Ciśnienie rozkurczowe: czym jest, jak mierzyć ciśnienie, kiedy występuje nadciśnienie, a kiedy niedociśnienie?

Ciśnienie rozkurczowe, ciśnienie skurczowe oraz ciśnienia tętna są na równi ważne. U ludzi młodych można zauważyć niewielką różnicę pomiędzy ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym. Wynika to z większej elastyczności naczyń krwionośnych. Wraz z wiekiem różnica ta się powiększa, ponieważ naczynia krwionośne tracą swoją sprężystość. Wtedy wartość ciśnienia rozkurczowego jest niższa.

Różnica pomiędzy ciśnieniem skurczowym a rozkurczowym nazywana jest ciśnieniem tętna. Prawidłowy jej wynik wynosi od 30 do 50 mmHg. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego wskazują, że nadciśnienie tętnicze rozpoznawalne jest na podstawie wielokrotnych pomiarów ciśnienia tętniczego, gdy średnie wartości ciśnienia z przynajmniej 2 pomiarów są równe lub wyższe od 140 mmHg dla ciśnienia skurczowego i 90 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego. W sytuacji, gdy ciśnienie skurczowe przekracza 140 mmHg, a ciśnienie rozkurczowe jest niższe niż od 90 mmHg, mówi się o izolowanym skurczowym nadciśnieniu tętniczym. Tego typu nadciśnienie tętnicze pojawia się najczęściej u osób starszych oraz u osób chorujących na cukrzycę typu 2.

Przed dokonaniem pomiaru ciśnienia rozkurczowego pacjent powinien przez kilka minut pozostać w pozycji siedzącej. Bardzo ważne jest to, aby mankiet był właściwie dobrany i założony. Można to poznać po tym, że obejmuje cały obwód ramienia. Krawędź dolna mankietu powinna znajdować się na mniej więcej 3 centymetry od zgięcia łokciowego. Ręka, na której dokonuje się pomiaru, powinna być oparta, a ramię powinno znajdować się na poziomie serca. Pierwszy pomiar ciśnienia powinien być wykonany na obu ramionach. Następne pomiary wykonuje się na ramieniu, na którym ciśnienie tętnicze było wyższe. Na ciśnieniomierzu elektronicznym można od razu zobaczyć wyniki pomiaru. Można je też zakładać na nadgarstkach. Standardowy pomiar wykonuje się natomiast przy użyciu stetoskopu. Stetoskop przykłada się nad zgięciem łokciowym w miejscu, gdzie tętno jest najlepiej wyczuwalne. W trakcie napełniania mankietu przez powietrze stetoskop musi być ciągle przyłożony. Zanikanie tętna sprawia, że kończy się etap napełniania mankietu.Wtedy powietrze z mankietu jest stopniowo wypuszczane. Pierwszy usłyszany podczas pomiaru ton to wyznacznik ciśnienia skurczowego, a jego zanik to miara ciśnienia rozkurczowego.

Wysokie ciśnienie rozkurczowe, a dokładniej podwyższony wynik ciśnienia rozkurczowego jest kryterium dla rozpoznania nadciśnienia tętniczego. Często zarówno ciśnienie skurczowe, jak i rozkurczowe należą do różnych przedziałów, lecz bierze się pod uwagę wynik wyższy. Optymalne ciśnienie tętnicze to takie, kiedy ciśnienie skurczowe jest niższe niż 120 mmHg, a rozkurczowe nie przekracza 80 mmHg. Lekarze przyjmują, że prawidłowe ciśnienie mieści się w zakresie 120 do 129 mmHg dla ciśnienia skurczowego i 80 do 84 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego.
Przyczyny wysokiego ciśnienia to zazwyczaj:

• Otyłość.
• Brak aktywności fizycznej.
• Dieta, w której znajduje się dużo soli.
• Stres.
• Palenie papierosów.
• Nadużywanie alkoholu.

Dlatego, poza leczeniem farmakologicznym bardzo ważne jest to, aby osoba zmagająca się z wysokim ciśnieniem rozkurczowym zmieniła dotychczasowy, nieprawidłowy tryb życia. Zmiany powinny obejmować:

• Zaprzestanie palenia papierosów.
• Dążenie do spadku masy ciała.
• Ograniczenie spożywania alkoholu.
• Zwiększenie aktywności fizycznej.
• Ograniczenie spożycia soli i tłuszczów na rzecz większego spożywania warzyw i owoców.

Niskie ciśnienie rozkurczowe nie jest tak często spotykane, jak nadciśnienie tętnicze, dlatego też często jest bagatelizowane. Może to być objaw fizjologiczny, jak i może informować o pojawieniu się konkretnego schorzenia. Wartości ciśnienia nie należy określać po jednorazowym pomiarze. Najlepszy wgląd co do tego, jaki jest typ ciśnienia uzyskuje się. mierząc je codziennie, o takiej samej porze.
Przyczyny niskiego ciśnienia rozkurczowego zaliczane do najczęściej wskazywanych to:

• Odwodnienie.

