Jakie efekty zapewnia dieta jabłkowa i na czym polega? Jak wygląda jadłospis diety jabłkowej jednodniowej, 3-dniowej i 5-dniowej?

Historia diety jabłkowej sięga końca dziewiętnastego wieku, gdy wiedza o korzystnym wpływie żywności na zdrowie była jeszcze szczątkowa. Oryginalnie stanowiła kurację odtruwającą i leczniczą – tak było m.in. w przypadku owsianki z jabłkiem szwajcarskiego lekarza Maximiliana Birchera-Bennera, która stała się pierwowzorem dzisiejszego musli. Kurację jabłkową polecał też żyjący w tamtych czasach jasnowidz i uzdrowiciel Edgar Cayce, którego fundacja funkcjonuje do czasów dzisiejszych.

Obecnie dieta jabłkowa ma kilka wersji, choć wszystkie mają wspólny mianownik: wymagają jedzenia co najmniej kilku sztuk tych owoców dziennie. Posiłkom składającym się z jabłek często towarzyszy jedynie woda. Przeczytaj, co zapewnia jabłkowa kuracja w zamian za wyrzeczenia i na czym konkretnie polega.

Dieta jabłkowa trwająca 1-2 dni stanowi dobre rozwiązanie na weekend. Ponieważ jest to rodzaj postu, najlepiej pozostać wtedy w domu i dużo odpoczywać.

Przed zastosowaniem 1-2 diety jabłkowej należy się do niej przygotować, już tydzień wcześniej odstawiając stopniowo alkohol, słodycze, słodkie napoje, kawę i herbatę, a przy tym ograniczając znacznie spożycie produktów bogatych w tłuszcze oraz tych obfitujących w węglowodany, m.in. zbożowych. Zaleca się też, by zmniejszyć porcje posiłków i wprowadzić więcej warzyw, m.in. na kolację jeść jedynie sałatkę.

W ramach samej diety je się wyłącznie jabłka wraz ze skórką i pije wodę, ew. herbatki. Można jeść je w porach posiłku, jako przekąski i za każdym razem, gdy jest się głodnym. Najlepiej wybierać jabłka ekologiczne, przy uprawie których nie używa się pestycydów.

Jabłka można spożywać w całości, pokrojone, starte czy zmiksowane do postaci musu. Dozwolone dodatki do jabłek to przyprawy korzenne, takie jak cynamon, kardamon, imbir, goździki czy anyż gwiazdkowaty.

Po zakończeniu 1-2-dniowego jabłkowego „postu” należy wracać do normalnego sposobu żywienia w sposób stopniowy, wprowadzając lekkie posiłki i kolejne produkty – na przykład tak, jak jest to zaplanowane w jadłospisie diety jabłkowej na 5 dni.

Trzydniowa dieta jabłkową wg E. Cayce’a powstała jako kuracja odtruwająca organizm, która ma pomagać zmniejszyć jego zakwaszenie i łagodzić dolegliwości bólowe. Polega na jedzeniu wyłącznie jabłek, najlepiej wczesnych odmian, piciu wody i unikaniu wysiłku.

Autor diety podkreślał, że kuracja działa skutecznie tylko wtedy, gdy jabłka nie są łączone z innymi pokarmami. Według jego zaleceń taki post wymagał zakończenia w postaci spożycia większej ilości oliwy z oliwek, np. 2-3 łyżek stołowych naraz, a jeśli nie było to korzystne w przypadku danej osoby, mogła wydłużać jabłkowy „post” o kolejne 1-2 dni.

Dieta jabłkowa 5-dniowa przewiduje jedzenie co najmniej 3 jabłek dziennie w ramach niskokalorycznego menu, którego skład z dnia na dzień się zmienia. Dozwolone są sezonowe owoce i warzywa, zioła i przyprawy, oraz ograniczone ilości chudych produktów białkowych, przetworów zbożowych i zdrowych tłuszczów, takich jak oliwa z oliwek extra virgin.

Przez cały okres trwania kuracji należy wypijać co najmniej 2 litry wody dziennie, ew. innych napojów, takich jak herbatki ziołowe i owocowe, zielona herbata lub słaby napar innego rodzaju herbaty.

