Objawy kolki nerkowej i żółciowej można ze sobą pomylić. Wyjaśniamy, jak je odróżnić, co robić przy bólu oraz kiedy zgłosić się do lekarza

Kolka jako ból odczuwany w obrębie jamy brzusznej, a wywołany przez skurcz mięśni gładkich narządów, najczęściej dotyczy dróg moczowych prowadzących z nerek do pęcherza lub przewodów żółciowych wątroby, z którymi łączy się pęcherzyk żółciowy.

Warto wiedzieć, że zarówno złogi moczowe, jak i żółciowej mogą nie powodować żadnych objawów, ale w niektórych przypadkach związany z nimi ból jest nie do zniesienia.

Zobacz też: To podstępna choroba. Gdy pojawia się ból może być już za późno. Spójrz w lustro, a zobaczysz ją na twarzy

Kamienie żółciowe dotyczą układu pokarmowego. Mogą mieć wielkość ziarnka piasku lub urosnąć do rozmiarów piłki golfowej. Najczęściej dotyczą osób w średnim wieku, a do grupy najbardziej zagrożonej ich tworzeniem są należą osoby po 40. Częściej są to kobiety, osoby, które przyjmują leki obniżające poziom cholesterolu we krwi oraz takie, które w krótkim czasie zgubiły dużą nadwagę. Powstawaniu kamieni żółciowych sprzyja zwłaszcza dieta obfitująca w cholesterol i tłuszcze, zwłaszcza złej jakości i przetworzone. A także dieta bardzo niskotłuszczowa czy wysokobiałkowa, jak np. dieta ketogeniczna.

Zobacz także: Usunie przebarwienia i zmarszczki, poprawi trawienie i krążenie. Wypróbuj też na bóle stawów i pasożyty

Kamienie nerkowe (moczowe) rozwijają się w układzie moczowym, przybierając wielkość od ziarnka piasku do tworów o średnicy kilku centymetrów. Tak, jak kamienie żółciowe, są najczęstsze w średnim wieku. Oprócz rodzinnej historii choroby czynniki ryzyka kamicy moczowej to bardzo mała produkcja moczu, która powoduje jego zagęszczenie, a także pewne choroby wpływające na skład moczu i formowanie się w nim nierozpuszczalnych kryształów. Powstaniu problemu sprzyja odwodnienie, niedostateczne spożycie w diecie wapnia lub nadmierne ilości sodu, jak również szczawianów – substancji antyodżywczych znajdujących się w wielu pokarmach roślinnych – przez podatne osoby.

Istnieje jeszcze co prawda kolka jelitowa, jednak nie wynika z zatkania jelit, a tym bardziej nie ma związku z tworzeniem się złogów. Skurcz często występuje po posiłku i jest odczuwany w środkowej części brzucha, z jego lewej strony. Ta dolegliwość ma charakter czynnościowy i jest częsta u dzieci, choć występuje też u dorosłych.

Objawy kolki nerkowej i wątrobowej są w pewnym stopniu do siebie podobne, przez co bywają ze sobą mylone. W obu przypadkach ból bywa odczuwany w boku i plecach. Zwykle występują też takie same symptomy dodatkowe w postaci nudności, wymiotów oraz intensywnego pocenia się.

Jak więc odróżnić od siebie te dwa problemy?

• W przypadku kamicy nerkowej (moczowej) najczęściej występuje ostry ból z boku brzucha lub pleców, który może promieniować do podbrzusza i pachwiny. Może pojawić się z prawej lub lewej strony, wysoko bądź nisko – zależnie od tego, gdzie umiejscowiony jest kamień. Dodatkowo występuje też ból przy oddawaniu moczu, częstomocz lub niezdolność do mikcji, a także krwiomocz.
• Przy kamicy żółciowej (wątrobowej) kolka pojawia się w środkowej części nadbrzusza, skąd może promieniować do pleców lub pod prawy obojczyk. Dolegliwości dotyczą właśnie tej części ciała, bo tam znajduje się wątroba i pęcherzyk żółciowy.

Czytaj też: Pięciornik na niestrawność, kolki i biegunki. Jakie właściwości ma pięciornik kurze ziele oraz gęsi? Zobacz lecznicze receptury

W obu przypadkach dolegliwości mogą nawracać lub wymagać pilnej procedury lekarskiej. Usunięte mogą tworzyć się ponownie, jeśli w dalszym ciągu występują sprzyjające czynniki, np. nieprawidłowa dieta.

Choć możliwe jest rozpuszczenie złogów żółciowych za pomocą preparatów zawierających kwas ursodeoksycholowy, jest to długotrwała kuracja przeznaczona tylko dla określonych pacjentów, np. muszą to być kamienie cholesterolowe o średnicy nieprzekraczającej 15 mm, gdy zachowana została czynność pęcherzyka żółciowego. W innych przypadkach woreczek najlepiej usunąć, co wykonuje się laparoskopowo.

Kamienie nerkowe mogą zostać samoczynnie wydalone, gdy ich średnica nie przekracza 10 mm, czemu sprzyjają leki rozkurczowe. Większe rozbija się np. za pomocą ultradźwiękowej fali uderzeniowej lub lasera, bywa, że z użyciem endoskopu. Podobnie, jak przy kamieniach żółciowych, nie stosuje się już klasycznych operacji.

W sytuacji, gdy pojawia się kolka, wskazane jest zażywanie leków rozkurczowych, najczęściej z drotaweryną lub hioscyną, które są dostępne w aptece bez recepty. Dodatkowo można przyjmować leki przeciwbólowe, nie przekraczając dawek podanych na opakowaniu.

Zaleca się, by podczas ataku kolki pić dużo płynów. Pomocne są też ciepłe okłady na bolące miejsca, które działają rozkurczająco. Zamiast termoforu można zastosować ciepłą kąpiel.

W przypadku kolki żółciowej (wątrobowej) pomocne są też zioła stymulujące produkcję żółci, takie jak ostropest plamisty i karczoch zwyczajny oraz suplementy diety zawierające ich substancje czynne, czyli sylimarynę i cynarynę. Inne pomocne zioła to mniszek, dziurawiec czy mięta. Natomiast przy kolce nerkowej polecane są zioła moczopędne, m.in. to m.in. pokrzywa, skrzyp, perz czy łopian.

Jeżeli po 1-2 dniach objawy nie ustępują, niezależnie od ich źródła należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Jest to konieczne już przy pierwszych objawach, jeśli to kolejny atak kolki, powodujące choroby są już stwierdzone albo dolegliwości są tak silne, że staja się nie do wytrzymania.