Spis treści
Choroby autoimmunologiczne, czyli gdy organizm sam się atakuje
Choroby autoimmunologiczne rozwijają się wtedy, gdy układ odpornościowy – którego naturalną rolą jest ochrona organizmu przed wirusami, bakteriami czy toksynami – błędnie rozpoznaje własne komórki jako zagrożenie i zaczyna je atakować. Ten wewnętrzny „błąd identyfikacji” może dotyczyć konkretnych narządów, jak w przypadku Hashimoto (atak na tarczycę) czy cukrzycy typu 1 (niszczenie komórek trzustki), albo obejmować całe ciało, jak w toczniu układowym. Kiedy proces autoagresji się rozpędza, dochodzi do przewlekłego stanu zapalnego, który uszkadza tkanki i stopniowo zaburza ich prawidłowe funkcjonowanie. Organizm reaguje na to na różne sposoby: od zmęczenia, bólu stawów i wahań nastroju, po zaburzenia hormonalne, problemy skórne czy trawienne. Układ odpornościowy, próbując „naprawić” wywołany przez siebie stan zapalny, często produkuje coraz więcej przeciwciał, co tylko napędza błędne koło objawów. Dlatego choroby autoimmunologiczne mają zwykle charakter przewlekły, przebiegają falami zaostrzeń i remisji, a ich wpływ na organizm może zmieniać się w zależności od stresu, diety, infekcji czy gospodarki hormonalnej.
Rola FcyRi w chorobach autoimmunologicznych
FcγRI (CD64) to rodzaj „uchwytu” na powierzchni niektórych komórek odpornościowych, który bardzo łatwo przyłącza przeciwciała IgG. W zdrowym organizmie pomaga on rozpoznawać i usuwać intruzów — gdy przeciwciała „oznaczą” wirusa lub bakterię, komórki z FcγRI dostają sygnał do działania, uruchamiając m.in. pochłanianie wrogich cząstek czy produkcję substancji zapalnych potrzebnych do walki z infekcją. Problem pojawia się wtedy, gdy układ odpornościowy zaczyna reagować na własne tkanki tak, jakby były obcym zagrożeniem. W chorobach autoimmunologicznych organizm wytwarza tzw. autoprzeciwciała, które tworzą kompleksy bardzo podobne do tych powstających podczas infekcji. Te fałszywe „alarmy” również aktywują FcγRI, choć nie ma ku temu realnej potrzeby. W efekcie komórki odpornościowe są nieustannie pobudzane, rozwija się przewlekły stan zapalny, a tkanki — zamiast być chronione — zaczynają ulegać uszkodzeniu.
Ważne odkrycie naukowców
Międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem prof. Jeanette Leusen z UMC Utrecht dokonał przełomu! Odkryto dwa unikalne przeciwciała, które potrafią zablokować bezpośrednio receptor FcyRI. Cząsteczki, które próbowano stworzyć już od ponad 30 lat, nie były w stanie tego zrobić, bo były wypierane przez naturalne immunoglobuliny.
– Myślę, że znaleźliśmy igłę w stogu siana, po ponad dekadzie poszukiwań i dzięki prawdziwemu wysiłkowi zespołowemu – mówi Jeanette Leusen, główna badaczka badania.
Nowe przeciwciała są już opatentowane przez Utrecht Holdings, a obecnie trwają prace nad szukaniem partnerów do rozwoju klinicznego.
Źródło: New antibodies developed that can inhibit inflammation in autoimmune diseases, UMC Utrecht
