Spis treści
Czym jest terapia manualna?
Terapia manualna jest jedną z metod fizjoterapii łączącą w sobie metody diagnostyczne i lecznicze. Stosuje się ją w celu leczenia zaburzeń narządu ruchu, a głównie poprawy ruchomości stawów i rozluźnienia tkanek. Jest to bezpieczna i nieinwazyjna metoda wspierająca leczenie głównie chorób i bólu kręgosłupa oraz zwyrodnień stawów. Często stosuje się ją także w leczeniu kontuzji u sportowców lub zaburzeń w funkcjonowaniu narządu ruchu po urazach i operacjach. Zabiegi w terapii manualnej wykonują profesjonalni fizjoterapeuci przeszkoleni w odpowiednich technikach takich jak np. techniki Jandy, Mulligana czy Lewita.
Zobacz także: Ból szyi czy ramion ze zdenerwowania? Stres uszkadza mięśnie i może prowadzić do kontuzji
Terapia manualna nazywana jest też chiropraktyką znaną już w starożytności, którą stosował sam ojciec medycyny – Hipokrates. Uważał on, że wiele chorób i dolegliwości spowodowanych jest przez przesunięcie kręgów, które da się ustawić prawidłowo za pomocą technik manualnych. Chiropraktyka (od greckich słów: chiro – ręka i practicos – czynić, robić) była początkowo niemedyczną metodą leczenia zwyrodnień i bólu kręgosłupa, a osoby ją stosujące nazywano kręgarzami.
Terapia manualna to nie to samo co masaż. Czym się od siebie różnią?
Terapia manualna mylona jest często z masażem leczniczym, ponieważ masaż jest jej częścią oraz w jej wykonywaniu stosuje się również różne techniki ucisku mięśni i tkanek za pomocą rąk terapeuty. Dodatkowo jednak używane są także specjalistyczne rodzaje chwytów dostosowane indywidualnie do każdego pacjenta takie jak stretching, manipulacje i mobilizacje stawów, tkanek miękkich i układu nerwowego, a także terapia punktów spustowych.
Masaż leczniczy może służyć do przygotowania pacjenta do terapii manualnej. Jest on stosowany w celu rozluźnienia mięśni oraz profilaktyki bólów kręgosłupa. Masaż odpręża, zmniejsza napięcie nerwowe, poprawia pracę układu krążenia i rozgrzewa, dzięki czemu przygotowuje ciało do zastosowania terapii manualnej.
Kiedy wskazana jest terapia manualna? Skorzystaj przy bólach mięśni i stawów
Terapię manualną stosuje się przede wszystkim przy bólach kręgosłupa i stawów oraz przy takich dolegliwościach jak:
- choroby kręgosłupa,
- zwyrodnienia stawów,
- dyskopatia,
- rwa kulszowa,
- wady postawy np. skolioza,
- ograniczenia ruchomości stawów,
- przebywanie przez długi czas w tej samej pozycji,
- kontuzje,
- bóle pourazowe,
- bóle napięciowe, np. od siedzącego trybu życia,
- bóle kości ogonowej, karku, lędźwiowe i lędźwiowo-krzyżowe,
- bóle i zawroty głowy, migreny,
- osłabienie napięcia mięśni dna miednicy,
- częstomocz,
- zaburzenia snu,
- bóle oczu,
- nerwobóle,
- przemęczenie,
- w ramach rehabilitacji po operacjach.
Leczenie za pomocą terapii manualnej. Jak wygląda wizyta?
Podstawą do rozpoczęcia terapii manualnej jest zdiagnozowanie problemu, a następnie indywidualne dopasowanie metod leczenia. Na pierwszej wizycie fizjoterapeuta przeprowadza wywiad z pacjentem, analizę postawy ciała oraz badania diagnostyczne np. rezonans magnetyczny. Sprawdza również palpacyjnie miejsca, na których ból skarży się pacjent i ocenia napięcie skóry, tkanek podskórnych, mięśni i więzadeł oraz zakres ruchu wybranej części ciała.
Następnie pacjent umieszczany jest na łóżku przypominającym stół do masażu, a fizjoterapeuta przechodzi do stosowania chwytów i uciskania, aby przywrócić prawidłowe napięcie tkanek, ruchomość stawów oraz złagodzić ból i napięcie. Najpierw mięśnie i tkanki są rozgrzewane poprzez uciskanie oraz ruch w różnych kierunkach i pozycjach, a po odblokowaniu zostają ustawione w odpowiednim miejscu. Można wtedy usłyszeć charakterystyczne chrupnięcie lub zgrzytnięcie, gdy kręgi lub stawy wracają na swoje właściwe miejsce. Nie jest to bolesne, a wręcz odwrotnie, przynosi ulgę, ponieważ to właśnie nieprawidłowa pozycja sprawiała ból. Często pacjent ma za zadanie wykonywanie określonych ćwiczeń również w domu.
Kto nie powinien stosować terapii manualnej? Jest kilka przeciwwskazań
Terapia manualna jest mało inwazyjną metodą łagodzenia i leczenia bólu i z tego względu jest dość bezpieczna dla większości osób. Jednak nie każdy może się jej poddać. Przeciwwskazania do jej stosowania to:
- żylaki odbytu,
- infekcje górnych dróg oddechowych zwłaszcza przebiegające z gorączką,
- infekcje układu pokarmowego,
- stany zapalne skóry i tkanek,
- niektóre nowotwory,
- zaawansowana osteoporoza,
- złamania i pęknięcia kości,
- naderwania wiązadeł,
- problemy z krzepliwością krwi,
- świeże urazy mechaniczne tkanek,
- niestabilność stawu,
- schorzenia układu kostnego takie jak gruźlica kości,
- zaburzenia psychiczne,
- ciąża.