Pierwszego dnia zjada się jedynie 5 jabłek i wodę czy inne płyny, natomiast w następne pojawiają się warzywa i inne owoce, a także inne produkty. Drugiego dnia można sięgnąć po mleko krowie lub mleczko roślinne i sałatkę z odrobiną oliwy z oliwek, która umożliwia wchłaniania witamin z zieleniny. Trzeci dzień można nazwać białkowym, ponieważ uwzględnia brakujące dotąd białka, które pochodzą z produktów zwierzęcych i roślinnych. W dniu czwartym w menu pojawia się więcej roślinnych dań, m.in. zupa, grillowane warzywa, koktajle. Piąty dzień wygląda podobnie, choć można zjeść np. małe owsiane ciastko.

Po zakończeniu diety warto pozostać przy lekkich posiłkach, by zmniejszyć ryzyko przybierania na wadze. Dobrze też podtrzymać zwyczaj codziennego jedzenia jabłek, choć wystarczy tylko sztuka dziennie – w jadłospisie muszą znaleźć się też inne produkty, w tym również inne owoce, które zapewniają odmienne składniki prozdrowotne.

Dzień 1.
Śniadanie: 2 jabłka.
Lunch: 1 jabłko.
Obiad-kolacja: 3 jabłka.

Dzień 2.
Śniadanie: 1 jabłko i szkl. odtłuszczonego mleka krowiego albo mleczka roślinnego.
Lunch: sałatka z 1 jabłka z zielonymi warzywami liściastymi, 2 surowych marchewek i 1/2 pieczonego buraka z świeżą miętą i sosem winegret z 1 łyżki oliwy, 1 łyżki musztardy Dijon i 1 łyżki octu winnego, z solą soli i pieprzem.
Obiad-kolacja: 2 jabłka.

Dzień 3.
Śniadanie: 1 jabłko, 1 kromka chleba pełnoziarnistego chleba i 1 jajko na miękko.
Lunch: sałatka z 1 jabłka, 1/2 szkl. ugotowanej cieciorki, 1 pomidorem, 1/2 ogórka, 1/4 cebuli i świeżej mięty z solą i pieprzem.
Przekąska: 1 szkl. niskotłuszczowego jogurtu.
Obiad-kolacja: 1 jabłko i zupa z soczewicy (2 marchewki, 1 pietruszka, 1/4 selera, 1/3 szkl. suchej soczewicy) albo sałatka z 1 jabłka z 1 plastrem pieczonej piersi indyka, 1 surową marchewką i 1/2 brokułu ugotowanego na parze oraz sosem winegret (jw.).

Dzień 4.
Śniadanie: koktajl z 1 jabłka z 1 liściem jarmużu, 1 bananem, 1/2 szkl. mrożonych malin i 1 szkl. mleczka roślinnego bez cukru.
Lunch: 1 jabłko i grillowane warzywa (1 marchewka, 1 mała cukinia, 1 mały bakłażan, 1/2 papryki czerwonej i 1/2 papryki zielonej) albo klarowna zupa warzywna (z warzyw jak do grillowania, na bazie bulionu warzywnego).
Przekąska: 1 pomarańcza albo 1 i 1/2 szkl. kostek arbuza.
Przed obiadem: 1 szkl. zielonej herbaty.
Obiad-kolacja: 1 jabłko i sałatka jarzynowa (ugotowane: 1 marchewka, 1 pietruszka, 1/4 selera, 1/4 szkl. groszku) w 1 liściu sałaty albo koktajl z 1 jabłka z 1/2 łodygi selera naciowego, 1/2 banana, 1/2 surowego lub pieczonego buraka i 1 szkl. mleczka roślinnego bez cukru.

Dzień 5.
Śniadanie: 1 jabłko i 1 jajko ugotowane na twardo.
Lunch: 1 jabłko i grillowane warzywa (jw.) albo 1 jabłko i klarowna zupa warzywna (jw.)
Przekąska: 1 nektarynka lub 1 mandarynka.
Przed obiadem: 1 szkl. zielonej herbaty i 1 ciasteczko owsiane.
Obiad-kolacja: 1 jabłko, pieczona ryba ze 150 g filetu i pieczone szparagi albo duszona fasolka szparagowa, albo 1 jabłko i chili z czerwonej fasoli, papryki i pomidorów.