• Ciąża.

• Niewydolność serca.

• Utrata krwi lub infekcja.

• Zaburzenia gospodarki hormonalnej.

• Jeśli nie da się uchwycić przyczyny pojawiania się niskiego ciśnienia rozkurczowego, to określa się je jako idiopatyczne niedociśnienie, zwykle o podłożu genetycznym.

• Niskie ciśnienie w ciąży związane jest z tym że u większości kobiet ciężarnych występuje średni spadek ciśnienia o 10 mmHg.

  NiedociśnieniuNiedociśnieniuNiedociśnieniu mogą towarzyszyć takie objawy jak:

• Zawroty głowy.

• Omdlenia.

• Mroczki przed oczami.

• Senność i przewlekłe zmęczenie.

• Zaburzenia koncentracji.

• Zimna skóra dłoni i stóp

Koniecznie należy wybrać się do lekarza, gdy pojawi się duszność i objawy kardiologiczne – duszność lub przyspieszona akcja serca. Niskociśnieniowcom poleca się wypić filiżankę kawy, aby podwyższyć ciśnienie krwi. Osoby zmagające się z niedociśnieniem powinny dziennie wypijać około 2. litry wody. Muszą też podejmować umiarkowany wysiłek fizyczny. Systematyczne ćwiczenia wpływają na poprawę ukrwienia organizmu. Kobiety zmagające się z niskim ciśnieniem mogą zakładać rajstopy uciskowe, poprawiające krążenie krwi. Rajstopy te powinny być dopasowane przez lekarza, ze względu na to, że mają różny stopień ucisku. Jeśli przyczyną niskiego ciśnienia są schorzenia kardiologiczne, to należy wdrożyć leczenie farmakologiczne.

Jadłospis dla osób, którym zależy na obniżeniu ciśnienia, powinien być zbilansowany. Najważniejsze jest to, aby wyzbyć się złych nawyków żywieniowych. Dieta powinna do minimum ograniczyć spożywanie tłuszczów oraz soli. Należy spożywać zamiast tego dużo warzyw i owoców bogatych w potas: pomidorów, bananów, szpinaku i fasoli. Potas wpływa na wyregulowanie ciśnienia krwi. Najwięcej potasu znajduje się w:

• Warzywach liściastych.
• Cytrusach.
• Pomidorach.
• Ziemniakach.
• Pestkach słonecznika.

W diecie warto również uwzględnić:

• Zupy przygotowywane z warzyw.
• Zupy na bazie mięsa drobiowego.
• Gotowane ryby.
• Należy jeść pieczywo gruboziarniste, chrupkie lub pełnoziarniste. Zdrowe menu powinno też uwzględniać:
• Kasze.
• Ryże.
• Płatki kukurydziane.
• Chude sery.
• Jogurty.
• Jajka.
• Orzechy włoskie.
• Migdały.
• Niskoprocentowe mleko.
• Soki z warzyw.

Dieta przy niskim ciśnieniu rozkurczowym powinna opierać się przede wszystkim na właściwym doborze przypraw. Tymianek wykazuje wiele właściwości dobroczynnych, regulujących pracę serca. Niskie ciśnienie podniosą także:

• Imbir.
• Rozmaryn lekarski.
• Żeń-szeń.

Najbardziej popularna jest mieszanka z imbiru. Należy obrać jego korzeń i pokroić w plasterki. Później wrzuca się go do rondla z gotującą wodą i gotuje przez około 3. minuty. Po zdjęciu z ognia należy go zostawić do ostygnięcia. Można dodać miód i sok z cytryny. W diecie z niskim ciśnieniem musi też znaleźć się obowiązkowo woda, w ilości wypijanych 2. litrów dziennie. Niedostateczne nawodnienie organizmu wpływa bowiem na obniżenie ciśnienia krwi. Badania dowiodły, że woda rozcieńcza osocze krwi, płynące od dwunastnicy. To z kolei sprawia, że stężenie soli we krwi zmniejsza się. Wtedy ciśnienie krwi wzrasta. W celu łagodnego podniesienia ciśnienia należy jeść często, ale mniejsze porcje. Przed spadkiem ciśnienia chroni spożywanie produktów zbożowych. W jadłospisie powinny też znaleźć się ciepłe zupy. Niezależnie od tego, czy ma się niskie, czy wysokie ciśnienie rozkurczowe należy dbać o to, by spożywać wyłącznie zdrowe potrawy. Ograniczenie szkodliwych dla zdrowia substancji i wprowadzenie zdrowych nawyków żywieniowych okaże się kluczowe. Warto skonsultować się z dietetykiem odnośnie tego, co jeść i w jakich ilościach. Poprawa diety przyczyni się do normalizowania ciśnienia.

Jaki wpływ ma na nas cukier? Jakub Mauricz odpowiada: