Szczepienia dla uchodźców z Ukrainy już od dnia przyjazdu! Sprawdź, kto i w jaki sposób może skorzystać ze szczepień ochronnych w Polsce

W związku z konfliktem zbrojnym na terytorium Ukrainy i napływem uchodźców z tego kraju Minister Zdrowia rekomenduje szczepienia ochronne dla dzieci i nastolatków do 19. roku życia, którzy przekroczyli granicę Polski.

Niepokojącym zjawiskiem jest bowiem niski poziom wyszczepienia przeciwko groźnym chorobom zakaźnym na Ukrainie, który nie zapewnia odporności zbiorowej tamtejszego społeczeństwa, skutkując występowaniem w niedawnej przeszłości ognisk zakażeń. Dotyczy to zwłaszcza polio, odry i wirusowego zapalenia wątroby typu B, jednak za wschodnią granicą pojawiała się także gruźlica czy ospa. Przed tymi chorobami ukraińskie społeczeństwo było chronione nieco lepiej, a zachorowania nie są przy tym taką rzadkością w Polsce. Wiele z chorób, które zagrażają Ukraińcom, w naszym kraju zostało jednak już wyeliminowane.

W celu polepszenia bezpieczeństwa młodych ludzi z Ukrainy umożliwiono im przyjęcie wymaganych szczepionek wcześniej niż przewiduje ustawowy okres 3 miesięcy od przekroczenia granicy kraju.

Od dnia przyjazdu ukraińskie dzieci do 19. roku życia, które nie są zaszczepione przeciwko chorobom zakaźnym lub nie mają dokumentacji przyjęcia preparatów ochronnych, mogą zaszczepić się przeciwko najgroźniejszym chorobom zakaźnym według Indywidualnego Kalendarza Szczepień.

Warto zachęcać do tego rodziców i opiekunów młodych osób, by pomóc im w zapewnieniu im ochrony przed skutkami tych chorób i ich powikłań, a dzięki temu lepszą jakość życia.

Kwalifikacji do szczepień dokonuje lekarz na podstawie krajowego Programu Szczepień Ochronnych na rok 2022, na dotychczasowych zasadach i z użyciem dostępnych preparatów. Poza PSO można wykonać dodatkowo rekomendowane również szczepienie przeciw COVID-19.

Najważniejsze szczepionki, które powinno przyjąć dziecko:

• MMR – przeciwko odrze, a jednocześnie chroniące przed świnką i różyczką – ta szczepionka jest priorytetowa zwłaszcza dla dzieci w 2. roku życia,
• IPV – przeciw poliomyelitis – szczepionka podawana zgodnie z wiekiem,
• DTP i DTaP – przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, zgodnie z wiekiem,
• WZWB – przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, zgodnie z wiekiem.

Zalecane szczepienia ochronne stają się obowiązkowe w przypadku pozostawania w Polsce przez okres dłuższy niż 3 miesiące od momentu przekroczenia granicy. Dokumentacja szczepień jest prowadzona dotychczas stosowanymi metodami – w formie elektronicznej, jako eKarta Szczepień lub w karcie uodpornienia, Książeczce Szczepień i dokumentacji medycznej.

Jeżeli dziecko do 19. roku życia trafi do szpitala, zalecane jest oceny stanu uodpornienia na wirus zapalenia wątroby typu B poprzez wykonanie laboratoryjnego badania poziomu przeciwciał anty-HBs. W innych przypadkach nie zaleca się prowadzenia rutynowych badań serologicznych krwi, by ustalić status uodpornienia.

Lekarz decyduje także o niezwłocznym wykonaniu szczepień poekspozycyjnych na choroby takie jak tężec i wścieklizna, by zapewnić zdrowie i życie pacjenta.

Dzieci w wieku od 5 lat mogą też przyjąć szczepionkę przeciw COVID-19 (Comirnaty firmy Pfizer), a o kwalifikacji tych do 15. r.ż. każdorazowo decyduje lekarz. Do 11. roku życia podawana jest dawka pediatryczna (10 mikrogramów) w schemacie dwudawkowym, a rekomendowany odstęp między dawkami to co najmniej 21 dni.

Dla dzieci powyżej 12. roku życia obowiązuje natomiast dawka 30 mcg i podobny odstęp czasowy, ale możliwe jest także zastosowanie szczepionki Spikevax (Moderny) z zachowaniem 28 dni odstępu między dawkami. W przypadku dzieci z ciężkimi zaburzeniami odporności określonych rodzajów zalecany jest trzydawkowy schemat szczepienia.

Wszystkich informacji na temat szczepień udziela lekarz i to on wystawia na nie skierowania. Zgodnie z informacjami NFZ pomoc medyczna przysługuje wszystkim osobom z ukraińskim obywatelstwem przybyłym na teren Polski w związku z agresją militarną ze strony Rosji, które zgłoszą się do lekarza rodzinnego, poradni specjalistycznej czy szpitala.

Niezbędne jest potwierdzenie legalnego pobytu na terytorium RP po przekroczeniu granicy począwszy od 24 lutego 2022 r. w związku z konfliktem zbrojnym na Ukrainie. Odpowiednim dokumentem jest zaświadczenie wystawione przez Straż Graniczną RP lub odcisk stempla Straży Granicznej RP w dokumencie podróży.

Dla uchodźców przez całą dobę dostępna jest bezpłatna Infolinia NFZ w języku ukraińskim – pod numerem telefonu 800 190 590 można zasięgnąć informacji na temat najbliższej apteki oraz placówki medycznej, takiej jak poradnia POZ (i lekarza rodzinnego), nocna pomoc medyczna lub szpital. Konsultanci informują również, jak zapisać się na szczepienia przeciw COVID-19, jak otrzymać skierowanie na test i gdzie go wykonać, a także jak postępować w przypadku zakażenia.

W języku ukraińskim można zasięgnąć porady również poprzez Teleplatformę Pierwszego Kontaktu (TPK) pod numerem 800 137 200. Linia jest czynna w dniach poniedziałek-piątek w godzinach 18 do 8 rano dnia następnego, a w weekendy i dni wolne od 20 do 8 rano. Nocne godziny umożliwiają skorzystać z pomocy w sytuacji nagłego zachorowania poza porami funkcjonowania podstawowej opieki zdrowotnej.