Test na menopauzę – kiedy i jak go zrobić? Ważna jest pora dnia. W jaki sposób interpretować wyniki testu na klimakterium?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podaje, że „menopauza to ostateczne ustanie miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzykowej jajników, po którym przez okres 12 miesięcy nie wystąpiło już żadne krwawienie”.

Klimakterium to naturalna biologiczna zmiana w życiu kobiety, to proces, który postępuje stopniowo, poprzedza go okres przedmenopauzalny. Menopauza może pojawić się między 40. do 55. rokiem życia. Czas rozpoczęcia klimakterium zależy od predyspozycji rodzinnych, momentu pierwszej miesiączki, trybu i stylu życia, diety, przebytych chorób czy nałogów.

Sprawdź: Szczepionka na menopauzę – prace trwają

Objawy klimakterium:

• nieregularne cykle, krwawienia skąpe lub bardzo obfite
• plamienia międzymiesiączkowe,
• zanik miesiączkowania,
• nagłe uczucie gorąca na całym ciele,
• zlewne poty,
• nocne poty,
• uderzenia krwi do głowy
• bóle głowy,
• migreny,
• osłabienie pamięci i koncentracji,
• bezsenność,
• napady duszności,
• wahania nastroju,
• częste infekcje intymne,
• kłopoty z trzymaniem moczu,
• suchość pochwy,
• bolesne stosunki,
• uczucie ciągłego zmęczenia,
• obniżenie libido.

Objawy menopauzy nie zawsze muszą wskazywać na początek przekwitania. Wtedy warto sięgnąć po testy na menopauzę.

Test menopauzalny z moczu wygląda i działa podobnie jak test ciążowy. W wyniku pokazuje poziom hormonu FSH (folikulotropowego) w moczu. FSH to hormon produkowany przez przysadkę, który pobudza jajniki do produkcji estrogenów. Gdy spada poziom estrogenów, przysadka, chcąc pobudzić jajniki, wytwarza więcej FSH. Dlatego, u kobiety w trakcie menopauzy poziom FSH w moczu będzie podwyższony.

Test menopauzalny zrobić najlepiej rano z tzw. pierwszego moczu porannego, który zawiera największą ilość FSH.

Test może być wykonany w dowolnym momencie cyklu miesiączkowego. Przy czym, warto wiedzieć, że trakcie cyklu miesiączkowego poziom FSH w moczu może się zmieniać. Z tego powodu najlepiej zrobić dwa testy w odstępie tygodnia.

Zobacz także: Rośnie jak chwast, jest dobra na menopauzę i odchudzanie. Poznaj cenne właściwości koniczyny czerwonej

Test na menopauzę można kupić w aptece bez recepty. W jednym opakowaniu znajdują się dwie sztuki. Wyglądają identycznie jak testy ciążowe i robi się je bardzo prosto (instrukcje użycia mogą się nieco różnić w zależności od zaleceń producenta). Jak działa domowy test na menopauzę?

1. Zbieramy mocz do czystego pojemnika.
2. Na płytkę testową położoną poziomo nanosimy pipetą 3-4 krople moczu bądź umieszczamy końcówkę chłonną w moczu na 10 sekund.
3. Czekamy kilka minut i odczytujemy wynik.

Zobacz: Ten sposób na uderzenia gorąca przy menopauzie zmniejsza objaw o 95 procent

Wynik test menopauzalnego z moczu może być:

• Pozytywny (poziom FSH jest równy lub wyższy niż 25 mIU/mL) – na teście widać dwie czerwone linie.
  Jeżeli wynik testu jest pozytywny, należy wykonać kolejne badanie po czasie od 5 do 7 dni.
  Dwa kolejne badania z wynikiem pozytywnym sugerują, że kobieta przechodzi w okres menopauzy.
  Zaleca się jej konsultacje z lekarzem w celu potwierdzenia diagnozy.
  Pozytywny wynik testu może wyjść także u kobiet, które osiągnęły wiek uznawany za okres przekwitania i nadal regularnie miesiączkują. W takim przypadku pozytywny wynik testu na klimakterium wskazuje, że kobieta jest w fazie przedmenopauzalnej.

• Negatywny (stężenie FSH jest niższe niż 25 mlU/ml) – wskazuje, że klimakterium prawdopodobnie jeszcze się nie rozpoczęło. Na teście widać tylko jedną czerwoną kreskę w obszarze kontrolnym i brak kreski w obszarze testowym. Mogą też pojawić się dwie czerwone kreski. Kreska w obszarze testowym będzie jaśniejsza od kreski w obszarze kontrolnym.
  Jeżeli kobieta zaobserwowała u siebie inne objawy wskazujące na menopauzę, powinna skonsultować się z ginekologiem.

Jak zapewniają producenci, testy wykazują ponad 90-procentową skuteczność. Wynik może być niewiarygodny, jeśli kobieta przyjmuje hormonalne środki antykoncepcyjne. Test menopauzalny nie powinien być wykorzystywany jako metoda antykoncepcji.

Niektóre choroby i problemy zdrowotne mogą powodować błędny wynik testu na klimakterium. Do częstych przyczyn zatrzymania miesiączki lub wystąpienia nieprawidłowych krwawień należą między innymi:

• ciąża,
• zaburzenia hormonalne,
• nowotwory narządów rodnych,
• mięśniaki i polipy macicy,
• stres lub nagły spadek masy ciała.

Jeżeli test na klimakterium dał wynik pozytywny, należy odwiedzić ginekologa. Warto, aby to lekarz potwierdził ewentualne przechodzenie w okres przekwitania i pomógł ocenić gospodarkę hormonalną. Zleci dodatkowe badania: hormonów tarczycy, poziomu glukozy we krwi, wykonanie profilu lipidowego i sprawdzenie poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL, cholesterolu LDL, wykonanie prób wątrobowych oraz densytometrii, która pomoże ocenić ryzyko pojawienia się osteoporozy.
Kobieta powinna pamiętać o regularnym samobadaniu piersi i mierzeniu ciśnienia.

Czytaj też: Terapia hormonalna a ryzyko raka piersi. Jeśli ją stosujesz, przeczytaj. Naukowcy wykazali nieco większe ryzyko m.in. dla minipigułek

Badania na menopauzę u ginekologa to:

• USG z głowicą waginalną (wynik badania - endometrium macicy o szerokości poniżej 4 mm, brak widocznych pęcherzyków Graafa oraz brak miesiączki od co najmniej 2 miesięcy - potwierdza klimakterium).
• Badanie ginekologiczne (suchość błony śluzowej pochwy).
• Badanie poziomu hormonów płciowych (wynik potwierdzający klimakterium to obniżony poziom estradiolu i podwyższony poziom FSH).

Mogą być też badania potrzebne do dobrania metody hormonalnej terapii menopauzalnej (HTM) znanej też jako hormonalna terapia zastępcza (HTZ). Oprócz FSH i estradiolu, zbadany zostanie poziom LH, estronu i progesteronu.

U kobiet w okresie menopauzy hormonalna terapia zastępcza zmniejsza ryzyko wystąpienia między innymi:

• miażdżycy,
• zawału serca,
• udaru,
• choroby Alzheimera,
• raka jelita grubego,
• osteoporozy.

Czytaj także: Kawa, herbata i białko chronią kobiety przed złamaniem kości? Niewielka zmiana diety może zmniejszyć ryzyko złamania szyjki kości udowe

Dla kobiet, które nie mogą przyjmować syntetycznych hormonów, rozwiązaniem są naturalne fitoestrogeny.

Do oceny skali nasilenia objawów towarzyszących menopauzie służy tzw. Indeks Kuppermana. To 11 pytań o częstotliwości występowania dolegliwości związanych z okresem przekwitania, między innymi o uderzenia gorąca, potliwość, rozdrażnienie czy zaburzenia snu.

Wykonanie testu umożliwia oszacowanie prawdopodobieństwa wstąpienia menopauzy. Aby obliczyć wartość indeksu - kobieta zaznacza odczuwane nasilenie każdego z zaznaczonych w teście - objawów przekwitania.

Wynik testu Kuppermana może wskazywać na brak objawów menopauzy, zespół lekkich objawów wypadowych, zespół średnich objawów i tych o silnym nasileniu. Test jest dostępny na wielu stronach internetowych.