Heterochromia oczu, czyli różnobarwność. Jak wygląda heterochromia centralna, tęczówki oraz obu tęczówek? Czy trzeba ją leczyć?

Swietłana Rudowicz
Heterochromia polega na innym rozłożeniu barwnika na minimum dwóch częściach tęczówki jednego oka lub na różnym zabarwieniu obu oczu.
Heterochromia polega na innym rozłożeniu barwnika na minimum dwóch częściach tęczówki jednego oka lub na różnym zabarwieniu obu oczu. Anastasia Kazakova/123RF
Heterochromia oczu to wada genetyczna, której objawem jest występowanie różnych barw tęczówek. Zaburzenie to może dotyczyć tylko jednego oka, jak i obu gałek ocznych. Heterochromia najczęściej jest wrodzona, choć może wystąpić również jako wada nabyta, np. w wyniku urazu gałki ocznej, leczenia czy rozwijającego się nowotworu złośliwego w tęczówce. Wyjaśniamy, czym jest heterochromia centralna, tęczówki oraz obu tęczówek, jakie są przyczyny tego zjawiska i kiedy wymaga diagnozy i ew. leczenia.

Czym jest heterochromia?

Heterochromia jest wrodzoną lub nabytą wadą oczu i objawia się w postaci różnobarwności tęczówki. Termin heterochromia pochodzi przy tym od starogreckich słów „heteros” (inny lub inny z dwóch) i „chroma” (kolor).

Kolor oczu jest uwarunkowany stężeniem i rozmieszczeniem w tęczówce barwnika melaniny oraz budową jej przedniej powierzchni. Dodatkowo odpowiadają za niego zarówno czynniki genetyczne, jak i fizjologiczne, które wpływają na utrzymanie barwnika. Najmniejszą ilość melaniny w podścielisku tęczówki zawierają oczy niebieskie, a największą ilość – oczy brązowe.

Kolor tęczówki może się zmienić. Wiele dzieci rodzi się z niebieskimi oczami, które często ciemnieją w ciągu pierwszych lat życia.

Do zaburzenia pigmentacji tęczówki dochodzi w wyniku jego nierównomiernego rozmieszczenia w tęczówce. Różnobarwność oczu możemy przejąć po przodkach, a dziedziczona jest autosomalnie dominująco.

Zmiany koloru mogą mieć różne umiejscowienie w oczach. Rozróżnia się rodzaje heterochromii takie jak:

  • heterochromia tęczówek (heterochromia iridum, inaczej całkowita) – obydwie tęczówki mają dwa różne od siebie kolory, przykładowo: lewe oko jest brązowe, a prawe zielone;
  • heterochromia tęczówki (heterochromia iridis, inaczej częściowa, sektoralna) – zmiana dotyczy tylko części tęczówki, może występować w obydwu oczach.
  • heterochromia centralna – częściowa heterochromia tęczówki, które występuje centralnie, tj. zewnętrzny i wewnętrzny pierścień tęczówki różnią się od siebie kolorem, czyli jest ona dwukolorowa.

Zobacz również:

Przyczyny heterochromii

Heterochromia dotyka statystycznie około 1 procenta ludzkiej populacji. Może też występować u zwierząt, głównie kotów i psów (np. rasy husky). Najczęściej jest jedynie izolowaną anomalią wrodzoną.

Zdarza się jednak, że różnobarwność dotycząca oczu jest objawem różnych chorób, również o podłożu genetycznym. Należą do nich m.in.:

  • Zespół Waardenburga – stanowi grupę kilku zespołów wad wrodzonych. Oprócz heterochromii wywołuje głównie niedosłuch czuciowo-nerwowy, występowaniem jasnego pasma włosów i skórnych plam bielaczych.
  • Piebaldyzm (bielactwo częściowe) – jest dysfunkcją melanocytów objawiającą się w postaci plam na twarzy, szyi, klatce piersiowej, brzuchu lub kończynach, i występowaniem białego kosmyka włosów tuż nad czołem.
  • Zespół Hornera – zespół wad, które powstają wskutek przerwania unerwienia współczulnego oka, umiejscowionego pomiędzy samym okiem a ośrodkiem pnia mózgu. Do jego symptomów należą m.in. mioza (zwężenie źrenicy oka), ptoza (opadnięcie powieki w wyniku porażenia jej mięśni), enoftalmia (opadniecie gałki ocznej do oczodołu) i opóźnienie w rozszerzaniu źrenicy.
  • Zespół Parry'ego-Romberga – postępujący zanik tkanek miękkich dotykających połowy twarzy.

Przeczytaj również:

Wada występuje również w przebiegu heterochromii Fuchsa, choroby Hirschsprunga, nerwiakowłókniakowatości, zespołu Sturge’a-Webera. Może być skutkiem znamienia Oty, nietrzymania barwnika albo mozaicyzmu, polegającego na obecności u jednego osobnika różnych linii komórkowych, które różnią się od siebie genotypem.

Heterochromią nabytą nazywa się wadę, która powstaje na późniejszym etapie życia w wyniku choroby, leczenia lub urazu gałki ocznej. Do jej przyczyn zalicza się m.in.: jaskra, cukrzyca, przebyta operacja oka, uraz oka, obecność ciała obcego w oku, nowotwory oka (np. czerniak), zespół rozproszenia barwnika.

Zmianę barwy tęczówki powodować może przewlekłe stosowanie leków, których składnikiem czynnym jest latanoprost, czyli analog prostaglandyny. Jest wykorzystywany w leczeniu jaskry z otwartym kątem przesączania i podwyższonego ciśnienia śródgałkowego. Do zmian może dojść zwłaszcza u pacjentów przyjmujących takie krople do oczu przez co najmniej 5 lat.

Warto przeczytać:

Czy heterochromia wymaga leczenia?

Jeśli heterochromia jest jedynie samodzielną wadą genetyczną niewpływającą na zdrowie człowieka, nie wymaga leczenia. W przypadku, gdy współtowarzyszy ona chorobom (np. nowotworowi w obrębie tęczówki) lub jest wadą nabytą, leczenie zależy od zdiagnozowania przyczyny jej powstania. Podstawą do przebadania oczu powinna być zmiana barwy tęczówki, która nastąpiła stosunkowo nagle i bez znanego powodu.

Sprawdź także:

ZOBACZ: Achromatopsja – całkowita ślepota barwna. Genetyczna wada wzroku, przy której nieprawidłowości w budowie siatkówki uniemożliwiają ostre widzenie oraz rozróżnianie barw. Ekspert: dr n. med. Piotr Woźniak

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny przyznana

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Komentarze

Komentowanie artykułów jest możliwe wyłącznie dla zalogowanych Użytkowników. Cenimy wolność słowa i nieskrępowane dyskusje, ale serdecznie prosimy o przestrzeganie kultury osobistej, dobrych obyczajów i reguł prawa. Wszelkie wpisy, które nie są zgodne ze standardami, proszę zgłaszać do moderacji. Zaloguj się lub załóż konto

Nie hejtuj, pisz kulturalne i zgodne z prawem komentarze! Jeśli widzisz niestosowny wpis - kliknij „zgłoś nadużycie”.

Podaj powód zgłoszenia

Nikt jeszcze nie skomentował tego artykułu.
Wróć na stronazdrowia.pl Strona Zdrowia