Te leki nie lubią słońca – lepiej unikaj ich w czasie opalania! Sprawdź listę leków światłoczułych i fotouczulających

Reakcje fototoksyczne po zastosowaniu leków wywołuje promieniowanie UVA, czyli promieniowanie długie, którego natężenie jest niezależne od pory roku. Z tego powodu zmiany na skórze spowodowane działaniem leków i słońca mogą pojawić się niezależnie od pory roku oraz czasu ekspozycji na promienie słoneczne. Co więcej promieniowanie UVA przenikają również przez chmury i szyby, więc tak samo jesteśmy na nie narażeni podczas przebywania w domu czy jazdy samochodem, jak w przypadku opalania się na plaży lub spaceru po ulicy w słoneczny dzień.

Niektóre leki pod wpływem promieniowania słonecznego powodują skórne reakcje fotonadwrażliwości, tzw. fotodermatozy egzogenne, a wśród nich odczyny fototoksyczne i reakcje fotoalergiczne. Podobne właściwości wykazują także niektóre zioła i kosmetyki.

Odczyn fototoksyczny powstaje na skutek działania promieni UV i równoczesnego oddziaływania na organizm substancji chemicznej. Pod wpływem promieniowania następuje rozpad związków chemicznych zawartych w leku i uwalniania m. in. wolnych rodników, które uszkadzają struktury komórek, powodując reakcję zapalną. Zmiany skórne przypominające oparzenia słoneczne takie jak pęcherze, bąble, zaczerwienienie pojawiają się bardzo szybko, nawet w ciągu kilku minut po ekspozycji na słońce. Są one widoczne głównie w miejscach odsłoniętych i bezpośrednio narażonych na działanie promieni słonecznych. Zwykle jednak ustępują po wyeliminowaniu czynnika je wywołującego. Mogą pozostać po nich przebarwienia.

Reakcje fotoalergiczne różnią się od reakcji fototoksycznych mechanizmem powstawania oraz czasem występowania objawów. Reakcja fotoalergiczna wywołana jest przez nieprawidłową odpowiedź układu immunologicznego. W wyniku działania promieniowania ultrafioletowego składniki leku przekształcane są w hapten lub alergen, który wywołuje reakcję alergiczną. Zmiany skórne w przebiegu reakcji fotoalergicznej zwykle pojawiają się na obszarze eksponowanym na działanie promieni UV, ale mogą rozszerzać się również na miejsca zakryte przed słońcem. Objawy fotouczulenia takie jak rumień, grudki, świąd pojawiają się z opóźnieniem około 24–48 h po ponownej ekspozycji na alergen.

Do wystąpienia reakcji fotoalergicznych mają predyspozycje tylko niektóre osoby, występują więc one dość rzadko. Podczas gdy odczyn fototoksyczny może pojawić się u każdego, kto po przyjęciu określonych leków będzie przebywał na słońcu.