisków na stopie:

1. Powstanie zrogowaciałej skóry w miejscu ucisku.
2. Formowanie odwróconego stożka przez wpychane coraz dalej, stwardniałe komórki.
3. Odcisk wrasta w głębokie warstwy tkanek i drażni zakończenia nerwowe.
4. Początkowo odcisk przypomina raczej zgrubiałe miejsce na skórze – w ten sposób (produkując nowe komórki naskórka) organizm broni się przed powstaniem ran. Bezpośrednim czynnikiem, który wywołuje odciski na stopach jest nacisk – źle dobranych butów lub jednego palca na drugi. Mechanizmem obronnym skóry jest rogowacenie, czyli twardnienie naskórka. Jeśli na tym etapie nie zostaną zastosowane sprawdzone sposoby na odciski, zrogowaciałe komórki będą wpychane w głąb skóry, tworząc kształt odwróconego stożka. Po pewnym czasie jego czubek zacznie naciskać na głębokie warstwy skóry, dotykając zakończeń nerwowych – to właśnie w tym momencie pojawia się ból.

Domowe sposoby na odciski

Gdy pojawiają się odciski na palcach, domowe sposoby mogą przeciwdziałać ich dalszemu rozwojowi. Takie metody są godne polecenia tylko wtedy, gdy odcisk nie przybrał jeszcze bolesnej, zaawansowanej postaci.

Specjaliści apelują, by nie próbować samodzielnie wycinać odcisków i nie stosować długotrwałych okładów. W ten sposób tworzy się rozległa, trudna do wygojenia rana lub tkanka ulega maceracji, co dodatkowo potęguje problem

Wśród domowych sposobów na odciski można wymienić m.in.:

• Maść na odciski. W tej roli dobrze sprawdza się maść z lanoliną i witaminą A, a także maści z mocznikiem. Wystarczy posmarować nimi odcisk dwa razy dziennie. Jeśli do tego zadba się, by nacisk ustąpił (na przykład stosując specjalne wkładki lub plastry na odciski), jest spora szansa, że zrogowaciała skóra powoli zniknie i odcisk przestanie dokuczać.
• Plastry na odciski. Główną rolą plastrów jest separowanie palców od siebie (jeśli problem stanowi odcisk między palcami) lub powierzchni odcisku od butów i podłoża. W ich składzie często można znaleźć substancje zmiękczające, na przykład kwas salicylowy – nie należy stosować takich plastrów na miękkie odciski, szczególnie odciski między palcami u nóg.
• Moczenie stóp. W usuwaniu odcisków poleca się szczególnie ciepłą kąpiel stóp w wodzie z dodatkiem płatków owsianych – wyciąg z płatków działa na skórę nawilżająco oraz odżywczo. Lepiej nie moczyć stóp zbyt często – to grozi maceracją skóry. Raz na dwa, trzy dni w zupełności wystarczy.
• Usuwanie zrogowacenia tarką do stóp. Jeśli odcisk jest niewielki i dopiero się tworzy, pomóc może także ostrożne, stopniowe ścieranie zgrubiałej skóry tarką do stóp. Zbyt agresywna ingerencja może spowodować odwrotny skutek – wzmożone procesy rogowacenia.

Usuwanie odcisków w gabinecie podologa

Podolog jest specjalistą od zdrowia stóp. Zajmuje się między innymi usuwaniem odcisków i to właśnie do niego warto udać się w pierwszej kolejności, jeśli domowe sposoby na odciski nie działają, a odcisk wciąż się rozrasta lub odnawia.

Profesjonalne usuwanie odcisków może odbywać się na różne sposoby:

• Ręczne, stopniowe usuwanie zrogowaceń – najpopularniejszy zabieg to ręczne usuwanie odcisków na stopie za pomocą tarek i frezarek. Zwykle zabieg rozkłada się na kilka wizyt, ponieważ zbyt agresywna ingerencja i usunięcie naraz wielu warstw zrogowaciałego naskórka może skutkować wzmożonym rogowaceniem.
• Laserowe usuwanie odcisków – to nowoczesna metoda, pozwalająca usunąć odcisk szybko, trwale i bezboleśnie. W tym celu stosuje się laser CO2. Zwykle wystarcza już jedna sesja, by pozbyć się odcisków na stopach – nawet tych trudnych do usunięcia innymi metodami.
• Nowoczesny preparat na odciski – podolog może także polecić skuteczny, nowoczesny preparat na odciski – pod warunkiem, że zmiana jest niezbyt rozwinięta. W przeciwnym razie stosowanie rozmiękczających płynów, maści i masek może spowodować uszkodzenie tkanek skóry. Warto więc skonsultować się ze specjalistą jeszcze przed wyborem metody usuwania odcisku.

ZOBACZ: W czym moczyć stopy? Ekspert: Aneta Suchowierska, kosmetolog