Dieta jabłkowa pozwala zmniejszyć masę ciała o 0,5-1 kg, w zależności od składu menu i czasu jej trwania. Ponieważ jest krótka, efekty te nie są trwałe – wiążą się głównie z utratą wody z organizmu. Po zakończeniu reżimu w dużym prawdopodobieństwem waga z powrotem wzrośnie.

Chociaż różne wersje diety jabłkowej trwają najwyżej kilka dni, jeśli wiążą się z drastycznym ograniczeniem spożycia kalorii, już w tak krótkim czasie mogą zakłócać metabolizm i zwiększać tendencję do przybierania na wadze.

Ponieważ jabłkowe menu nie zapewnia znaczących jej spadków, zamiast traktować ją jako dietę odchudzającą warto zastosować ją jako [b]krótką kurację usprawniającą trawienie, sposób na zmniejszenie objętości żołądka (np. po okresie biesiadowania), a dzięki temu zmniejszenie spożywanych porcji jedzenia, albo też wstęp do stosowanej dłużej dobrze zbilansowanej diety.[/b]

Chociaż jabłka są zdrowe, oparta na nich monodieta wciąż pozostaje niezbilansowanym sposobem żywienia, zwłaszcza jeśli polega na jedzeniu wyłącznie jabłek. Owoc ten zapewnia sporo cukrów, które w zbyt dużych ilościach mogą zaburzać prawidłowy bilans składników odżywczych w jadłospisie, zwłaszcza jeśli jada się też inne owoce i produkty węglowodanowe. Nadmierna ilość cukru w diecie utrudnia chudnięcie i kontrolę apetytu, jest też niekorzystna dla zdrowia.

Dieta jabłkowa, która zawiera mało innych produktów, może powodować efekty uboczne, m.in. wynikające ze spowodowanych przez cukry wahań poziomu glukozy we krwi. Często towarzyszą temu spadki poziomu energii, huśtawka nastrojów, bóle czy zawroty głowy, mdłości, senność i osłabienie, jak również intensywne uczucie głodu. Tak może się zdarzyć zwłaszcza wtedy, gdy część owoców zastąpi się wyciskanym z nich sokiem, którego główne składniki to cukier i woda – bez błonnika i innych związków z miąższu, spowalniających przyswajanie energii i ograniczających skoki poziomu glukozy i insuliny we krwi. Wersja diety wymagająca jedzenia tylko jabłek może też powodować uciążliwe wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, zaparcia czy nawet bóle mięśniowe. Lepszym rozwiązaniem niż całodniowe jedzenie jabłek będzie więc połączenie ich spożycia ze spożywaniem lekkich, urozmaiconych posiłków.

Dieta jabłkowa nie jest wskazana dla kobiet w ciąży, karmiących, osób do 18. roku życia i po 50. roku życia, niedożywionych, z niedowagą, jak również przy cukrzycy, chorób serca i układu krążenia, a także nerek. Może też powodować problemy u osób z zaburzeniami trawienia i chorobami przewodu pokarmowego. W przypadku problemów zdrowotnych czy przyjmowania leków warto skonsultować zastosowanie diety z lekarzem.

Jabłka to owoce o wciąż odkrywanych zaletach zdrowotnych. Wiedzieli o nich jednak już nawet nasi przodkowie – w wielu krajach powstały nawet przysłowia mówiące o tym, że zjadanie sztuki dziennie to sposób, by nie widywać lekarza. I chociaż dieta jabłkowa nie zdziała w organizmie zbyt wiele dobrego, włączenie jabłek do codziennego menu jest jak najbardziej dobrą strategią.

• Czy codzienne jedzenie jabłek zapobiega odwiedzaniu lekarza? Jak czytamy w piśmie „JAMA Internal Medicine”, w przeprowadzonych badaniach wśród miłośników jabłek o 5 proc. więcej osób uniknęło wizyt lekarskich częstszych niż raz w roku (w porównaniu z osobami, które rzadko sięgały po te owoce), a prawie 6 proc. „jabłkożerców” nie przyjęło w ciągu roku żadnego leku na receptę.

• Jabłka pomagają trzymać linię. Jak czytamy w „Food Chemistry”, zawarte w nich związki błonnikowe i antyoksydacyjne polifenole nie są rozkładane podczas trawienia, i trafiając do jelita wspomagają jego korzystną mikroflorę. Ta z kolei przyczynia się nie tylko do podniesienia odporności organizmu, ale też lepszej kontroli masy ciała, zmniejszając skłonność do przybierania na wadze. Szczególnie korzystne z porównaniu z odmianami takimi jak gala, mcintosh, fuji oraz red i golden delicious okazały się jabłka granny smith.

• Jabłka mogą działać równie korzystnie jak statyny – leki stosowane w hipercholesterolemii, które co prawda zmniejszają zagrożenie zawału czy wylewu, ale powodują liczne skutki uboczne, m.in. znacząco nasilają zmiany neurodegeneracyjne w mózgu, a także sprzyjają rozwojowi cukrzycy i chorób mięśni. Choć naukowcy nie sugerują oczywiście, żeby zamieniać przepisane leki na owoce, ale z badań omówionych w „British Medical Journal” wynika, że regularnie jedzone jabłka zapewniają podobną ochronę przed rozwojem chorób układu krążenia.

• Przeciwzapalne składniki jabłek mogą chronić dzieci przed rozwojem astmy. Już dawno powiązano stosowanie diety bogatej w warzywa i owoce z niższą zapadalnością na choroby oddechowe. Badania potwierdziły tę zależność zwłaszcza w przypadku jabłek, a jak czytamy na łamach „European Respiratory Journal” u dzieci w wieku szkolnym korzystny efekt zmniejszenia objawy astmy miał związek z regularnym piciem soków jabłkowych z koncentratu, a nie jedzeniem samych jabłek. Różnice te mogą wynikać z faktu, że dzieci często jedzą jabłka obrane, a do produkcji soku używa się jabłek wraz ze skórką, która stanowi skoncentrowane źródło związków aktywnych.

• Jeśli jednak pić sok jabłkowy, to najlepiej ten mętny – picie niefiltrowanego soku jabłkowego podobnie jak jedzenie jabłek sprzyja poprawie pamięci. Związki zawarte w miąższu jabłek wspomagają produkcję w mózgu neuroprzekaźnika acetylocholiny, która umożliwia komunikację między neuronami. Jak wynika z publikacji w „Journal of Alzheimer’s Disease”, jabłka mają też potencjał, by zmniejszać zagrożenie rozwojem choroby Alzheimera.

Naukowcy potwierdzili też wpływ częstego jedzenia jabłek na obniżenie ryzyka rozwoju nadciśnienia, cukrzycy typu 2, chorób serca i raka.

Średnie jabłko waży 150 g, natomiast w sprzedaży są też sztuki ważące mniej niż 100 g, jak również więcej niż 250 g.

Jabłka w przeważającej części składają się z wody – jej zawartość wynosi średnio 85 proc. Skórka, ale również miąższ jabłka, obfitują w pektyny – rodzaj rozpuszczalnego błonnika, który wchłania duże ilości wody, a także część niekorzystnych związków zawartych w jedzeniu, m.in. toksyn takich jak metale ciężkie czy cholesterol. Zwiększa znacznie objętość stolca, ułatwiając wypróżnienia.

W jabłku zawarte są też witaminy (m.in. biotyny i kwasu foliowego oraz niewielkie ilości wit. C), składniki mineralne (m.in. potas) i silne przeciwutleniacze, m.in. flawonoidy, a wśród nich kwercetyna i katechiny, jak również związki fenolowe floretyna i florydzyna czy kwas kawowy i chlorogenowy.

W porcji 100 g jabłka zawarte jest 0,4 g białka, 12,1 g węglowodanów, 0,4 g tłuszczu i 2 g błonnika. Zapewnia ona ok. 45 kcal.

Średnie jabłko, ważące 150 g, to 69 kcal, 0,6 g białka, 18,2 g węglowodanów, 0,6 g tłuszczu, 3 g błonnika.
Duże jabłko o wadze 250 g dostarcza natomiast 115 kcal, 1,5 g białka, 45,5 g węglowodanów, 1,5 g tłuszczu i 5 g błonnika.

ZOBACZ: Nie masz nic w lodówce, by przygotować pyszny deser? Wypróbuj najprostszy przepis na pieczone jabłka!