Bielactwo (albinizm) – co to za choroba i jak z nią żyć? Sprawdź, czym się różni bielactwo nabyte od bielactwa wrodzonego!

Obecnie dużą popularnością cieszy się: Winnie Harlow – kanadyjska modelka z bielactwem. Wzięła ona udział w amerykańskiej edycji programu Top Model, a także została aniołkiem Victoria’s Secret.

Bielactwo (albinizm) to przewlekła choroba skóry, której głównym objawem klinicznym są plamy odbarwieniowe. Nie zagraża ona życiu i zdrowiu, a także nie powoduje dolegliwości bólowych, dlatego też wiele lekarzy traktuje ją wyłącznie jako defekt estetyczny. Bielactwo jest chorobą znaną od dawien dawna – pierwsze wzmianki o niej można znaleźć w starym podręczniku medycznym z 1400 r. p.n.e. Informacje na temat bielactwa pojawiały się także w pismach religijnych m.in. w Biblii i Koranie. Bezpośrednią przyczyną albinizmu jest brak melanocytów w skórze (komórek pigmentowych). Znane i upowszechnione są różne klasyfikacje tej choroby. W latach 80. wyodrębniono: bielactwo uogólnione (obejmujące całe ciało) i bielactwo częściowe. W kolejnych latach naukowcy wyróżnili bielactwo typu A i bielactwo typu B. Pierwsze z nich ma podłoże autoimmunologiczne i występuje głównie w wieku dziecięcym, natomiast drugie – związane jest z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu nerwowego i występuje częściej w wieku młodzieńczym i dorosłym. Oprócz tego wyodrębnia się:

• bielactwo wrodzone,
• bielactwo nabyte.

Bielactwo nabyte jest przewlekłą chorobą skóry o podłożu autoimmunologicznym, co oznacza, że odpowiada za nie nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego. Szacuje się, że schorzeniem tym dotkniętym jest ok. 1-2% populacji. Głównym objawem bielactwa nabytego są plamy odbarwieniowe. Pierwsze symptomy tej choroby pojawiają się u osób młodych, najczęściej pomiędzy 10. a 30. rokiem życia. Albinizm nie stanowi zagrożenia dla życia i zdrowia ogólnego, nie powoduje także dolegliwości bólowych, dlatego też zarówno wielu lekarzy, jak i pacjentów traktuje tę chorobę wyłącznie jako problem estetyczny. Dokładne przyczyny bielactwa nabytego nie są jeszcze do końca poznane. Prawdopodobnie duży wpływ na rozwój choroby mają czynniki: genetyczne, immunologiczne, neurogenne i biochemiczne. Bezpośrednim podłożem choroby jest stopniowy zanik melanocytów – komórek pigmentowych, odpowiadających za kolor skóry. Melanocyty powstają już w pierwszych dwóch miesiącach życia.

Bielactwo nabyte w zależności od rozległości i umiejscowienia zmian, może przyjmować różną postać. Wyróżnia się:

• Bielactwo ograniczone: ogniskowe, segmentowe.
• Bielactwo uogólnione: akralno-twarzowe, pospolite.
• Bielactwo całkowite.
• Bielactwo mieszane.

Bielactwo może występować w różnych miejscach na ciele. Jednakże zdecydowanie najbardziej narażone są fragmenty skóry wystawione na promieniowanie słoneczne. Mowa tu przede wszystkim o: twarzy, szyi, dłoniach i rękach.

Za bielactwo wrodzone odpowiada wrodzony błąd metaboliczny, który polega na braku enzymu, biorącego udział w procesie melanogenezy (jego następstwem jest produkcja melaniny). Albinizm wrodzony jest bardzo rzadką chorobą. Osoby nim dotknięte mają bardzo jasną karnację, białe włosy, brwi i rzęsy, a także czerwone (rzadziej jasnoniebieskie) oczy. Jedną z konsekwencji bielactwa jest także nadwrażliwość na światło słoneczne, co zazwyczaj skutkuje powstawaniem rumieni, pęcherzy, nadżerek i nadmiernym rogowaceniem się naskórka.

Bielactwo jest chorobą skóry, dlatego też po zaobserwowaniu u siebie lub u swojego dziecka pierwszych niepokojących objawów, należy zgłosić się do dermatologa. Przy czym warto wybrać lekarza, który specjalizuje się w leczeniu bielactwa.

Choroby autoimmunologiczne. Czym są i jak je leczyć?

Leczenie bielactwa jest bardzo dużym wyzwaniem dla wszystkich dermatologów. Obecnie wyróżnia się kilka metod leczenia albinizmu, jednakże żadna nie jest na tyle skuteczna, by całkowicie zlikwidować objawy bielactwa. Zdecydowanie największą popularnością cieszą się terapie miejscowe. Przed doborem odpowiedniej metody leczenia bielactwa, dermatolog powinien uprzednio ocenić rozległość zmian chorobowych i czas, w którym pojawiły się pierwsze symptomy schorzenia (im wcześniej podjęte leczenie, tym lepiej). Warto przy tym podkreślić, że u osób z I i II fototypem cery, plamy odbarwieniowe, są mało widoczne. W takich przypadkach chorobowych można ograniczyć się wyłącznie do samoopalaczy i innych kosmetyków korygujących koloryt skóry.

W początkowej fazie leczenia bielactwa zazwyczaj wykorzystuje się glikokortykosterydy, które charakteryzują się właściwościami znieczulającymi. W niektórych przypadkach chorobowych po miesięcznej terapii tymi środkami można zaobserwować stopniową repigmentację. W takim przypadku należy kontynuować leczenie. W pozostałych przypadkach należy je przerwać, ponieważ stosowanie glikokortykosterydów, wiąże się z licznymi skutkami ubocznymi.

Najpowszechniejszą metodą leczenia bielactwa jest fototerapia, która polega na naświetlaniu promieniami UVA kilka razy w tygodniu. Metoda ta jest skuteczna przede wszystkim u pacjentów z ciemną karnacją. Podejmując taką terapię, należy mieć na uwadze, że duża dawka promieniowania, może przyczynić się do rozwoju nowotworu skóry w późniejszym czasie. Fototerapia nie może być stosowana u dzieci poniżej 12. roku życia.

Miejscowe leczenie bielactwa można wspomóc leczeniem uogólnionym. Znane są przypadki zahamowania procesu rozwoju choroby w wyniku długotrwałego przyjmowania tabletek z wyciągiem z miłorzębu japońskiego (nie ma jednak wiarygodnych badań, które potwierdzałyby skuteczność tej metody leczenia). Oprócz tego niektórzy lekarze po zdiagnozowaniu albinizmu, zalecają przyjmowanie preparatów z Beta-karotenem. W terapii bielactwa duże znaczenie przypisuje się również przyjmowaniu witamin i minerałów – głównie witaminy B12, kwasu foliowego, żelaza i miedzi.

Albinizm jest chorobą skóry, która wciąż stanowi spore wyzwanie dla dermatologów. Dotychczas opracowane metody leczenia tej choroby nie przynoszą zadowalających rezultatów. Ponadto wielu lekarzy podchodzi bardzo lekceważąco do tej choroby, traktując ją wyłącznie jako defekt estetyczny. Osoby, których dotknęła ta dolegliwość bardzo często, cierpią z powodu wykluczenia i dyskryminacji społecznej. W takiej sytuacji konieczne jest zaakceptowanie choroby. W tym celu warto udać się do doświadczonego psychoterapeuty. Dobrym rozwiązaniem jest także: makijaż korekcyjny i preparaty samoopalające.

Jeszcze kilkanaście lat temu odradzano korzystanie z kąpieli słonecznych przy bielactwie. Tymczasem obecnie dermatolodzy twierdzą, że promieniowanie ultrafioletowe uaktywnia melanocyty, które są obecne w plamach odbarwieniowych. Oprócz tego słońce pobudza komórki skóry właściwej do produkcji nowych melanocytów. Dlatego też warto korzystać z solarium przy bielactwie. Jednak nie należy przesadzać z seansami, ponieważ zbyt długie narażenie skóry na promieniowanie słoneczne, może skutkować nowotworem skóry.

Źródła:

1. Popko M., Kacalak-Rzepka A., Bielecka-Grzela S., et.al., Bielactwo nabyte jako problem estetyczny. Nieinwazyjne metody leczenia bielactwa. Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. 2011; 57: 23-27.
2. Pawalczuk W., Bielactwo nabyte – współczesne poglądy na etiopatogenezę i możliwości leczenia. Nowa Medycyna. 2000; 11: 75-89.