Jak pozbyć się łupieżu? Skuteczne metody leczenia różnych typów łupieżu i sposoby zapobiegania ich nawrotom

Do głównych przyczyn powstawania łupieżu należą między innymi zaburzenia hormonalne, immunologiczne, nieprawidłowa dieta, niskiej jakości kosmetyki lub stres. Do powstawania łupieżu może przyczynić się także nieprawidłowa pielęgnacja skóry głowy. Najczęściej popełniane błędy to:

• Nadużywanie kosmetyków do stylizacji lub farbowania włosów.
• Niedokładne spłukiwanie szamponu lub odżywki.
• Przegrzewanie skóry głowy poprzez nadmierne używanie suszarki.
• Zbyt rzadkie mycie włosów.

Powstawanie łupieżu uzależnione jest także od miejsc, w których przebywamy. Na przykład długie przebywanie w suchym i zimnym miejscu może nasilać dolegliwości związane z łupieżem. Dodatkowo pojawieniu się łupieżu może sprzyjać łuszczyca lub atopowe zapalenie skóry.

Łupież objawia się głównie swędzeniem skóry głowy oraz złuszczającymi się komórkami naskórka w kolorze białym.
Do głównych objawów łupieżu zalicza się:

• Białe, drobne suche lub większe natłuszczone fragmenty martwego naskórka widoczne przy nasadach włosów oraz na ubraniu, ramionach.
• Świąd skóry głowy (może występować stale lub objawowo).
• Łojotok.

Wyodrębnia się kilka podstawowych typów łupieżu:

• Łupież tłusty, który występuje u osób z tendencją do przetłuszczania się skóry, co sprzyja rozwojowi koloni grzybów Pitysporum ovale. Grzyb ten żywi się łojem produkowanym przez gruczoły. Dodatkowo tłuszcz tworzy środowisko beztlenowe dogodne dla rozwoju drożdżaków. Wzrost ilości grzybów na skórze skutkuje wzrostem wydalanych przez nich substancji. Wiąże się to ze zwiększeniem prawdopodobieństwa pojawienia się stanu zapalnego, który objawia się zaczerwienieniem skóry oraz uporczywym swędzeniem, po którym dochodzi do złuszczania naskórka. W ten sposób powstaje łupież tłusty. Występuje on w postaci tłustych żółtawych plamek przyklejonych do skóry, które z czasem odrywają się i opadają na ramiona lub ubranie.
• Łupież suchy, który dotyczy osób niezmagających się z problemem łojotoku. Skóra takich osób wrażliwa jest na grzyby Pityrosporum ovale. Już niewielkie ilości tego drożdżaka doprowadzają do stanu zapalnego skóry, którego wynikiem są osypujące się srebrne płatki. Inną przyczyną wystąpienia łupieżu suchego mogą być źle dobrane kosmetyki (np. szampon, żel). Mogą one doprowadzać do podrażnienia, kontaktowego zapalenia skóry oraz złuszczania pozapalnego.
• Łupież pstry, który występuje na skutek zakażenia skóry grzybem z rodzaju Malassezia. Są to grzyby bytujące naturalnie na skórze każdego człowieka, jednak w niektórych przypadkach dochodzi do ich niekontrolowanego namnażania, czego wynikiem jest łupież pstry. Głównymi objawami łupieżu pstrego są nieregularne, dobrze widoczne plamy na skórze mogące wystąpić na różnych partiach ciała. Powierzchnia zmian w łupieżu pstrym jest szorstka, sucha i łuszcząca się, czemu może towarzyszyć świąd. Leczenie łupieżu pstrego jest długotrwałe i wymaga używania specjalnych leków oraz kosmetyków. W leczeniu miejscowym stosuje się preparaty zawierające tzw. azole (np. ketokonazol). Należy także prowadzić równoległe leczenie przeciwgrzybicze skóry owłosionej głowy (np. poprzez używanie specjalistycznych szamponów).
• Łupież różowy Gilberta, który jest jedną z chorób skórnych. Rozpoczyna się zazwyczaj różową plamą na środku klatki piersiowej. Nie jest to choroba wpływająca na samopoczucie fizyczne osoby chorej, jednak oddziałuje na psychikę poprzez dyskomfort spowodowany nieestetycznym wyglądem skóry. Po 6-10 dniach od zachorowania charakterystyczne plamki pokazują się na tułowiu, rękach i nogach. Zmiany nie pojawiają się na twarzy ani na owłosionej skórze głowy, dłoniach oraz na opalonej skórze. Najbardziej charakterystycznym objawem łupieżu różowego Gilberta jest pierwsza plamka (pojawiająca się na tułowiu) nazywana blaszką macierzystą. Może się ona rozszerzać do kilku centymetrów, po czym jej brzegi zaczynają się łuszczyć. Swąd towarzyszący łupieżowi różowemu nie jest intensywny, jednak nasila się podczas zgrzania organizmu lub pocenia. Po pewnym czasie od pojawienia się pierwszego objawu pojawiają się nowe plamki. Ich cecha charakterystyczna to różowy kolor. W odróżnieniu od innych schorzeń skórnych plamki w łupieżu Gilberta nie zlewają się w większe plamy. W przebiegu klinicznym zdarza się, że plamki wskazujące na zachorowanie na łupież różowy znajdują się wyłącznie na nieopalonych fragmentach skóry - np. na pośladkach lub pod pachami.

Leczenie łupieżu nie jest wyjątkowo trudne, lecz wymaga wiele czasu oraz stosowania odpowiednich preparatów. Najskuteczniejsza w leczeniu łupieżu okazuje się terapia miejscowa. W tym przypadku korzysta się z trzech grup preparatów:

• Preparaty grzybobójcze, które są bardzo skuteczne oraz polecane przez dermatologów, ponieważ leczą one nie tylko objawy, ale również przyczyny łupieżu. Przeważnie występują w postaci szamponów, jednak obecnie dostępne są także w postaci emulsji. W preparatach tego typu powszechnie używany jest ketokonazol. Szampon redukujący łupież powinien być stosowany 2-3 razy w tygodniu przez okres 4 tygodni. W przypadku gdy zastosowanie odpowiednio długiej kuracji efekty nie są zauważalne należy skonsultować się z lekarzem.
• Preparaty przeciwłojotokowe- ograniczają ilość sebum (łoju) wytwarzanego przez gruczoły łojowe. Szampony z tej grupy często są bogate w substancje o działaniu łagodzącym, zmniejszające intensywność świądu. Preparaty przeciwłojotokowe można stosować do codziennej pielęgnacji skóry głowy.
• Preparaty keratolityczne - umożliwiają pozbycie się nadmiaru złuszczonego naskórka. W swoim składzie posiadają substancje wspomagające złuszczanie (np. kwas salicylowy). Powinny być stosowane 3 razy w tygodniu.

Oprócz preparatów kosmetycznych i farmakologicznych do walki z łupieżem można posłużyć się domowymi metodami. Mogą one okazać się skuteczne szczególnie w łagodniejszych formach tego schorzenia. Należą do nich:

• Masaż ciepłą oliwą z oliwek. Powinien być wykonany przez około 10 minut, po czym należy umyć włosy delikatnym szamponem do codziennej pielęgnacji. Zabieg można przeprowadzać 2 razy w tygodniu. Do oliwy z oliwek można dodać olejki eteryczne o działaniu antyseptycznym, np. z drzewa herbacianego, oregano czy lawendy.
• Płukanki na włosy. Płukanki na włosy np. z mięty lub pokrzywy mogą okazać się szczególnie skuteczne w leczeniu łupieżu. W celu ich przygotowania należy zaparzyć 2 saszetki specyfiku (pod przykryciem). Ostudzony napar aplikujemy na wcześniej umytą skórę głowy (bez spłukiwania).
• Ekspozycja włosów na działanie światła słonecznego (działanie przeciwzapalne).

ZOBACZ: Jak domowymi sposobami poradzić sobie z łupieżem? Ekspert: Aneta Suchowierska, kosmetolog