Długi covid – powstała oficjalna definicja WHO. Zobacz, czym jest „post COVID-19 condition” i jak często występuje po infekcji koronawirusem

Długi covid (ang. long covid) do tej pory określano jako objawy infekcji koronawirusem, które utrzymują się dłużej niż przez okres 3-4 tygodni, czyli typowy czas powrotu do zdrowia. W związku z brakiem jasnych kryteriów dotyczących stosowania tego terminu opracowano jego oficjalną definicję, która została przyjęta 6 października 2021 r. przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Sprawdź: Po tym objawie poznasz, że to długi covid

Ustanowiono przy tym nową nazwę zjawiska jako „post COVID-19 condition”, czyli chorobę pocovidową, na której określenie stosowano wcześniej również terminy takie jak PCS (post covid syndrome) czy zespół pocovidowy.

Według definicji WHO „choroba pocovidowa” dotyczy osób z historią prawdopodobnej lub potwierdzonej infekcji wirusem SARS-CoV-2 i występuje zwykle w ciągu 3 miesięcy od zakażenia, a objawy utrzymujące się przez co najmniej 2 miesiące nie dadzą się uzasadnić za pomocą alternatywnej diagnozy.

Objawy długiego covid mają znaczący wpływ na codzienne funkcjonowanie pacjentów. Należą do nich przede wszystkim:

• zmęczenie,
• problemy z oddychaniem,
• zaburzenia kognitywne, w tym dotyczące pamięci.

Objawy długiego covid, czyli „post COVID-19 condition”, mogą przy tym utrzymywać się od czasu infekcji lub wystąpić po początkowej poprawie zdrowia, jak również z czasem nasilać się i łagodnieć, a także nawracać.

Wśród innych symptomów obserwowanych wśród osób z chorobą pocovidową zidentyfikowanych w analizie badań Światowej Organizacji Zdrowia wymieniono także, począwszy o tych najczęstszych:

• niska tolerancja wysiłku,
• bóle i kurcze mięśni,
• kaszel,
• zaburzenia snu,
• częstoskurcz i palpitacje serca,
• bóle głowy,
• bóle stawów,
• depresja,
• nerwobóle,
• nerwica,
• zawroty głowy,
• nawracająca gorączka,
• szumy uszne,
• mrowienie i drętwienie kończyn.

Długoterminowe objawy infekcji koronawirusem SARS-CoV-2 dotyczą znacznie większego odsetka osób niż szacowano we wcześniejszych badaniach. Rzeczywistą skalę problemu pokazują lepiej dane udostępnione na początku października 2021 r.

W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu Oksfordzkiego uwzględniono dane 273 618 ozdrowieńców, by ocenić występowanie objawów po 6 miesiącach od infekcji i porównać je z charakterystyką syndromu powirusowego po zakażeniu sezonową grypą. Wyniki opisano na łamach „PLOS Medicine”.

Czytaj także: Uszkodzenie narządów jeszcze rok po COVID-19. Trzy na pięć osób z długim COVID-19 ma uszkodzony przynajmniej jeden organ

Wykazano, że objawy długiego covid po 3-6 miesiącach od infekcji koronawirusem dotyczą ponad 1/3 ozdrowieńców. Okazały się też częstsze u kobiet, seniorów i pacjentów z nasilonymi dolegliwościami w ostrej fazie zakażenia.

Wyliczono ponadto, że prawie 37 proc. pacjentów miała co najmniej jeden objaw długiego covid w ciągu 3-6 miesięcy od choroby. Spośród osób z długim covid ok. 60 proc. odczuwało jeden lub więcej objawów w ciągu pierwszych 90 dni infekcji.

W fazie wstępnej długiego covid częstsze były problemy z oddychaniem i zadyszka, natomiast w fazie długiej obserwowano więcej przypadków nerwicy i depresji. Ustalono w końcu, że syndrom powirusowy jest występuje powszechniej w przypadku COVID-19 niż przy zarażeniu wirusem sezonowej grypy.

Te dane wydają się jednak dość optymistyczne na tle doniesień z 13 października, dostarczonych przez Uniwersytet Stanu Pensylwania. Ich źródłem jest analiza 57 badań, uwzględniająca dane 250 351 niezaszczepionych dorosłych i dzieci, u których zdiagnozowano COVID-19 między grudniem 2019 r. a marcem 2021 r. W tej grupie aż 79 proc. pacjentów było hospitalizowanych. Najwięcej osób było w wieku ok. 54 lat i nieco więcej niż połowę stanowili mężczyźni.

Objawy długiego covid rozpoznano u połowy ozdrowieńców, a częstotliwość ich występowania do 6 miesiąca od momentu infekcji była stała. Dolegliwości dotyczyły głównie dobrostanu pacjentów, ich mobilności i kondycji narządów wewnętrznych.

Ustalono, co następuje:

• więcej niż 1 na 2 pacjentów odnotowała spadek wagi, zmęczenie, gorączkę lub dolegliwości bólowe,
• ok. 1 na 5 ozdrowieńców odczuła problemy z poruszaniem się,
• prawie 1 na 4 pacjentów miał trudności z koncentracją,
• u niemal 1 na 3 osób zdiagnozowano zespół lęku uogólnionego,
• u 6 na 10 chorych wykazano nieprawidłowy obraz płuc,
• ponad 1/4 osób doświadczała problemów z oddychaniem,
• prawie 1 na 5 pacjentów zauważył u siebie wypadanie włosów lub wysypki skórne,
• powszechnie występującym symptomem były bóle w klatce piersiowej i palpitacje serca, a także ból żołądka, brak apetytu, biegunka i wymioty.

Czytaj też: Ten znany lek na cukrzycę zwalcza koronawirusa. Potwierdzono już, że o 40 proc. zmniejsza ryzyko długiego covid. Redukuje też ładunek wirusa

ZOBACZ: Długi COVID-19 – lista objawów