Spis treści
Zastrzyk na alzheimera to wielka szansa dla pacjentów. Jak działa?
Zastrzyk na alzheimera to nowoczesny lek biologiczny Lecanemab przeznaczony do leczenia wczesnego stadium choroby Alzheimera. Lek ten działa na poziomie molekularnym na dwa sposoby: celując w nieprawidłowe białko beta-amyloidu, które jest główną przyczyną uszkodzeń w mózgu oraz w protofibryle, czyli rozpuszczalne prekursory blaszek, które mogą uszkadzać białko tau.
Lecanemab wiąże się ze szkodliwymi złogami amyloidu, umożliwiając układowi odpornościowemu ich usunięcie. Dzięki temu, lek spowalnia degenerację komórek nerwowych, poprawiając pamięć i funkcje poznawcze u pacjentów we wczesnych stadiach choroby.
Lecanemab podaje się w formie wlewu dożylnego co dwa tygodnie. Terapia przeznaczona jest wyłącznie dla dorosłych pacjentów z łagodnym otępieniem lub zaburzeniami pamięci.
Podczas leczenia niezbędny jest ścisły nadzór lekarza, w tym regularne badania rezonansem magnetycznym (MRI) mózgu. Pozwala to na monitorowanie ewentualnych działań niepożądanych, takich jak obrzęk lub drobne krwotoki, znane jako zmiany ARIA (związane z amyloidem).
Skuteczność leku lecanemab potwierdzona w badaniach na pacjentach
Lecanemab został zatwierdzony do użytku w USA w lipcu 2023 roku. Dwa lata później uzyskał zgodę na wprowadzenie na rynek w krajach Unii Europejskiej. Dzięki temu pacjenci w Europie mają teraz dostęp do przełomowej terapii, która realnie zmienia perspektywy leczenia choroby Alzheimera.
W celu oceny jego skuteczności w warunkach rzeczywistej praktyki klinicznej, przeprowadzono retrospektywne badanie w 15 ośrodkach medycznych w USA. Dane z tego badania zaprezentowano podczas konferencji Alzheimer’s Association International Conference (AAIC) 2025 w Toronto.
W badaniu przeanalizowano dane 178 osób z wczesną fazą rozwoju choroby Alzheimera pochodzące z dziewięciu ośrodków medycznych w USA. Średni wiek pacjentów wynosił 74 lata, a leczenie trwało u nich średnio rok.
Badanie wykazało, że u 83 proc. pacjentów stan kliniczny pozostał stabilny lub uległ poprawie. Warto zauważyć, że wśród pacjentów, którzy przyjęli 40 lub więcej dawek w ciągu 18 miesięcy, stabilność lub poprawa dotyczyła aż 86,7 proc. osób.
Stosowanie zastrzyku na alzheimera może wywołać działania niepożądane
U 12 proc. badanych w trakcie leczenia wystąpiły działania niepożądane związane z amyloidem (ARIA) takie jak obrzęk czy mikrokrwawienia. Nie doprowadziły one jednak do poważnych konsekwencji takich jak krwotoki czy zgon.
Naukowcy zbadali również wpływ genotypu APOE4, który zwiększa ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera oraz działań niepożądanych. Wyniki pokazały, że niezależnie od statusu APOE4, zaobserwowano stabilizację lub poprawę kliniczną: u 73 proc. pacjentów z dwiema kopiami genu (homozygoty). W grupie osób z jedną kopią genu (heterozygoty) odsetek ten był wyższy i wyniósł 88 proc., a u osób bez tego genu — 85 proc.
W badaniu potwierdzono rosnące znaczenie biomarkerów krwi, takich jak p-tau217, w diagnostyce wczesnego alzheimera. Coraz częściej są one wykorzystywane do wstępnej oceny, a w niektórych przypadkach do potwierdzenia diagnozy.
Lekarze i pacjenci zadowoleni z leczenia lekanemabem
Lekarze, pacjenci i ich opiekunowie wyrazili wysoki poziom zadowolenia z terapii lekanemabem. W 10-stopniowej skali, średnia ocena lekarzy wyniosła 8,7 (dla skuteczności i bezpieczeństwa), a oceny satysfakcji pacjentów i ich opiekunów były jeszcze wyższe (odpowiednio 8,8 i 8,2).
Należy pamiętać, że lekanemab nie jest w stanie całkowicie zatrzymać postępu choroby, ale może go znacząco spowolnić. W rezultacie poprawia to jakość życia pacjentów i ich rodzin. W kolejnych latach obserwacje mają wykazać, czy terapia lekanemabem stanie się standardowym elementem leczenia choroby Alzheimera.
Źródła:
