To nie mocniejsze przeziębienie. Błyskawicznie ścina z nóg i daje silne objawy. Grypa typu A atakuje. Czym różni się od grypy typu B?

Grypa typu A to najpowszechniejszy i równocześnie najgroźniejszy rodzaj grypy. Jak informuje Sanepid 60-80 proc. zachorowań na grypę jest spowodowanych wirusem grypy typu A i B. Według danych Zakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH - PIB w Polsce w ubiegłym roku od 1.01 do 31.12.2024 r. odnotowano 5 886 przypadków zachorowań na grypę, podczas gdy w roku 2023 było ich aż 10 937.

Zobacz też: Wystarczy kilka minut dziennie, żeby zwalczyć grypę. Ten trening aktywuje „naturalnych zabójców”. Rób te ćwiczenia na wzmocnienie odporności

Wirus grypy jest wirusem RNA i należy do rodziny Orthomyxoviridae. Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego, mająca nagły i szybko postępujący przebieg. Istnieją 4 typy (rodzaje) wirusa grypy: 

• A (Alphainfluenzavirus) – najczęściej występujący, wywołuje epidemie, odpowiada także za ptasią i świńską grypę,

• B (Betainfluenzavirus) – występuje u ludzi oraz fok i wielorybów,

• C (Gammainfluenzavirus) – atakuje ludzi i świnie,

• D (Deltainfluenzavirus) – występuje tylko u zwierząt.

Najczęściej mamy do czynienia z typem A i B, natomiast typ D nie występuje u ludzi. Wirus grypy typu A znacznie łatwiej i częściej mutuje niż wirus grypy typu B. Zakażenie typem A ma także poważniejszy przebieg, podczas gdy typ B wywołuje łagodniejsze objawy choroby.

Czytaj też: Kiedy zrobić test na grypę? Pierwsze dni są decydujące. Gdy pojawią się te objawy biegnij do apteki lub przychodni

Wirus grypy typu A bardzo często mutuje, co sprawia, że omija on odpowiedź immunologiczną organizmu, co pozwala mu na masowe zakażenia. Wirus ten wywołuje też co jakiś czas epidemie, a także pandemie (czyli epidemie o globalnym zasięgu). W Polsce najwięcej zachorowań na grypę występuje od października do kwietnia, a szczyt zachorowań przypada między styczniem a marcem.

Zobacz też: Jedna osoba na 15 minut. Szpitale wprowadzają ograniczenia odwiedzin. Grypa atakuje 20 razy częściej niż COVID-19

Wirus grypy przenosi się drogą kropelkową oraz przez kontakt ze skażonymi przedmiotami. Jego rezerwuarem w przyrodzie są zwierzęta takie jak świnie i ptaki, ale też konie, psy, koty, norki, nietoperze, foki i wieloryby. Rozprzestrzenianiu wirusa grypy typu A sprzyjają niska temperatura i wilgotność powietrza, przebywanie w zatłoczonych, zamkniętych pomieszczeniach (np. sklep, zakład pracy czy apteka) oraz mała ilość promieni słonecznych w czacie chłodnych miesięcy. 

Inkubacja wirusa następuje bardzo szybko i już po 1-2 dniach od styczności z wirusem i zakażenia występują objawy choroby. Pojawiają się nagle i są bardzo nasilone, a są to:

• dreszcze i gorączka (powyżej 38 st. C),

• bóle głowy, mięśni i stawów,

• suchy kaszel,

• chrypka,

• ból i suchość gardła.

• cieknący katar i zatkany nos,

• silne osłabienie i zmęczenie,

• dezorientacja,

• utrata apetytu,

• czasami wymioty i biegunka.

Objawy zwykle utrzymują się od 2 do 8 dni. Chory zaraża już na ok. 1 dzień przed wystąpieniem objawów i do 3-5 dni po wyleczeniu choroby. Jednak osoby z obniżoną odpornością lub chorujące po raz pierwszy od dłuższego czasu mogą zarażać nawet przez kilka tygodni po ustąpieniu infekcji.

Sprawdź także: Grypa szaleje w całej Polsce. Wszystkie łóżka w szpitalach zajęte. Placówki ograniczają wizyty u hospitalizowanych pacjentów

Najbardziej narażone na zachorowanie są:

• dzieci poniżej 2. roku życia,

• kobiety w 2 lub 3 trymestrze ciąży,

• osoby powyżej 60. roku życia,

• osoby chorujące na choroby przewlekłe takie jak: choroby serca lub płuc, cukrzycę, zaburzenia czynności nerek,

• osoby po przeszczepach,

• osoby zakażone wirusem HIV i z osłabioną odpornością.

Leczenie grypy typu A jest głównie objawowe, polega więc na łagodzeniu uporczywych objawów i wspieraniu odporności, aby organizm mógł łatwiej i szybciej zwalczyć infekcję. Najważniejszy jest odpoczynek, odpowiednia ilość snu oraz picie dużej ilości wody, aby nawodnić organizm. Poza tym stosuje się też leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe oraz łagodzące kaszel i zmniejszające obrzęk błony śluzowej nosa.

Czytaj też: Chorowanie na grypę się nie opłaca. „Za leczenie rodziny zapłaciłam prawie 400 zł., a szczepionkę miałabym za grosze”

W cięższych przypadkach lub u osób z osłabioną odpornością, seniorów, dzieci poniżej 2. roku życia czy kobiet w ciąży grypę typu A można też leczyć lekami przeciwwirusowymi takimi jak oseltamiwir i zanamivir oraz lekami starszej generacji, takimi jak amantadyna i rymantydyna. Należy je podać jak najszybciej, najlepiej do 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów zakażenia.

Mimo że grypę wywołuje wirus i jej objawy zwykle po kilku dniach mijają samoistnie, należy zdawać sobie sprawę, że nie wolno jej bagatelizować. Jeśli zaniedbasz leczenie grypy to możesz doprowadzić do wystąpienia ciężkich powikłań, a nawet śmierci, ponieważ wirus bardzo szybko się rozprzestrzenia i może spowodować uszkodzenie narządów.

Najczęstsze powikłania grypy typu A to:

• zapalenie oskrzeli i płuc,

• zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia,

• zapalenie ucha środkowego mogące prowadzić do zaburzeń słuchu,

• zapalenie mięśni,

• zapalenie mózgu i opon mózgowych,

• zapalenie krtani i tchawicy,

• niewydolność nerek,

• Zespół Guillaina-Barrego,

•  zaostrzenie przewlekłej choroby płuc (astmy oskrzelowej lub przewlekłej choroby obturacyjnej płuc, POChP)

Zobacz również: Szczyt zachorowań na grypę dopiero przed nami. Kiedy nastąpi? Jeszcze zdążysz ochronić się przed wirusem

Najbardziej narażone na wystąpienie powikłań grypy są:

• dzieci do 5. roku życia,

• osoby starsze powyżej 65. roku życia,

• osoby z osłabioną odpornością,

• osoby z chorobami serca,

• pacjenci z chorobami przewlekłymi takimi jak choroby nowotworowe, cukrzyca, obturacyjna choroba płuc.

Źródło: Informacje o zachorowaniach na choroby zakaźne i zatruciach
w Polsce w 2024 rokuZakładu Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru NIZP PZH - PIB