Spis treści
Po jakich lekach uczulenie na słońce?
Niektóre leki po zażyciu powodują skórne reakcje fotonadwrażliwości pod wpływem promieniowania słonecznego. Należą do nich zarówno produkty farmaceutyczne wydawane z przepisu lekarza, jak i dostępne bez recepty.
Zmiany skórne, które są znane jako fotodermatozy egzogenne, to najczęściej odczyny fototoksyczne i reakcje fotoalergiczne. Zwykle przybierają postać czerwonych wykwitów, rumienia, obrzęku, a niekiedy również bolesnych pęcherzy. Skąd biorą się te zmiany? Niektóre substancje czynne leków są tzw. fotosensybilizatorami, które wchodzą w interakcję z energią płynącą z promieniowania słonecznego, a następnie pochłania ją, co może skutkować niepożądaną reakcją organizmu.
Zobacz w naszej galerii, po jakich lekach należy unikać ekspozycji skóry na słońce i inne źródła promieniowania UV, aby uchronić się przed jej niekorzystnymi reakcjami.
Jak działają leki światłouczulające i fototoksyczne?
Leki nazywane światłouczulającymi (fotouczulającymi) i fototoksycznymi uwrażliwiają skórę na działanie światła słonecznego, a konkretnie promieniowania UVA, czyli długiego, którego natężenie jest niezależne od pory roku. Jest to tzw. fotowrażliwość, która może przybrać różne postaci.
Sprawdź: Opalenizna z zastrzyków lub sprayu do nosa. To niebezpieczny melanotan
Odczyn fototoksyczny powstaje na skutek działania promieni UV i równoczesnego oddziaływania na organizm substancji chemicznej. Pod wpływem promieniowania następuje rozpad związków chemicznych zawartych w leku i uwalniania m.in. wolnych rodników, które uszkadzają struktury komórek, powodując reakcję zapalną.
Zmiany skórne przypominające oparzenie słoneczne to m.in. pęcherze, bąble i zaczerwienienie. Zmiany pojawiają się bardzo szybko, nawet w ciągu kilku minut od ekspozycji na słońce. Są one widoczne głównie w miejscach odsłoniętych i bezpośrednio narażonych na działanie promieni słonecznych i mogą pozostawić po sobie przebarwienia. Zmiany ustępują zwykle po wyeliminowaniu wywołującego je czynnika. Na takie reakcje jest narażony praktycznie każdy, kto po przyjęciu określonych leków będzie przebywał na słońcu.
Reakcja fotoalergiczna różni się od reakcji fototoksycznej mechanizmem powstawania, a czasem także występowania. Wywołana jest przez nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego. W wyniku działania promieniowania ultrafioletowego składniki leku przekształcane są w hapten lub alergen, który wywołuje reakcję alergiczną.
Zmiany skórne zwykle pojawiają się na obszarze eksponowanym na działanie promieni UV, ale mogą rozszerzać się również na miejsca zakryte przed słońcem. Objawy fotouczulenia takie jak rumień, grudki, świąd pojawiają się z opóźnieniem 24-48 godzin po ponownej ekspozycji na alergen. Do takich reakcji predyspozycje mają jednak tylko niektóre osoby, przez co występują one dość rzadko.
Należy pamiętać, że promieniowanie UVA przenika przez chmury i szyby, więc jesteśmy narażeni na jego działania również w domu czy podczas jazdy samochodem, a nie tylko podczas przebywania na zewnątrz. Dlatego zmiany na skórze spowodowane działaniem leków i słońca mogą pojawić się niezależnie od pory roku oraz czasu ekspozycji na promienie ultrafioletowe. Stąd nie należy rezygnować z ochrony skóry za pomocą kosmetyków z wysokim filtrem UV (SPF50) i ubioru osłaniającego ciało.
Jakie leki powodują nadwrażliwość na słońce? Zobacz w galerii.
