Bezpieczny ultrafiolet zabija koronawirusa. Urządzenia do sterylizacji UVC są zalecane w walce z SARS-CoV-2, a najnowsze nie powodują raka

Promieniowanie ultrafioletowe to część widma promieniowania słonecznego, z którego dociera do nas tylko jego fragment. Składowa o długości fali 200-280 nm, czyli promienie UVC, jest zatrzymywana przez warstwę ozonową i nie dociera do powierzchni Ziemi. Ma jednak silne działanie biobójcze, dlatego wytwarzane jest w sposób sztuczny i stosowane w celu dezynfekcji, przy czym do najczęściej wykorzystuje się fale 254 nm. Zwykle stosowane jest wraz z innymi metodami odkażania, zwłaszcza myciem.

Choć dawki promieniowania UVC wymagane do neutralizacji różnych zarazków mogą się różnić, okazało się ono skuteczne w stosunku do wszystkich zbadanych dotąd drobnoustrojów. Dotyczy to również wirusów SARS-CoV-1 i MERS, w których UVC niszczy ochronną otoczkę lipidową. Ten sam mechanizm działania jest też bardziej niż pewny w przypadku SARS-CoV-2.

Sterylizacja za pomocą UVC jest nie tylko efektywna, ale też ekonomiczna, zwłaszcza, że nie wymaga używania chemikaliów.

Sterylizacja za pomocą UVC jest nie tylko efektywna, ale też ekonomiczna, zwłaszcza, że nie wymaga używania chemikaliów.

Technologia UVC wykorzystuje lampy generujące opary rtęci, więc produkcja i utylizacja takich urządzeń jest istotnym obciążeniem dla środowiska. To powód, dla którego naukowcy poszukują innych sposobów wytwarzania promieniowania w tym zakresie długości fal.

Nowym rozwiązaniem są emitujące UV lampy LED wykorzystujące półprzewodniki, opracowywane przez ekspertów z Centrum SSLEEC Uniwersytetu Kalifornijskiego w Santa Barbara. Mogą one sterylizować powierzchnie, a potencjalnie też powietrze i wodę, uśmiercając m.in. wirusy takie jak SARS-CoV-2. Otrzymane wyniki prób to zniszczenie koronawirusa w 99,9 procentach w ciągu 30 sekund.

Należy jednak pamiętać, że promieniowanie UVC jest szkodliwe dla skóry i oczu, dlatego emitujące je urządzenia do dezynfekcji mogą być używane tylko pod nieobecność ludzi i zwierząt. Do poparzenia skóry i uszkodzenia narządu wzroku może dojść nawet w wyniku krótkiego działania tych promieni, a zmiany powstające pod ich wpływem prowadzą do rozwoju nowotworów.

Koronawirusa będą też jednak mogły zwalczać najbardziej nowoczesne lampy UVC wytwarzające promieniowanie o długości fali 222 nm, które nie powoduje raka skóry. Potwierdziły to badania naukowców z Uniwersytetu Kobe i firmy Ushio Inc., opisane na łamach „Photochemistry & Photobiology”

Eksperci japońscy dowiedli, że bezpośrednia i wielokrotna ekspozycja na UVC 222 nm jest bezpieczna nie tylko dla ludzkiej skóry, ale też dla oczu.

Badania prowadzono na myszach, również takich, które w wyniku modyfikacji genetycznych były szczególnie predysponowane do nadwrażliwości na ultrafiolet, przez co ryzyko rozwoju raka skóry było u nich aż 10 tysięcy razy większe. Nie rozwinęły się u nich zmiany rakowe ani zaćma.

Promienie UVC nie penetrują skóry tak głęboko, jak promienie o większej długości fali, przez co nie docierają do skóry właściwej i nie powodują uszkodzeń materiału genetycznego DNA będących źródłem mutacji komórek.

Promieniowanie UVC jest stosowane od ponad 40 lat do usuwania patogenów z wody pitnej, ścieków, powietrza, produktów farmaceutycznych i rozmaitych powierzchni.

Urządzenia do dezynfekcji UVC są nawet dostępne dla indywidualnych odbiorców. W ofercie różnych firm na świecie znajdują się np. te przeznaczone do smoczków i butelek dla dzieci, przyrządów fryzjerskich, butów czy smartfonów.

Zastosowanie UVC do walki z koronawirusem SARS-CoV-2 zaleca WHO i polski Główny Inspektorat Sanitarny. W Chinach za ich pomocą odkaża się pieniądze i autobusy. Natomiast w szpitalach na świecie pojawiają się roboty dezynfekujące, nazywane robotami UVD. Emitują one fale o długości 254 nm i unieszkodliwiają 99,99 proc. bakterii w ciągu 10 minut. Jeden z nich wkrótce trafi do Centralnego Szpitala Klinicznego UCK WUM w Warszawie.

Jak podaje Warszawski Uniwersytet Medyczny, badania potwierdziły skuteczność dezynfekcji za pomocą promieniowania UVC na poziomie 99,99 proc. w przypadku wirusów z grupy korona.

Zastosowanie UVC zostało też zatwierdzone 15 kwietnia 2020 roku przez amerykańskie Narodowe Instytuty Zdrowia do dezynfekcji filtrów w maskach medycznych typu N95, które efektywnie zatrzymują wirusy. Dzięki temu ten rodzaj jednorazowych środków ochrony osobistej może być używany nawet dwukrotnie, co pozwoli zredukować braki w zaopatrzeniu szpitali.

Chociaż koronawirusa wywołującego COVID-19 nie wykrywano na maskach nawet przy trzykrotnej dezynfekcji, przestawały one przylegać do twarzy, co potwierdzono też dla skądinąd skutecznej dezynfekcji termicznej w temperaturze 70 stopni Celsjusza.

W jeszcze szybszym tempie maski uszkadzało równie efektywnie działające odkażanie za pomocą aerozolu z zawartością 70 proc. alkoholu etylowego. Wszystkie te metody musiały być stosowane przez co najmniej 60 minut.

Proces niszczenia tworzywa był jednak niezauważalny po 3 użyciach przy sterylizacji parą nadtlenku wodoru, która wykazała skuteczność po 10 minutach, jednak jest najtrudniejsza do przeprowadzenia ze względów technicznych.

ZOBACZ: Chiny: roboty patrolują ulice, badają ludzi i dezynfekują szpitale