Jak działa botoks i czy jest bezpieczny? Zastosowanie toksyny botulinowej w leczeniu problemów medycznych i medycynie estetycznej

Agata Orzełowska
Iniekcje botoksu polegają na podaniu małej dawki toksyny botulinowej do wybranych miejsc na twarzy. Umożliwia to zlikwidowanie problemów wywoływanych przez kurczenie się mięśni.
Iniekcje botoksu polegają na podaniu małej dawki toksyny botulinowej do wybranych miejsc na twarzy. Umożliwia to zlikwidowanie problemów wywoływanych przez kurczenie się mięśni. Stefano Valle/123RF
Botoks, czyli wstrzykiwanie toksyny botulinowej, kojarzony jest z dość radykalną metodą walki ze zmarszczkami i od jakiegoś czasu nie cieszy się dobrą opinią. Wszystko ze względu na charakter tej substancji oraz możliwe działania uboczne przy nieumiejętnym jej zastosowaniu. W rękach doświadczonego lekarza botox jest jednak narzędziem nie tylko redukującym niedoskonałości estetyczne, ale też pomocnym w schorzeniach takich jak przykurcze, nadpotliwość czy bruksizm. Wyjaśniamy, jak działa botoks, jakie znajduje zastosowania i jak wygląda przebieg oraz kwestia bezpieczeństwa zabiegów.

Czym jest botoks?

Botoks (ang. botox) to potoczna nazwy toksyny botulinowej, botuliny, a po polsku – jadu kiełbasianego. Jest to substancja produkowana przez laseczkę jadu kiełbasianego, bakterię beztlenową z gatunku Clostridium botulinum.

Zobacz także: W sylwestrową noc lśnij jak gwiazda. Te 5 zabiegów błyskawicznie odmłodzi, rozświetli i wygładzi cerę

Jad kiełbasiany jest silną trucizną, gdy zostanie spożyty, natomiast podawany w postaci zastrzyków domięśniowych nie jest niebezpieczny dla zdrowia i ma działanie terapeutyczne.

Pierwsze zabiegi z użyciem botoksu zaczęto przeprowadzać na początku lat 80. ubiegłego wieku w Stanach Zjednoczonych. Początkowo stosowano je w neurologii i okulistyce. Ponieważ toksyna botulinowa czasowo paraliżuje mięśnie, pomaga w przypadku niektórych schorzeń, na przykład nadmiernego napięcia mięśni czy zeza. Z czasem botoks znalazł zastosowanie również w innych dziedzinach lecznictwa oraz w medycynie estetycznej, gdzie zaczął być stosowany do redukcji zmarszczek twarzy i szyi.

Czy warto wydawać mnóstwo pieniędzy na drogie kosmetyki? Oto 12 nietypowych naturalnych sposobów na odmłodzenie skóry.

12 nietypowych naturalnych sposobów na odmłodzenie skóry

Jakie działanie i zastosowania ma botoks?

Botoks działa na zasadzie blokowania przewodnictwa impulsów między nerwami a mięśniami. Efekt ten utrzymuje się przez kilka miesięcy po wstrzyknięciu toksyny – zazwyczaj są to 3-4 miesiące, a maksymalnie pół roku.

Po podaniu botoksu mięśnie stają się rozluźnione, co sprawia, że zmarszczki mimiczne ulegają wygładzeniu, a powstawanie nowych jest zahamowane, skóra ma więc czas na regenerację.

Takie działanie botoksu wykorzystywane jest w m.in. w okulistyce i neurologii – za jego pomocą leczy się m.in. problemy takie jak:

  • zez,
  • drganie oraz kurcz powieki (spazm),
  • nadmierne napięcie mięśniowe m.in. przy dziecięcym porażeniu mózgowym,
  • kurcz twarzy (na przykład po udarach),
  • kurcz szyi (tzw. dystonia szyi lub kręcz karku),
  • spastyczność mięśni po urazach i udarach,
  • drżenie samoistne,
  • migreny,
  • bruksizm (mimowolne zaciskanie szczęki i zgrzytanie zębami),
  • nietrzymanie moczu,
  • nadmierna potliwość (blokuje czynności gruczołów potowych w miejscu wstrzyknięcia nawet na 8 miesięcy).

Sprawdź również: Powikłania po botoksie. Co najmniej 67 osób ofiarami zabiegu na otyłość. Zatrucie możliwe też po zastrzykach na zmarszczki – zobacz objawy

W medycynie estetycznej botoks stosowany jest do redukcji zmarszczek na czole, zarówno poprzecznych, jak i pionowych (między brwiami), zmarszczek pod oczami, kurzych łapek, zmarszczek w okolicy ust, do podniesienia opadających kącików ust i do redukcji zmarszczek na szyi. Botoks stosowany na włosy pomaga je zregenerować (zabieg ten wykonuje się w salonie fryzjerskim). Nie jest natomiast prawdą, że za pomocą botoksu można powiększyć usta – botoks nie jest wypełniaczem.

Umiejętnie zastosowany preparat nie zmienia wyrazu twarzy i nie powinien dawać efektu maski – działa jedynie w miejscu wstrzyknięcia, a inne mięśnie pracują jak dotychczas.

Przeczytaj również:

Jak przebiega zabieg z użyciem botoksu i jakie ma opinie?

Przed iniekcją botoksu nie jest konieczne wykonanie badań lekarskich, a do samego zabiegu nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Jeśli jednak w miejscu, gdzie przeprowadzona ma być iniekcja, widoczny jest stan zapalny skóry, należy go uprzednio wyleczyć.

Jaki jest przebieg zabiegu?

  • Na początku lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad lekarski w celu wykluczenia schorzeń będących przeciwwskazaniami do przeprowadzenia zabiegu. W przypadku kobiet zapyta też, czy pacjentka nie jest w ciąży lub karmi piersią.
  • Przed zabiegiem skóra zostaje zdezynfekowana, a miejsce wstrzyknięcia schłodzone lodem, ponieważ nie stosuje się znieczulenia.
  • Sam zabieg jest bezbolesny, a botoks wstrzykuje się miejscowo w kilku dawkach, by zablokować przewodnictwo nerwowe w danym mięśniu twarzy.
  • Po zabiegu skórę się schładza i nakłada na nią krem z witaminą K, by zapobiec tworzeniu się siniaków w miejscach iniekcji.
  • Przez 3 godziny po zabiegu nie wolno się schylać, kłaść ani masować twarzy, tak by botoks nie przedostał się do innych miejsc niż okolica wstrzyknięcia.
  • Na efekt działania toksyny botulinowej trzeba poczekać od 2 do 14 dni – po tym czasie pacjent zgłasza się na wizytę kontrolną, która ma na celu sprawdzenie, czy botoks rozłożył się równomiernie.

Botoks w rękach doświadczonego lekarza jest całkowicie bezpieczny i cieszy się dobrą opinią zarówno w medycynie, jak i medycynie kosmetycznej, gdzie jego stosowanie czasami łączone jest podczas zabiegów z podaniem wypełniacza, na przykład kwasu hialuronowego. Natomiast osoby bez odpowiedniej wiedzy medycznej i przeszkolenia mogą wyrządzić pacjentowi poważną krzywdę, wstrzykując botoks nieumiejętnie.

Dowiedz się więcej na temat:

Przeciwwskazania i możliwe działania uboczne botoksu

Podawanie botoksu nie jest wskazane w przypadku osób przyjmujących niektóre leki, na przykład popularne preparaty z kwasem acetylosalicylowym czy ibuprofenem, stosowane przeciwbólowo i w stanach podgorączkowych. Podobnie jak inne leki rozrzedzające krew, mogą one nasilać ryzyko powstawania siniaków po iniekcji botoksu. Z tego względu zabiegów z użyciem botoksu w obrębie twarzy i szyi nie powinno się wykonywać przy skazach krwotocznych i problemach z krzepliwością krwi.

Inne przeciwwskazania do zabiegu botoksem to zwłaszcza:

  • stan zapalny na skórze twarzy, na przykład zmiany trądzikowe – podczas wkłucia bakterie mogłyby przedostać się w głąb skóry i spowodować zakażenie,
  • choroby nowotworowe,
  • choroby autoimmunologiczne w tzw. rzucie choroby, czyli w okresie jej aktywności,
  • miastenia, która objawia się szybkim zmęczeniem i osłabienie mięśni szkieletowych,
  • stwardnienie rozsiane,
  • uczulenie na toksynę botulinową.
  • ciąża,
  • miesiączka, ponieważ w tym czasie u kobiet występuje większa skłonność do krwawień.

Do przeciwwskazań do przeprowadzenia zabiegu z użyciem toksyny botulinowej lekarze zaliczają także nierealne oczekiwania pacjenta – czasem jest on kierowany na konsultację do psychologa lub psychiatry.

Botoks podawany domięśniowo jest substancją bezpieczną, jednak w niektórych przypadkach może dojść do powstania bh. Do powikłań po zabiegu należy zwiotczenie mięśni i na przykład opadanie powieki – jest to na szczęście stan przejściowy. Może także zdarzyć się podwójne widzenie. Nieumiejętnie podany botoks może porazić (czasowo) mięśnie twarzy i spowodować nienaturalny jej wygląd – tak zwany efekt twarzy-maski.

Do najpoważniejszych powikłań po podaniu botoksu należą uszkodzenie nerwów i wstrząs anafilaktyczny. Z uwagi na możliwość takiego niepożądanego działania botuliny lekarz przeprowadzający zabieg powinien mieć dostęp do odpowiedniego sprzętu oraz środków medycznych – wstrząs anafilaktyczny jest stanem bezpośrednio zagrażającym życiu pacjenta.

Przeczytaj na temat:

ZOBACZ: Co zamiast botoksu? Ekspert: Krzysztof Gojdź, lekarz medycyny estetycznej

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Te produkty powodują cukrzycę u Polaków

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia