Łupież pstry – przyczyny
Łupież pstry jest przewlekłym i powierzchownym zakażeniem grzybiczym skóry. Jego bezpośrednią przyczyną jest zakażenie grzybami drożdżopodobnymi z gatunku Malessezia Furfur. Przy czym nie wiadomo dlaczego u niektórych nosicieli grzyby te wywołują objawy kliniczne. Łupież pstry dotyczy przede wszystkim osób dorosłych z osłabionym systemem immunologicznym (odpornościowym). Choroba ta jest bardzo często diagnozowana u biorców przeszczepów i nosicieli HIV. Wśród innych czynników predysponujących można wymienić: wilgotny i ciepły klimat, nadmierną potliwość, otyłość, noszenie ciasnych ubrań, brak higieny osobistej. Szacuje się, że dolegliwością tą dotknięta jest ok. 40% populacji. Dermatoza ta najczęściej diagnozowana jest u młodych osób po okresie dojrzewania. W ramach ciekawostki można podać, że łupież pstry u dzieci praktycznie nie występuje.
Łupież pstry – objawy
Najbardziej charakterystycznym objawem łupieżu pstrego są, wyraźnie odgraniczone od skóry niezmienionej chorobowo, plamy przyjmujące barwę brązową lub żółtawą. Zwykle pojawiają się one na: karku, plecach i klatce piersiowej,mają one nieregularny, rozlany kształt (łupież pstry na brzuchu i nogach występuje bardzo rzadko). Grzyby drożdżopodobne, które odpowiadają za łupież pstry, hamują melanogenezę (proces wytwarzania melatoniny – hormonu, mającego wpływ na pigmentację skóry). Dlatego też u osób z łupieżem pstrym pod wpływem promieni słonecznych, mogą pojawić się odbarwienia. Z tego powodu łupież pstry bywa niekiedy mylony z bielactwem, chociaż już przy wstępnej diagnozie można wykluczyć jedno z tych schorzeń. Plamy skórne i odbarwienia posłoneczne są jedynymi objawami łupieżu pstrego. Chorobie tej nie towarzyszą dolegliwości bólowe.
Zobacz też:
Łupież pstry – diagnoza
Podstawową i powszechnie stosowaną metodą w diagnostyce łupieżu pstrego jest badanie mikroskopowe z wodorotlenkiem potasu. Oprócz tego niekiedy wykonuje się również: biopsję skóry i badanie histopatologiczne naskórka zmienionego chorobowo. Podstawą do wykonania tego typu badań jest obecność na skórze plam o brunatnym lub żółtawym zabarwieniu, a także zaobserwowanie powierzchownego złuszczania ran. Najczęściej do rozpoznania zakażenia skórnego grzybami drożdżopodobnymi używa się lampy Wooda, która emituje promieniowanie ultrafioletowe 365 mm i wyższe.
Łupież pstry – czy jest zaraźliwy?
Łupież pstry dla większości osób nie jest chorobą zakaźną. Wyjątek stanowią jedynie osoby, w których skład biologicznej flory skóry nie wchodzą grzyby, wywołujące łupież pstry. Jednakże tacy pacjenci należą do rzadkości. Co istotne, patogen ten jest groźny również dla osób z cewnikiem do żywienia, zlokalizowanym w obrębie klatki piersiowej.
Łupież pstry – leczenie
Leczenie łupieżu pstrego jest bardzo trudnym zadaniem, ponieważ choroba ta ma tendencję do nawracania mimo podjętej terapii. Podstawowym środkiem leczniczym przy łupieżu pstrym są preparaty miejscowe. Wśród najpowszechniejszych leków na łupież pstry, można wymienić:
- Ketokonazol – lek imidazolowy, który znajduje zastosowanie w leczeniu różnorakich chorób, wywoływanych przez grzyby.
- Octopirox – lek, który wykazuje właściwości przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe. Zaletą tego leku jest to, że nie powoduje on skutków ubocznych, a przy tym zapobiega nawrotom zakażenia. Octopirox stosowany jest także w leczeniu innych chorób dermatologicznych np. łojotokowego zapalenia skóry.
- Ichtiol jasny – lek, który powstaje na bazie wysokosiarczkowych łupków bitumicznych i destylowanych kwasem siarkowym. Wykazuje on silne właściwości przeciwgrzybiczne, przeciwbakteryjne i przeciwzapalne. Oprócz tego pielęgnuje i regeneruje naskórek.
Zobacz też:
Miejscowe leczenie łupieżu pstrego można wspomóc innymi środkami leczniczymi, zwłaszcza tymi, które mają działanie wielokierunkowe. Dobrym pomysłem jest stosowanie szamponu na łupież pstry, który można aplikować zarówno na skórę głowy, kark, szyję, jak i na klatkę piersiową i plecy. Tego typu szampony lecznicze na łupież pstry zaleca się stosować z dużą częstotliwością (najlepiej codziennie). Nieco bardziej kłopotliwą alternatywą dla szamponów są maści, które można używać w przypadku, gdy zdiagnozowano łagodną postać łupieżu pstrego.
Wówczas, gdy leczenie miejscowe nie przynosi zadowalających rezultatów, to zazwyczaj wdraża się leczenie ogólnoustrojowe np. itrakonazolem lub ketokonazolem. Przy czym warto pamiętać, że ten drugi środek oddziałuje na poziom hormonów steroidowych we krwi, a także hamuje wzrost stężenia testosteronu. Może to skutkować ginekomastią i oligospermią. Oprócz tego podczas terapii tego typu lekami należy stale monitorować parametry wątrobowe. Bezwzględnym przeciwwskazaniem do stosowania itrakonazolu i ketokonazolu jest ciąża i okres karmienia piersią.
Łupież pstry – leczenie domowe
Domowe sposoby na łupież pstry nie mogą zastępować terapii zaleconej przez dermatologa. Należy je stosować wyłącznie wspomagająco. Wśród najpowszechniejszych sposobów leczenia domowego, stosowanego przy łupieżu pstrym, można wymienić:
- Ocet jabłkowy, którym można wykonywać okłady na skórę zmienioną chorobowo, a także stosować doustnie (najlepiej wraz z herbatką rumiankową).
- Sodę oczyszczoną, którą należy wetrzeć w plamy pokryte złuszczającym się naskórkiem.
- Pastę z kurkumy, którą podobnie jak sodę oczyszczoną należy wetrzeć bezpośrednio w plamy.
- Pastę czosnkową, którą należy przygotować ze świeżo wyciśniętego czosnku.
Przy leczeniu łupieżu pstrego na plecach i innych częściach ciała bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Nie należy używać środków o działaniu wysuszającym. Najlepiej zdać się na hipoalergiczne dermokosmetyki o łagodnym działaniu i właściwościach przeciwgrzybicznych.
Źródła:
- Kamot M., Szkodzińska D., Łupież pstry – diagnostyka i leczenie. Aesthetica. 2017; 3: 50-53.
- Rup E., Jagielski T., Macura A., Charakterystyka grzybów z rodzaju Malessezia. Postępy Mikrobiologii. 2013; 52: 307-314.
Jak odżywić włosy po zimie?
