Spis treści
Czym jest gluten?
Gluten to mieszanina białek roślinnych, prolamin i glutenin, obecnych w ziarnach zbóż takich jak pszenica, żyto, jęczmień, w mniejszej ilości również owies. Jest on więc składnikiem produktów wytwarzanych z mąki tych zbóż. Dzięki swoim właściwościom gluten nadaje sprężystość i kleistość wypiekom. Bułki i chleby stają się pulchne, a makarony sprężyste. Jest on również nośnikiem smaku oraz zagęstnikiem.
Szacuje się, że gluten jest obecny w ok. 90 proc. produktów dostępnych na polskim rynku. Niestety składnik ten, zaraz po mleku krowim, jest jednym z najsilniejszych alergenów. Wynika to również z faktu, że większość pszenicy stosowanej w przemyśle spożywczym to odmiany modyfikowane genetycznie. Gluten wywołuje także nadwrażliwość oraz jest przyczyną choroby trzewnej - celiakii.
Sprawdź: Na celiakię choruje w Polsce 380 tys. osób. Diagnoza trwa w Polsce średnio aż 8 lat
Kto powinien stosować dietę bezglutenową?
Wskazaniem medycznym do wdrożenia diety bezglutenowej jest nietolerancja glutenu występująca w schorzeniach takich jak: celiakia (choroba trzewna), alergia na gluten i nadwrażliwość na gluten, które często są ze sobą mylone.
Zobacz, jakie produkty są bezpieczne dla osób z tymi schorzeniami!
Celiakia to choroba nieuleczalna, która charakteryzuje się uszkodzeniem jelita cienkiego. Objawia się ona m.in. przewlekłymi biegunkami, powiększonym obwodem brzucha, niedokrwistością, zaburzeniami miesiączkowania, bólami głowy i stanami zapalnymi jamy ustnej. Bywają także całkiem nietypowe objawy celiakii.
W przypadku alergii na gluten objawy te są mniej uciążliwe. Alergia jest nieprawidłową odpowiedzią układu immunologicznego na składnik (w tym przypadku gluten), który u większości osób nie wywołuje żadnej reakcji. Często występuje ona u dzieci i towarzyszy jej atopowe zapalenie skóry oraz pokrzywka. Mogą wystąpić także biegunki, wzdęcia, bóle brzucha i wymioty. Z wiekiem alergia odpowiednio leczona może ustąpić.
Z kolei nadwrażliwość na gluten stwierdza się u osób dorosłych i występuje ona stosunkowo rzadko – zazwyczaj wówczas, gdy w diecie pojawia się nadmierna ilość produktów zawierających gluten. Objawy nieceliakalnej nadwrażliwości na gluten (NCNG) są podobne jak w przypadku alergii, czyli bóle brzucha, wzdęcia, biegunki i wypryski na skórze. Dodatkowo może wystąpić również uczucie zmęczenia i splątania, bóle głowy, anemia. Jest to najmniej poznane schorzenie najprawdopodobniej związane z nietolerancją nie tyle glutenu, co samej pszenicy. Zazwyczaj już ograniczenie jej spożycia pozwala pozbyć się objawów złej tolerancji.
Sprawdź, jakie produkty mogą bezpiecznie stosować osoby z nadwrażliwością i alergią na gluten oraz celiakią, a których powinny bezwzględnie unikać!
