Spis treści
Klasyczna nalewka z tarniny – przepis
Nalewkę z tarniny robi się z przemrożonych owoców. Można zrywać je po przymrozkach lub włożyć na jakiś do zamrażarki. Choć mogą wystarczyć 24 godziny, wiele osób pozostawia je tam na kilka tygodni. Sposobów na tarninówkę jest wiele, a każdy pozwoli na uzyskanie cennego preparatu leczniczego.
Przepis na tarninówkę
Składniki:
- 1 kg owoców tarniny,
- 0,5 l spirytusu 95 proc.,
- 2 szkl. wody,
- 100 g cukru,
- 3 łyżki miodu,
- ew. połowy cytryny,
- kilka goździków lub inne przyprawy korzenne (opcjonalnie).
Jak zrobić nalewkę z tarniny bez drylowania owoców?
Nalewkę z tarniny bez drylowania owoców łatwo jest zrobić według przepisu poniżej. W wielu przepisach stosuje się owoce drylowane, jednak z uwagi na ich niewielkie rozmiary i pokaźne pestki wyjmowanie ich nie należy do najłatwiejszych. Można spróbować usunąć pestki ze świeżo rozmrożonych owoców poprzez ściśnięcie miąższu. Zabieg nie jest jednak konieczny, bo zawarty w nich kwas pruski (związki cyjanogenne) nie wydostaje się przez ich grube ściany.
Podstawowy sposób przygotowania tarninówki:
- Umyte i osączone owoce zalej w słoju spirytusem i wodą, a następnie odstaw w ciemne i chłodne miejsce na okres około 4 miesięcy.
- Po upływie tego czasu odlej płyn i przefiltruj nalewkę, a owoce wyrzuć.
- Dodaj do nalewki pozostałe składniki, odstaw na 2 tygodnie, po czym przefiltruj ponownie i odstaw na 6 miesięcy.
- Dawkowanie nalewki z owoców tarniny to 25-50 ml dziennie.
Istnieją też jednak alternatywne metody wykonania nalewki z tarniny. Wiele osób odlewa wyciąg alkoholowy po krótszej maceracji, po czym zasypuje owoce cukrem z dodatkami i odstawia na 4-6 tygodni, by pozyskać z nich więcej cennych składników. Wtedy łączy się syrop z wyciągiem spirytusowym i odstawia całość na pół roku do leżakowania. Owoce można też jednak od razu zasypywać cukrem, a potem dodawać pozostałe składniki.
Oprócz zwykłej nalewki można też przygotować tarninówkę na ginie (ang. sloe gin), zamieniając w przepisie połowę litra spirytusu wraz z dwiema szklankami wody na litr ginu o mocy ok. 40 proc. alkoholu.
Na co pomaga nalewka z tarniny? Właściwości lecznicze
Tarninówka jest polecana w przypadku niestrawności, bólu brzucha (zwłaszcza na tle skurczowym) i biegunki. Pomaga także ograniczyć zatrzymywanie płynów w organizmie, niedokrwienie kończyn i procesy miażdżycowe w naczyniach krwionośnych.
Po rozcieńczeniu tarninówka jest dobra do płukania jamy ustnej i gardła w przypadku stanów zapalnych, aft, zapalenia migdałków, a także nieświeżego oddechu. Związki aktywne z tarniny mogą też pomóc w walce z próchnicą, ponieważ hamują namnażanie się wywołujących tę chorobę bakterii Streptococcus mutans.
Zawarte w tarninie garbniki działają ściągająco na błony śluzowe i skórę. Oznacza to, że powodują powierzchniową denaturację ich białek i powstanie ochronnej warstwy chroniącej uszkodzenie. Związki o takim działaniu obkurczają też naczynia krwionośne, zmniejszając wysięki. Działają też przeciwzapalnie. Właściwości te sprawdzają się w przypadku stanów zapalnych jamy ustnej i przewodu pokarmowego, a zwłaszcza w biegunkach.
W ziołolecznictwie stosuje się też korę tarniny o jeszcze silniejszym działaniu przeciwbiegunkowym oraz zbierane na wiosną kwiaty tarniny, które są bogate zwłaszcza w flawonoidy o działaniu moczopędnym.
Lecznicza nalewka z owoców tarniny wykazuje właściwości:
- przeciwbakteryjne,
- przeciwbiegunkowe,
- przeciwzapalne,
- przeciwwysiękowe,
- rozkurczowe,
- lekko moczopędne,
- usprawniające trawienie,
- poprawiające krążenie krwi,
- hamujące utlenianie cholesterolu.
Warto przy tym wiedzieć, że tarnina to gatunek śliwy, nazywany również tarką, ciarką i żarnośliwą, a po łacińsku – Prunus spinosa. Ten ciernisty krzew z rodziny różowatych wytwarza niewielkie kuliste owoce w ciemnogranatowym kolorze, które są pokryte charakterystycznym ciemnoniebieskim nalotem.
Owoce tarniny zbiera się w pełni dojrzałości około października i suszy albo przerabia na przetwory. Są w nich obecne liczne aktywne fitozwiązki, m.in. do 4 procent garbników, flawonoidy (w tym nadające im kolor antocyjany czy flawony takie jak kemferol), a także kwasy organiczne, w tym jabłkowy oraz askorbinowy, czyli witamina C – ta ostatnia w ilości ok. 30 mg w 100 g miąższu.
Komu może zaszkodzić nalewka z tarniny? Przeciwwskazania i środki ostrożności
Nalewka tarninowa jest przetworem o wysokiej zawartości alkoholu, który nie powinien być spożywany przez osoby niepełnoletnie oraz kobiety ciężarne i karmiące dziecko piersią.
Przeciwwskazaniem do picia nalewki z tarniny jest także zażywanie leków dostępnych na receptę i bez niej, których składniki wchodzą w reakcje z alkoholem etylowym. Może to niebezpiecznie modyfikować ich działanie, np. osłabiać je lub nasilać, prowadząc do wystąpienie efektów ubocznych.
Do środków, których nie należy łączyć z alkoholem, należą niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), niektóre antybiotyki i leki psychiatryczne (np. przeciwdepresyjne, stymulanty), a także przeciwzakrzepowe (tak, jak alkohol, rozrzedzają krew) czy przeciwalergiczne. Informacji na ten temat trzeba szukać na ulotce farmaceutyku.
Nalewka tarninowa nie jest odpowiednia dla osób wykazujących objawy alergii na owoce tej rośliny. Na ogół są one jednak bezpieczne – pod warunkiem, że nie je się ich pestek. Tak, jak w przypadku wielu innych gatunków z rodzaju różowatych, w tym jabłek czy wiśni, z zawartych w nich związków cyjanogennych mogą powstać szkodliwe substancje.
Zobacz także nalewki z innych śliwek:
