Źle używane rękawiczki to większe zagrożenie COVID-19! Co robić, by jednorazowe rękawice chroniły przed koronawirusem i jaki rodzaj wybrać?

Rękawiczki ochronne to jeden z niezbędnych środków ochrony osobistej lekarzy, pracowników medycznych i wszystkich innych, którzy mają lub mogą mieć styczność z chorymi na COVID-19. Personel placówek ochrony zdrowia przechodzi jednak odpowiednie szkolenia dotyczące ich prawidłowego używania.

Wprowadzenie zaleceń noszenia jednorazowych rękawiczek w sklepach przez wszystkich odwiedzających je ludzi stwarza konieczność informowania o tym, w jaki sposób poprawnie je zakładać i zdejmować, by ograniczać ryzyko infekcji. Instrukcje znajdziemy w zaleceniach GIS.

Zakładanie rękawiczek:

1. Dokładnie umyj dłonie wodą z mydłem przez min. 20 sekund (ew. zdezynfekuj antywirusowym środkiem odkażającym).
2. Wyjmij rękawiczkę jedną ręką z opakowania, chwytając ją za brzeg, płynnym ruchem wsuń w nią drugą dłoń i nałóż do końca.
3. Wyjmij drugą rękawiczkę gołą dłonią i trzymając ją drugą ręką za odwinięty brzeg wsuń w nią dłoń.

Zdejmowanie rękawiczek:

1. Złap palcami brzeg rękawiczki i wywijając ją na drugą stronę ściągnij z dłoni. Zdjętą rękawiczkę trzymaj palcami wciąż ubranej dłoni
2. Wsuń palce gołej dłoni pod brzeg drugiej rękawiczki i odwiń ją na drugą stronę, ściągając z dłoni tak, by obie rękawiczki znalazły się wewnątrz "pakunku", który można już wyrzucić do śmieci.

Noszenie jednorazowych rękawiczek może co prawda ograniczyć nasz kontakt z patogenami, ale może też sprzyjać zakażeniom.

Tak samo, jak bez nich, nie należy dotykać w nich twarzy (ani maseczki ochronnej), natomiast same rękawiczki trzeba zmieniać tak często, jak myje się dłonie. W przeciwnym razie noszenie jednorazowych rękawiczek może nie tylko nie chronić przed zakażeniem SARS-CoV-2, ale wręcz zwiększać jego ryzyko.

Przekonują o tym lekarze z różnych krajów, którzy twierdzą nawet, że używanie rękawic poza placówkami zdrowia nie jest konieczne, a wręcz okazuje się niebezpieczne. Nie mając wpływu na krajowe zalecenia możemy jedynie robić to prawidłowo.

Rękawiczki są kolejną powierzchnią, na której mogą gromadzić się wirusy. A jak sugerują wstępne wyniki badań Uniwersytetu Arizony, do powszechnie używanych rękawiczek lateksowych koronawirusy mogą lgnąć bardziej niż do gołej skóry.

Fakt, że wirusy mogą godzinami utrzymywać się na środkach ochrony osobistej, jest już znany od dekady. W piśmie „Infection Control & Hospital Epidemiology” opisano wtedy badania, w których przedmioty takie jak gumowe rękawiczki stanowiły źródło transmisji patogenów. Badano konkretnie wirus SARS, który na wszystkich środkach ochrony był wykrywany przez co najmniej 4 godziny. Jego przeżywalność na rękawicach lateksowych i nitrylowych okazała się przy tym podobna.

Noszenie rękawiczek nie zastąpi częstego i odpowiedniego mycia rąk – takie jest stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia, która zaleca też czynności higieniczne dłoni po zdjęciu rękawic.

Główne kwestie, które mogą przyczynić się do braku skuteczności tej metody ochrony przed koronawirusem, jest nie tylko nieprawidłowy sposób ich zdejmowania, ale również fałszywe poczucie zabezpieczenia przed zarazkami.

Już w poprzednich latach zauważono, że noszące je osoby są większym zagrożeniem mikrobiologicznym dla innych. W jednym z badań, którego wyniki opisano na łamach „Journal of Food Protection”, porównano liczbę bakterii znajdujących się na produktach spożywczych podawanych klientom przez pracowników sieci fast food.

W żywności dotykanej przez osoby w rękawiczkach stwierdzono znacznie więcej zarazków niż w tej, która weszła w kontakt ze skórą dłoni. Badacze stwierdzili, że przynajmniej po części wynika to z zaobserwowanej u pracowników tendencji do noszenia tej samej pary rękawiczek przez dłuższe okresy czasu.

Jakie ma to znaczenie dla osób, które wkładają w sklepie nową parę rękawiczek, a później ją wyrzucają? Ogromne, bo personel sklepowy może zachowywać się w podobny sposób jak ten w lokalach gastronomicznych.

Dotykając w sklepie produktów, koszyków, uchwytów itp. we własnych rękawiczkach możemy zanieczyścić je patogenami, które przy nieodpowiednim zachowaniu mogą trafić na błony śluzowe nosa, ust albo oczu i spowodować zakażenie.

Nowe przepisy wymagają od sklepów udostępnienia klientom bezpłatnych rękawiczek ochronnych, często wraz z odpowiednim środkiem do dezynfekcji dłoni. W większości placówek, szczególnie tych mniejszych, są to zwykłe rękawiczki foliowe wykonane z cienkiego polietylenu (PE) lub nieco mocniejszego polietylenu o dużej gęstości (HDPE).

Rękawiczki foliowe należą nie tylko do najtańszych, ale też do najlżejszych, przez co używając ich produkujemy mniej śmieci. Są obojętne dla skóry, ale bardzo cienkie i całkowicie nieelastyczne. Z tego powodu niezwykle łatwo je uszkodzić, co powoduje natychmiastową utratę właściwości ochronnych.

Do ich rozerwania rękawiczek z folii może dojść już podczas nakładania, ponieważ zawsze przyklejają się do wilgotnej skóry – spoconej lub takiej, z której nie wyparował jeszcze środek odkażający. Dlatego wiele osób korzysta z nich w taki sposób, że pod spodem nosi lepszej jakości własne rękawiczki gumowe – winylowe, lateksowe lub nitrylowe, przy czym najlepszym wyborem są zwykle te ostatnie.

Jednorazowe rękawiczki ochronne można nabyć w aptekach, drogeriach, sklepach z drobnymi artykułami AGD czy nawet zielarskich.

Rękawiczki winylowe to stosunkowo łatwo dostępny rodzaj rękawiczek ochronnych, wykonany z PCV, czyli polichlorku winylu. Tworzywo wykorzystywane do ich produkcji jest półprzezroczyste i ma biały odcień. Charakteryzuje się znacznie większą wytrzymałością niż folia, a przy tym pozostaje obojętne dla skóry.

Niestety, PCV nie jest tworzywem elastycznym, przez co nie przylega dobrze do skóry dłoni. Przed wybuchem epidemii rękawic winylowych używano w usługach czy do sprzątania, ale nie do obróbki żywności, ponieważ ich tworzywo reaguje z zawartymi w niej tłuszczami i kwasami.

Rękawiczki lateksowe wykonane z naturalnego kauczuku przez całe lata królowały na polskim rynku rękawic ochronnych. Choć są elastyczne i bardzo wytrzymałe, dziś używa się ich coraz rzadziej. Wynika to z faktu, że lateks jest materiałem silnie uczulającym.

Alergię na to tworzywo może wywołać jego długotrwały kontakt ze skórą, zwłaszcza, gdy ta silnie się poci, co jest normą nawet przy krótkotrwałym noszeniu jakichkolwiek gumowych rękawiczek.

Możliwe są też uczulenia u osób, które nie mają problemów skórnych, tylko np. reagują nadwrażliwością na pyłki. Do reakcji układu immunologicznego dochodzi wtedy na skutek alergii krzyżowych. Niemniej ten rodzaj rękawic wciąż jest dostępny.

Rękawice nitrylowe są wykonane z syntetycznego kauczuku akrylonitrylo-butadienowego. Materiał ten jest obojętny chemicznie i nadaje się do kontaktu z żywnością.

Rękawice nitrylowe są dostępne w trzech podstawowych kolorach. Rodzaje te różnią się zasadniczymi cechami. Te w kolorze niebieskim są najcieńsze i zwykle dość łatwo ulegają uszkodzeniu. Najczęściej stosowane są w celach medycznych. Znacznie wytrzymalszy jest nitryl czarny albo biały, i wykonane z niego rękawice są dostępne najczęściej.

Chociaż rękawice nitrylowe należą do najdroższych, są szczególnie warte polecenia, zwłaszcza że wyróżnia je spora wytrzymałość mechaniczna, a także odporność na działanie kwasów, tłuszczów, rozpuszczalników organicznych i innych chemikaliów.

W porównaniu z naturalnym lateksem syntetyczny nitryl to materiał hipoalergiczny, nie stwarza więc zagrożenia dla osób uczulonych na białka kauczuku czy mogące rozwinąć taką nadwrażliwość. Jest przy tym równie elastyczny i obojętny w kontakcie z żywnością, choć z oczywistych względów jedzenia dotykanego przez rękawiczki lateksowe nie powinno się podawać alergikom.

Z powodu rosnącej liczby alergików w społeczeństwie rękawice nitrylowe zyskują coraz większą popularność. Przez ostatnie 20 lat dostęp do nich znacznie się polepszył, dzięki czemu mogą używać ich nie tylko lekarze, ale też osoby prywatne.

Osoby mające problemy z wysuszoną i podrażnioną skórą dłoni mogą nawet wybrać rękawiczki winylowe z wewnętrzną warstwą kolagenu, który poprawia kondycję naskórka.

Niezależnie od rodzaju rękawice warto wybierać w wersji bezpudrowej. Co prawda obecny w środku talk ułatwia ich zakładanie (choć niekoniecznie ściąganie), sam w sobie również stanowi częste źródło podrażnień skóry.

ZOBACZ: Instruktaż, jak poprawnie zdejmować rękawiczki ochronne po wyjściu ze sklepu