Choroba legionistów w Polsce. Są kolejne przypadki zakażeń bakterią Legionelli, ale coraz mniej osób trafia do szpitala

Potwierdzono kolejne przypadki zachorowania na chorobę legionistów. Na legionellozę zachorowały osoby nie tylko z woj. podkarpackiego, ale też lubelskiego, małopolskiego i wielkopolskiego. Liczba osób, u których stwierdzono zakażenie bakterią Legionella pneumophila, wzrosła do 166 (stan na 06.09.2023). Zmarło 21 pacjentów.

– U wszystkich osób, które zmarły występowały choroby współistniejące – podkreślono w komunikacie. Osoby te były w wieku od 53 do 98 lat – podał rzeszowski sanepid.

Osoby z potwierdzonym zakażeniem to mieszkańcy Rzeszowa i powiatu rzeszowskiego oraz powiatów ropczycko-sędziszewskiego, dębickiego, jasielskiego, łańcuckiego, przeworskiego, przemyskiego, kolbuszowskiego, niżańskiego i stalowowolskiego, a także Krakowa, Ostrowa Wielkopolskiego i powiatu opolskiego na Lubelszczyźnie.

Trzy przypadki zakażenia bakterią Legionella zanotowała też Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Łodzi. Pojedyncze zachorowania pojawiły się w powiatach sieradzkim i poddębickim oraz w Łodzi – poinformował PAP w poniedziałek (04.09.2023) rzecznik łódzkiego sanepidu Zbigniew Solarz. W 2023 r. w Łódzkiem odnotowano 11 przypadków zachorowań na legionellozę.

Pierwszy wyleczony pacjent – około 70-letni mężczyzna – wyleczony z choroby legionistów opuścił w czwartek (24.08.2023) Uniwersytecki Szpital Kliniczny (USK) przy ul. Szopena w Rzeszowie. Jest to pierwszy pacjent wyleczony z legionellozy w placówce. W piątek (25.08.2023) szpital opuścił „w stanie dobrym” wyleczony 86-letni mężczyzna.

Do tej pory najwięcej osób, które w ostatnim czasie zachorowały na legionellozę, to mieszkańcy Podkarpacia.

– Widać w tej chwili, że pik zachorowań na Legionellozę mamy już za sobą, są jeszcze pacjenci w stanie cięższym, ale póki co, widzimy, że coraz mniej osób trafia do szpitala – powiedziała we wtorek (29.08.2023) w TVP Info minister zdrowia Katarzyna Sójka.

Dodała też, że służby wciąż pracują nad ustaleniem źródła zakażeń.

Sanepid cały czas prowadzi dochodzenie epidemiologiczne, które ma na celu ustalenie źródła zakażenia, a także działania przeciwepidemiczne. Badane są próbki pobrane z instalacji wody – do tej pory pobrano 130 próbek wody do badań z instalacji sieci wodociągowej na terenie Rzeszowa, powiatu rzeszowskiego i ropczycko-sędziszowskiego. Pierwsze wyniki badań z pobranych próbek z instalacji wody ciepłej z punktów pobrań z miejskich wodociągów zostały podane w poniedziałek (28.08.2023).

– W czterech z dziewięciu próbek wody pobranych do badań 18 sierpnia wykryto bakterie Legionelli – podał podkarpacki sanepid

W czwartek (31.08.2023), wojewódzki inspektor sanitarny przedstawił wynik badań kolejnych próbek wody. Tym razem dotyczą tych pobranych 19 i 20 sierpnia, czyli dwa dni po ujawnieniu pierwszych zakażeń Legionellą. 19 próbek pochodzi z mieszkań osób, u których potwierdzono zachorowania. Z dziewięciu próbek wody cieplej w trzech potwierdzono wysoki poziom bakterii Legionella, a w czwartej jej wzrost. W pozostałych próbkach woda była czysta. Nie oznacza to jednak, że źródło zakażeń jest znane i wymaga prowadzenia dalszego dochodzenia epidemiologicznego.

– Analizując aktualne dane epidemiologiczne i w zasadzie pojedyncze przypadki potwierdzane w ciągu ostatnich paru dni, mogę powiedzieć, że epidemia Legionelli na Podkarpaciu jest na etapie wygaszania – powiedział szef Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Rzeszowie Adam Sidor.

Przypomnijmy, że ze względu na rosnącą liczbę zakażonych bakterią Legionella pneumophila władze miasta powołały sztab kryzysowy. Podejmowane są działania prewencyjne – m.in. tymczasowo wyłączono wszystkie fontanny, kurtyny wodne i poidełka. W weekend 26-27 sierpnia przeprowadzona została dezynfekcja sieci wodociągowej.

W nocy z 23 na 24 sierpnia obradował sztab kryzysowy pod kierownictwem minister zdrowia Katarzyny Sójki. Główny Inspektorat Sanitarny wydał zalecenia, które mają na celu uniknięcie zakażenia bakterią Legionelli.

Nie tak dawno, bo w czerwcu 2023 r., pilne ostrzeżenia dotyczące choroby legionistów wydano w Wielkiej Brytanii. O tym, że rozwija się w cieplejsze dni, przekonało się pięć osób. Jedną z osób, które się nią zaraziły, przewieziono na oddział intensywnej terapii i podłączono do respiratora.

Health and Safety Executive (HSE) przeprowadziło dochodzenie, w którym stwierdzono, że źródło zakażeń stanowiły chłodnie w zakładzie Riaar Plastics Limited w Black Lake, które były w „wyjątkowo złym stanie”. Doprowadziło to do rozwoju bakterii Legionella zarówno w chłodniach, jak i rurach, co w bezpośredni sposób mogło narazić pracowników i mieszkańców na ryzyko poważnych chorób, zagrażających ich życiu.

Po tym, jak produkująca tworzywa sztuczne firma Riaar Plastics Limited z West Bromwich naraziła pracowników i społeczeństwo na ryzyko zakażenia potencjalnie śmiertelnymi bakteriami, ukarano ją grzywną

Choroba legionistów (inaczej legioneloza lub legionelloza) to forma zapalenia płuc, która jest spowodowana bakteriami Legionella. Większość przypadków wystąpienia choroby wiąże się z nieprawidłowym zarządzaniem wodą. W 1 na 10 przypadków choroba ta kończy się śmiercią, a w ostatnich latach zachorowalność na nią wzrosła niemal czterokrotnie.

Jesteśmy na Google News. Dołącz do nas i śledź Stronę Zdrowia codziennie. Obserwuj StronaZdrowia.pl!

Bakterie Legionella zostały odkryte po wybuchu epidemii na zjeździe Legionu Amerykańskiego w Filadelfii w 1976 roku i właśnie stąd pochodzi nazwa tej choroby. Rozwijają się w ciepłej wodzie. Można się nimi zarazić przez wdychanie skażonych kropelek wody w powietrzu. Choroba nie jest przenoszona bezpośrednio z człowieka na człowieka.

Bakterie Legionella mogą występować w:

• jacuzzi,
• wannach z hydromasażem,
• kranach,
• głowicach prysznicowych,
• fontannach,
• naturalnych zbiornikach wodnych (jeziora, rzeki, strumienie),
• wilgotnym kompoście ogrodowym,
• konewkach,
• zraszaczach.

Wiele osób, które są narażone na kontakt z bakterią Legionella, nie choruje. Jeśli jednak choroba wystąpi, bardzo ważne jest natychmiastowe udanie się do lekarza. Choroba legionistów to poważna, zagrażająca życiu choroba, która wymaga szybkiego leczenia.

Legionella może też spowodować gorączkę Pontiac – łagodniejszy stan od choroby legionistów. Gorączka Pontiac nie powoduje zapalenia płuc i nie zagraża życiu. Objawy przypominają te, które występują przy łagodnej grypie i zwykle ustępują samoistnie. Choroba legionistów i gorączka Pontiac czasami są wspólnie nazywane legionellozą.

Objawy choroby legionistów zazwyczaj pojawiają się w ciągu 2 do 14 dni po ekspozycji na bakterie (nazywany okresem inkubacji). Objawy choroby legionistów są podobne do objawów innych rodzajów zapalenia płuc.

Najczęstsze objawy choroby legionistów to:

• gorączka powyżej 40°C,
• dreszcze,
• kaszel, kaszel ze śluzem lub krwią,
• duszność,
• ból głowy,
• ból mięśni,
• ból w klatce piersiowej,
• zmęczenie,
• brak apetytu,
• nudności i wymioty,
• biegunka,
• dezorientacja,
• drgawki.

Na chorobę legionistów nie zachoruje każda osoba, która wdycha skażone Legionellą kropelki powietrza. Jednak ryzyko zachorowania rośnie, jeśli osoba:

• ma ponad 50 lat,
• cierpi na przewlekłą chorobę płuc,
• ma osłabiony układ odpornościowy z powodu innej choroby,
• choruje na raka,
• pali papierosy.

Chorobę legionistów diagnozuje się na podstawie objawów, lekarz zapyta też, czy pacjent spędził ostatnio czas w dużym budynku, takim jak np. szpital czy hotel.

W wykryciu choroby pomogą:

• badanie krwi,
• badanie moczu (w celu wykrycia antygenów, specjalnych białek wytwarzanych przez układ odpornościowy w celu zwalczania bakterii Legionella),
• skany obrazowe (w celu sprawdzenia stanu nerek i płuc).

Nakłucie lędźwiowe lub nakłucie kręgosłupa pomoże wykazać, czy choroba dotknęła także mózg.

Leczenie zazwyczaj obejmuje antybiotykoterapię (doustną lub dożylną) przez 10-14 dni. Niektórzy pacjenci mogą też dostawać dożylnie płyny, które zapobiegają odwodnieniu.

Mogą wystąpić działania niepożądane, które obejmują:

• nudności,
• zawroty głowy,
• ból głowy,
• utratę apetytu,
• bóle w klatce piersiowej.

Osoby z osłabioną odpornością, chorobami przewlekłymi (np. cukrzyca) i starsze mogą być hospitalizowane. Jeżelili płuca są poważnie uszkodzone, pacjent otrzyma tlen.

Obecnie nie ma dostępnej szczepionki na chorobę legionistów. Można stosować środki zapobiegawcze, takie jak:

• regularne opróżnianie i czyszczenie basenów i wanien z hydromasażem,
• dezynfekcja i czyszczenie chłodni,
• stosowanie środków chemicznych (np. chlor w basenach i spa),
• utrzymywanie systemów ciepłej wody powyżej 60°C i systemów zimnej wody poniżej 20°C.

Również unikanie palenia może znacznie obniżyć ryzyko infekcji.

Warto upewnić się, że środki dezynfekujące w wannach z hydromasażem i spa – takie jak chlor – są utrzymywane na odpowiednim poziomie i pH, które są niezbędne do powstrzymania rozprzestrzeniania się zarazków.

Źródła:

• Legionnaires' disease Mayo Foundation for Medical Education and Research
• Legionella (Legionnaires' Disease and Pontiac Fever) Centers for Disease Control and Prevention
• Legionnaires’ Disease Centers for Disease Control and Prevention