Spis treści
Stłuszczenie wątroby nie tylko od alkoholu
Choroby wątroby to zmora współczesnych czasów. Jako narząd odtruwający organizm ma ona obecnie bardzo trudne zadanie. Dodatkowo złe nawyki i nadmiar kilogramów sprawiają, że często niedomaga. Do jej najczęstszych schorzeń przewlekłych należy niealkoholowe stłuszczenie wątroby (ang. NAFLD), które wiąże się z jej zmianami i zwłóknieniami, prowadząc do rozwoju marskości wątroby, a także zwiększając ryzyko rozwoju innych chorób.
Jak wskazuje nazwa choroby, nie wynika ona z nadmiernego spożycia alkoholu. Dotyczy za to nawet połowy dorosłych osób z nadwagą i aż 80-90 proc. otyłych. Rozwija się nawet u otyłych dzieci i nastolatków – w Europie dotyczy aż co trzeciej takiej młodej osoby.
Sprawdź także: Masz uderzenia gorąca i nocne poty? To może być nie tylko menopauza, ale też poważna choroba wątroby
Jak pokazują dane europejskie, NAFLD dotyka powyżej 25 proc. ogólnej populacji i częściej występuje u mężczyzn (ok. 33 proc.) niż u kobiet (ok. 20 proc.). W ogólnopolskiej akcji badań w wątrobusach „Prowadź się zdrowo”, która miała miejsce w 16 miastach kraju w marcu 2023 roku, wyniki wyszły jednak znacznie bardziej niepokojące.
Nie tylko mężczyźni chorują na NAFLD
W badaniach wątroby, które wykonywano metodą Fibroscan w mobilnych gabinetach w ramach kampanii Sanofi, wzięło udział prawie 5,4 tys. osób. Wyniki sugerujące stłuszczenie otrzymało łącznie 36 proc. wszystkich badanych osób – to znacznie więcej, niż się spodziewano.
Wskazujące na stłuszczenie wątroby wyniki miało ponad 40 proc. badanych mężczyzn i przeszło 31 proc. kobiet, bo choć akcja była skierowana głównie do panów, panie często zapisywały się wraz ze swoimi drugimi połówkami.
– Różnice wynikają m.in. z tego, że mężczyźni mają statystycznie wyższe BMI, częściej spotyka się u nich otyłość brzuszną i więcej chorób współistniejących. A trzeba pamiętać, że jednymi z kluczowych czynników zwiększających ryzyko wystąpienia niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby są właśnie otyłość i cukrzyca typu 2. Przy tym mężczyźni rzadziej niż kobiety odwiedzają gabinety lekarskie – mówi lekarz hepatolog dr n. med. Jan Gietka.
W badaniach wątroby rzeczywiście nadwaga częściej dotyczyła mężczyzn – nadwagę lub otyłość miało przeszło 79 proc. panów i ponad 61 proc. pań (w sumie ok. 70 proc. wszystkich osób).
Metodą profilaktyki NAFLD jest powrót do prawidłowej masy ciała. Warto o nią zadbać, gdyż obok niedokrwiennej choroby serca schorzenia wątroby stanowią jedną z wiodących przyczyn utraconych lat życia zawodowego Europejczyków. W ciągu ostatnich 30 lat współczynnik zgonów z powodu przewlekłych chorób wątroby wzrósł aż o 25 proc. Samo NAFLD zaczyna być przy tym w czołówce przyczyn umieralności na choroby wątroby
Wątroba nie boli. Zbadaj ją zawczasu!
Niealkoholowa choroba stłuszczeniowa wątroby może nie dawać żadnych objawów, a na pewno nie boli. Jeśli występują dolegliwości, to są tak niespecyficzne, że często się je ignoruje lub uznaje za oznaki innych problemów. Zmęczenie, osłabienie i dyskomfort w prawym nadbrzuszu mogą bowiem wynikać z wielu różnych zaburzeń.
– Chociaż wątroba to bardzo ważny narząd wpływający na funkcjonowanie całego organizmu, to jest ona niezwykle dyskretna – wyjaśnia dr n. med. Jan Gietka. – Chora wątroba bardzo długo nie daje objawów. Najczęściej pojawiają się one dopiero wtedy, kiedy dochodzi do marskości. Przykładowo w typowym przebiegu stłuszczeniowej choroby wątroby te objawy pojawiają się po 30, a niekiedy nawet 40 latach trwania choroby. W tym kontekście niezwykle istotną rolę odgrywają badania profilaktyczne, pozwalające ocenić stan narządu i postawić diagnozę we wstępnym stadium choroby, kiedy jeszcze można zatrzymać jej negatywne skutki, a nawet je odwrócić.
Wykrycie NAFLD jest możliwe na podstawie wskazań z badania obrazowego wątroby, takich jak ultrasonografia albo elastometria, gdzie wykorzystuje się odpowiednio: fale dźwiękowe i drgania mechaniczne. Podstawową metodę diagnostyczną stanowią natomiast badania krwi, tzw. próby wątrobowe. O kontrolę stanu tego narządu warto zadbać po 40. roku życia lub jeszcze wcześniej w przypadku otyłości, chorób metabolicznych i wieloletniej nadwagi.
Źródło danych europejskich: Epidemiology of nonalcoholic fatty liver disease in Europe: a systematic review and meta-analysis Annals of Gastroenterology
Miej ciśnienie pod kontrolą
