Budowa włosa, jak szybko rosną włosy i ile centymetrów na miesiąc? Dlaczego włosy przestają rosnąć?

Podstawowym budulcem włosa jest keratyna. Pomiędzy ułożonymi łańcuchowo cząsteczkami tego białka znajdują się wiązania peptydowe, wodorowe, a także dwusiarczkowe i jonowe. Każde oddziaływanie jest odpowiedzialne za inną właściwość włosa. Na przykład wiążące się w pary atomy siarki tworzą mostki dwusiarczkowe – im większa jest między nimi odległość, tym włosy mają silniejszą tendencję do kręcenia się. Oprócz siarki w strukturze włosa znajdują się również azot, żelazo oraz cholesterol.

Kolor włosów jest uwarunkowany obecnością melaniny. To naturalny barwnik produkowany przez występujące w skórze melanocyty. Liczne ziarna melaniny determinują ciemny kolor włosów. Analogicznie – mała ilość pigmentu spowoduje, że kosmyki przybiorą jasny odcień. Ilość barwnika zależy od wielu czynników, m.in. gospodarki hormonalnej, uwarunkowań genetycznych. Na odcień włosów wpływa również rodzaj pigmentu, który się w nich znajduje. Wyróżnia się dwa jej typy:

• feomelaninę, która sprawia, że włosy wpadają w żółtawe i rude tony,
• eumelaninę, determinującą ciemne zabarwienie kosmyków.

To, jak szybko rosną włosy, zależy zarówno od stanu zdrowia, diety, pory roku, jak i od uwarunkowań genetycznych. Tempo wzrostu włosów zależy też od miejsca, w jakim wyrastają one na ciele człowieka. Najwięcej włosów znajduje się na głowie, gdzie jest ich około 150 tysiąca. Rosną z szybkością 0,3 mm na dzień, co daje około 1 cm miesięcznie. Osoby z predyspozycjami genetycznymi, które bez wysiłku mają piękne i gęste włosy, osiągają miesięcznie porost włosów dochodzący nawet do 2-3-centymetrów! Z jednej cebulki może wyrastać nawet 5 włosów, podczas gdy przeciętnie jest ich nawet pięciokrotnie mniej.

Porost włosów to zjawisko fizjologiczne. U zdrowego człowieka włosy rosną w stałym tempie i nie występuje nadmierna ich utrata. Wraz z wiekiem zmniejsza się gęstość włosów na głowie oraz ich nasycenie barwnikiem (pigmentem melatoniną), dlatego włosy zaczynają siwieć. Jeden mieszek włosowy produkuje około 30 włosów w czasie całego życia. Poszczególne włosy rosną przez kilka lat, a następnie wypadają, a z mieszka wyrasta nowy włos.

Cykl wzrostu włosów dzieli się na 3 fazy:

• faza anagenowa – anagen, czyli faza wzrostu włosa, która trwa 2-7 lat,
• faza katagenowa – katagen, tzw. faza przejściowa, trwa ok. 2-3 tygodnie,
• faza telogenowa – telogen, czyli faza spoczynku i wypadania włosów, trwa ok. 2-4 miesiące.

Włosy na głowie znajdują się w różnych fazach, dzięki czemu nie ma w roku takiego okresu, gdy skóra głowy pozbawiona jest jakiegokolwiek owłosienia. Faza anagenowa (wzrostu) u kobiet jest zazwyczaj nieco dłuższa niż u mężczyzn. Włosy nieobcinane mają przeciętnie długość 30-40 cm. Faza przejściowa jest krótka, a w jej trakcie włos przestaje rosnąć. Po niej następuje faza spoczynku włosa (2-4 miesiące), po której włos wypada wraz z korzeniem.

Wzrost włosa odbywa się etapowo, przechodząc naprzemiennie w okres wzrostu i spoczynku. Moment wzrostu włosa składa się z trzech faz – anagenu, katagenu oraz telogenu. Długość pierwszego stadium, zwanego anagenem, waha się od 2 do nawet 7 lat. Jest to etap, w którym dochodzi do najintensywniejszych podziałów komórkowych i wydłużania całej struktury. Podczas katagenu dochodzi z kolei do gwałtownego zwolnienia procesów wzrostowych włosa. Trwa to około 14-21 dni, po czym następuje ostatnie stadium spoczynkowe.

Jeśli włosy są odpowiednio zadbane, ich długość powinna się zwiększać średnio o 1 cm w ciągu miesiąca.

Zdarza się, że przyczyną osłabionego wzrostu włosów jest ich nadmierna łamliwość na końcach. Włosy rosną, ale kruszą się , dlatego ich długość się nie zwiększa. Kruchość kosmyków, mogą powodować częste zabiegi fryzjerskie, zwłaszcza trwała ondulacja, farbowanie, suszenie oraz prostowanie. Łamliwość włosów może zwiększać również używanie niewłaściwej szczotki, która wywołuje uszkodzenia mechaniczne w budowie włosa. Czynnikiem środowiskowymi, które mogą przyczynić się do takiego stanu, jest noszenie obcisłych kapeluszy i czapek. Zdarza się, że nie przepuszczają one powietrza, co nie wpływa pozytywnie na kondycję włosów.

Kolejnym powodem, dla którego włosy nie rosną, może być zaburzona gospodarka hormonalna. Ogromny wpływ ma również stan psychiczny, bowiem stres nie sprzyja wzrostowi kosmyków. Znaczenie ma również odpowiednie wydzielanie sebum, które nawilża i natłuszcza włos. Nieprawidłowe funkcjonowanie gruczołów łojowych może przyczynić się do wypadania i łamania włosów.

Na porost włosów na głowie hamująco działają męskie hormony płciowe, przede wszystkim androgeny (testosteron). Sprzyjają one natomiast rośnięciu włosów na innych częściach ciała, w tym na policzkach, nad górną wargą i na brodzie. Nadmiar androgenów może spowodować łysienie także w przypadku kobiet, u których pewna ilość męskich hormonów powstaje w jajnikach i korze nadnerczy.

Na porost włosów dobrze wpływają natomiast hormony płciowe żeńskie, estrogeny, które wytwarzane są w jajnikach lub w niewielkich ilościach w jądrach i korze nadnerczy w przypadku mężczyzn. Niedobór estrogenów prowadzi do nadmiernego wypadania włosów i spowalnia ich wzrost.