Te produkty można jeść po upływie terminu ważności. Co kupować do jedzenia, aby zaoszczędzić pieniądze i nie marnować żywności?

Jak pokazuje raport Banków Żywności w Polsce, aż 64 proc. dorosłych nie wie, co tak naprawdę oznaczają etykiety umieszczone na produktach spożywczych. Nie potrafią wskazać różnicy pomiędzy „najlepiej spożyć przed”, a „należy spożyć do”. Co istotne 10 proc. żywności marnuje się na skutek niezrozumienia etykiet z datami ważności, co prowadzi do jej niepotrzebnego wyrzucania – czytamy na stronie akcji „Często dobre dłużej”, która ruszyła jesienią 2021 r. Uczestniczą w niej m.in. banki żywności i kilkudziesięciu producentów żywności. Ma ona na celu pokazanie, że wiele produktów może być spożywanych po sugerowanym terminie przydatności.

Co ważne, informacja „należy spożyć do” to wyraźny termin przydatności produktu do spożycia, a także środek bezpieczeństwa.

– Po upływie tej daty żywność nie powinna być spożywana, gdyż może stanowić zagrożenie dla zdrowia. Dotyczy to w szczególności świeżej i łatwo psującej się żywności, takiej jak mięso i ryby – tłumaczą eksperci.

Z kolei komunikat brzmiący: „najlepiej spożyć przed” na opakowaniu oznacza, że produkt nie zmieni swoich właściwości smakowych oraz wyglądu, zapachu i konsystencji do określonej daty. To gwarancja producenta, że przez określony czas produkt będzie smakował dobrze. Jednak warto pamiętać, że prawidłowo przechowywany, możne nadawać się do spożycia także w późniejszym terminie.

W ramach akcji „Często dobre dłużej” na opakowaniach produktów spożywczych pojawiło się charakterystyczne oznaczenie przedstawiające oko, nos i usta, opatrzone hasłem: „Popatrz, powąchaj, posmakuj – sprawdź zanim wyrzucisz”.

To sugestia, żebyśmy znów zaczęli ufać swoim zmysłom, bo przestaliśmy to robić, polegając jedynie na datach znajdujących się na opakowaniach. Jeśli produkt nie był wcześniej otwierany, nie ma wybrzuszonego wieczka, a w środku nie zebrała się woda i nie ma oznak pleśni, to prawdopodobnie nadaje się do spożycia. Wystarczy spróbować, sprawdzić, czy ma odpowiedni, niezmieniony smak – komentuje w wywiadzie dla Strony Zdrowia Sylwia Majcher, edukatorka ekologiczna, dziennikarka i autorka książek, promująca nurt zero waste w Polsce.

Zastanawiając się, które produkty można jeszcze wykorzystać, choć minął termin, przed którym najlepiej je spożyć, warto wziąć pod uwagę przede wszystkim te najmniej przetworzone, jak np. suszone przyprawy (mogą być zdatne do użycia nawet do 4 lat). Inne przykłady to rośliny strączkowe, np. fasola, która może być spożywana nawet po 10 latach, a także żywność konserwowana.

Aby wydłużyć okres przydatności poszczególnych produktów do spożycia, należy zadbać o ich właściwe przechowywanie. Powinny znaleźć się w szczelnie zamkniętych pojemnikach, w chłodnych, suchym i ciemnym miejscu np. spiżarni lub zamkniętej szafce.

Wśród produktów, które nadają się do spożycia także po upływie terminu ważności sugerowanym przez producenta, eksperci wymieniają:

• mąkę,
• kaszę,
• ryż,
• suszone nasiona roślin strączkowych,
• makaron,
• kawę,
• herbatę,
• słodycze,
• miód,
• majonez,
• śmietanę i mleko UHT,
• sok owocowy w kartonie,
• jogurt naturalny zwykły,
• przyprawy, w tym sól i cukier.

W obecnych czasach, kiedy ceny żywności mocno obciążają domowe budżety Polaków, warto zainwestować w produkty o długim terminie przydatności do spożycia, a jednocześnie odżywcze i wartościowe.

Sprawdź: Czy przejrzałe owoce są zdrowe? Zobacz, co z nimi zrobić

Przechowywane nawet przez dłuższy czas w temperaturze pokojowej nie zepsują się, a w nagłej sytuacji będą bazą do przygotowania sycącego dania albo pożywnej przekąski.

1. Konserwy – do wyboru mamy: mięsne, rybne, warzywne i owocowe. To po nie sięgamy w pierwszej kolejności, gromadząc zapasy. Długą przydatność do spożycia zawdzięczają wysokiej temperaturze wykorzystywanej w procesie konserwowania. Zabija ona potencjalnie szkodliwe mikroorganizmy, a szczelne opakowanie zapobiega dostaniu się ich z zewnątrz. Czas przechowywania niektórych konserw w temperaturze pokojowej to nawet 5 lat.
2. Fasola suszona i konserwowa – to uniwersalne źródło białka roślinnego, błonnika czy składników mineralnych, m.in. magnezu, manganu, żelaza, miedzi. Fasola w puszkach może być przechowywana w temperaturze pokojowej nawet do 5 lat, a suszona fasola – nawet 10 lat.
3. Suszone owoce – to odżywcza i kaloryczna przekąska, która może być jedzona samodzielnie lub jako dodatek do owsianki, sałatki czy koktajlu. Suszone owoce zawierają przeciwutleniacze, witaminy i związki mineralne oraz duże ilości błonnika, nawet do 3,5 razy większe niż surowe owoce. Można przechowywać je w temperaturze pokojowej do roku.
4. Orzechy, pestki i nasiona oleiste – podobnie jak suszone owoce, są bogatym źródłem składników odżywczych, a jednocześnie przekąską dostarczającą dużej ilości energii. Data ich przydatności zależy od rodzaju orzechów lub nasion i waha się od miesiąca do pół roku w temperaturze pokojowej. Najlepiej jednak od początku trzymać je w lodówce, co spowolni proces jełczenia najcenniejszych tłuszczów, m.in. kwasów omega-3 w orzechach włoskich, siemieniu lnianym czy pestkach dyni.