Czarna pasta najlepiej wybieli zęby? Stomatolog ostrzega. Popularne produkty do mycia z węglem aktywnym to same zagrożenia

Węgiel aktywny stosowany jest w pastach do zębów o działaniem wybielającym szkliwo, ale niekoniecznie jest dobry dla zębów. Choć czarna pasta usuwa uporczywe przebarwienia i plamy, a także odświeża oddech, może być przyczyną problemów stomatologicznych.

Właściwości czyszczące węgla aktywnego były znane i wykorzystywane do higieny jamy ustnej już od starożytności, ale gotowe pasty do zębów są niezwykle popularne od zaledwie dekady. Rynek tego produktu wciąż rośnie, chociaż według dentystów zapewniany przez nie efekty nie są wystarczające, a stosowanie stwarza zagrożenie dla zdrowia.

Zobacz też: Jaka jest najlepsza pasta do zębów? Poznaj fakty i mity

– Pasty do zębów z węglem aktywnym, choć cieszą się popularnością ze względu na swoje właściwości wybielające, mogą potencjalnie przynosić szkody zdrowiu jamy ustnej – mówi dr n. med. Agnieszka Laskus, specjalista periodontologii i stomatologii ogólnej. – Głównym szkodliwym czynnikiem jest ich potencjalne działanie abrazyjne.

Węgiel aktywny czy inaczej aktywowany ma znakomite właściwości chłonne, dla których używa się go jako skuteczny i bezpieczny lek w biegunkach i zatruciach pokarmowych.

Zadaniem węgla aktywnego w pastach jest jednak nie tylko wchłanianie i usuwanie związków obecnych na zębach, a tworzących m.in. osady, bo również mechaniczne usuwanie tego, co przywiera do szkliwa. To właśnie właściwości abrazyjne, czyli ścierne.

– Cząsteczki węgla aktywnego stosowane w celu usuwania przebarwień mogą być zbyt duże i twarde, co może prowadzić do nadmiernego ścierania szkliwa. To z kolei może zwiększyć ryzyko nadwrażliwości zębów oraz uszkodzenia ich struktury – ostrzega stomatolog. – Ponadto niektóre pasty z węglem mogą zawierać składniki drażniące dla dziąseł, co może prowadzić do stanów zapalnych i krwawienia.

Może więc się okazać, że pasta węglowa przyczynia się do ścierania szkliwa i jego ubytków, przez które łatwiej wdaje się próchnica.

Pasty z węglem mogą też nie być bezpieczne dla zdrowia z powodu możliwego zanieczyszczenia wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi (ang. polycyclic aromatic hydrocarbons, PAHs). To związki rakotwórcze, które powstają z niecałkowitego spalania i stanowią nieodzowny składnik węgla.

Czytaj też: Czy popełniasz te błędy przy czyszczeniu zębów?

Istotnym problemem jest jednak to, że węglowe pasty do zębów to zazwyczaj produkty bez dodatku fluoru, tymczasem jego brak to niebezpieczeństwo rozwoju próchnicy.

W jednym z badań związki fluoru zawierało jedynie 8 procent past węglowych dostępnych na rynku. Jego brak jest nawet wymieniany jako zaleta, bo składnik wywołuje sporo kontrowersji.

Fluor z jednej strony chroni zęby przed próchnicą, z drugiej – w nadmiarze działa niekorzystnie, m.in. utrudnia wchłanianie magnezu i zaburza funkcjonowanie układu nerwowego. Informacje na temat szkodliwości tego pierwiastka pochodzą jednak głównie z krajów takich jak Stany Zjednoczone, gdzie jest on dodawany do wody kranowej. Przy myciu zębów raz dziennie ilość dostająca się do organizmu jest jednak bezpieczna.

Niestety, właściwości chłonne węgla sprawiają, że dodany fluor nie działa skutecznie, a więc czarna pasta nie zapewnia takiej ochrony przed próchnicą, jak większość tych białych. To kolejny argument za tym, by czarnych past używać sporadycznie i nie spodziewać się spektakularnych efektów wybielających zęby.

– Zaleca się stosowanie tych past z umiarem oraz regularne konsultacje z dentystą, aby monitorować stan zdrowia jamy ustnej i uniknąć ewentualnych szkód – podkreśla dr Laskus. – Warto wiedzieć, że istnieją inne metody wybielania zębów, takie jak profesjonalne zabiegi wykonywane u dentysty, które mogą być bezpieczniejsze i skuteczniejsze dla długoterminowego zdrowia zębów i jamy ustnej.