Japońscy naukowcy z Uniwersytetu Juntendo w Tokio opracowali szczepionkę, która likwiduje starzejące się komórki z organizmu. Dzięki temu preparat może przedłużyć życie i zahamować rozwój schorzeń związanych z wiekiem takich jak osteoporoza, cukrzyca, problemy ze stawami, osłabienie wzroku, słuchu czy pracy serca.
Zobacz także:
Dlaczego się starzejemy?
Starzenie się komórek polega na zatrzymaniu się ich naturalnej zdolności do replikacji, czyli namnażania. Gdy tak się stanie komórki te nie są już nam do niczego potrzebne i zostają usuwane z organizmu. Jednak u osób starszych ta czynność jest utrudniona, ponieważ wraz z wiekiem układ odpornościowy usuwa je z coraz mniejszą wydajnością. Starzejące się komórki wytwarzają związki, które wywołują stan zapalny, uszkadzający również zdrowe komórki i wywołujący wiele chorób związanych z wiekiem takich jak np. choroba Alzheimera i Parkinsona, cukrzyca typu II, miażdżyca, choroby układu krążenia czy choroby nowotworowe.
Naukowcy odkryli, że usunięcie tych komórek, nazywanych też komórkami zombie, opóźnia procesy starzenia się i hamuje rozwój wielu chorób związanych ze starzeniem się organizmu.
Przeczytaj również:
Jak działa szczepionka przeciw starzeniu się?
Japońscy badacze zidentyfikowali białko GPNMB (białko B glikoproteiny czerniaka bez przerzutów) występujące na powierzchni komórek śródbłonka naczyniowego, wyściełających wnętrze naczyń krwionośnych, które występowało w nadmiernych ilościach w próbkach pobranych przez nich od pacjentów z miażdżycą. Następnie w mysim modelu miażdżycy za pomocą modyfikacji genetycznej usunęli uszkodzone komórki. Dzięki temu zabiegowi ilość płytek miażdżycowych w tętnicach zwierząt znacznie się zmniejszyła.
W ten sposób badacze opracowali szczepionkę peptydową opartą na niemetastatycznym białku B glikoproteiny czerniaka (GPNMB). Po wstrzyknięciu szczepionki myszom ich układ odpornościowy wytworzył przeciwciała skierowane przeciwko cząsteczkom białka GPNMB. Przeciwciała oznaczają te białka przyczepiając się do nich, dzięki czemu białe krwinki "wiedzą", że mają usunąć komórki zawierające te właśnie białka. Dodatkowo szczepionka zmniejszyła również liczbę płytek miażdżycowych u myszy, które ją otrzymały.
Szczepionka pozytywnie wpłynęła także na kondycję i zwinność myszy oraz długość ich życia. Naukowcy podali ją gryzoniom w średnim wieku (rocznym) i po miesiącu sprawdzili ich sprawność. Okazało się, że były one szybsze i bardziej aktywne oraz żyły o 15 proc. dłużej od myszy otrzymujących placebo.
Kiedy szczepionka będzie dostępna dla ludzi?
Choć u myszy nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych po zastosowaniu szczepionki, obecnie nie wiadomo kiedy preparat będzie dopuszczony do testowania na ludziach. Profesor Toru Minamino z Uniwersytetu Juntendo oraz jego współpracownicy podkreślają potrzebę kontynuowania badań oraz opracowania preparatów działających na inne typy komórek, ponieważ nie wiadomo czy obecny preparat w taki sam sposób jak u myszy zadziała na starzejące się komórki także u ludzi.
Źródło:
Senolytic vaccination improves normal and pathological age-related phenotypes and increases lifespan in progeroid mice Nature