Na czym polega świadomy sen?
Zazwyczaj, gdy śpimy, nie jesteśmy tego świadomi i wydaje się nam, że przeżywamy coś rzeczywiście, na jawie. Dopiero po przebudzeniu zdajemy sobie sprawę, że to był „tylko sen” – na tym fenomenie oparty jest słynny argument francuskiego filozofa Kartezjusza, który podważał naszą pewność co do istnienia rzeczywistości: skoro we śnie nie wiedzieliśmy, że śnimy i braliśmy go za rzeczywistość, jaką mamy gwarancję, że to, co uważamy za jawę nie jest kolejnym snem?
Świadomy sen eliminuje możliwość takiego argumentowania. Mając świadome sny wiemy, że śnimy i że to, co „widzimy”, jest jedynie wytworem naszego umysłu. Co więcej, możemy nawet nauczyć się kształtować swoje sny na jawie, czyli ingerować w ich strukturę.
Jak śnić świadomie? Metody, by osiągnąć świadomy sen
Jeśli chcemy śnić świadomie, przede wszystkim powinniśmy się dowiedzieć i nauczyć, jak to zrobić – odpowiednie techniki pozwalają stosunkowo łatwo wejść w świadomy sen.
Metody wywoływania świadomego snu to:
- Autosugestia – to najprostsza metoda, by mieć świadomy sen. Przed położeniem się spać wydajemy sobie „polecenie”, by śnić świadomie.
- Zapamiętywanie snów – świadome śnienie wiąże się z pamięcią tego, o czym śniliśmy. Możemy więc trenować przypominanie sobie snów zaraz po przebudzeniu.
- Technika MILD (ang. Mnemonic Induction of Lucid Dreams), czyli pamięciowe wywoływanie świadomych snów. Na jawie dostrzegamy pewne przedmioty ze snu i pamiętamy, by je rozpoznać we śnie.
- Technika WBTB (ang. Wake Back to Bed), czyli przerywanie cyklu snu. Śniący budzi się po kilku godzinach, następnie po ponad godzinie ponownie kładzie się spać z intencją świadomego snu.
- Drzemka – podczas drzemki prawdopodobieństwo świadomego śnienia jest większe.
- Stosowanie naparów, które według szamańskich tradycji mają na celu wywołanie świadomego snu.
- Metoda rąk – patrzenie na własne ręce przed zaśnięciem, a następnie rozpoznanie ich obrazu we śnie.
- Medytacja.
- Technika WILD (Wake Induced Lucid Dream), czyli bezpośrednie wejście do fazy snu REM bez utraty świadomości. Technika WILD ma na celu przezwyciężenie nawyku nieświadomego zasypiania.
- Techniki relaksacyjne, np. medytacja, ułatwiają świadome śnienie typu WILD.
Nauka świadomego snu nie dla każdego jest prosta; są jednak osoby, które świadome śnienie mogą uzyskać już w jedną noc.
Jaki olejek eteryczny do aromaterapii? Zobacz, na co działaj...
Czy są jakieś zagrożenia, gdy stosujemy świadomy sen?
Wiele osób zainteresowanych technikami i rezultatami świadomego śnienia zadaje sobie pytania: „czy świadomy sen jest bezpieczny?”. Zwolennicy świadomego śnienia uważają, że w ten sposób można poprawić nie tylko własne samopoczucie, ale także zdrowie.
Kontrolowanie własnego snu pozwala pozbyć się koszmarów sennych, służy także samopoznaniu oraz jest narzędziem samorozwoju, w tym rozwoju swoich twórczych zdolności.
Przeciwnicy kontrolowania snów, czyli świadomego śnienia, twierdzą, że może powodować to zmęczenie i niewyspanie się, ponieważ świadomy sen może prowadzić do zaburzenia faz snu oraz faz przebudzenia. W skrajnych przypadkach może pojawić się stan półsnu, kiedy śniący budzi się i nadal postrzega „rzeczywistość” ze snu, czyli doznaje tak zwanych halucynacji sennych, które „nakładają” się na rzeczywistość. Może to prowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu mózgu.
Jeśli świadomy sen pojawia się lub jest wywoływany sporadycznie, nie ma powodów do niepokoju. W przypadku, gdy świadome śnienie pojawia się często lub notorycznie, może to wskazywać między innymi na zaburzenia hormonalne.
Kto nie powinien korzystać z technik świadomego snu?
Świadome sny nie są wskazane dla osób chorych psychicznie, szczególnie cierpiących na schizofrenię, ponieważ mogą prowadzić do sytuacji, kiedy chory bierze sen za jawę lub nie jest w stanie odróżnić jawy od snu. Z tego względu ostrożnie do świadomego śnienia powinny podchodzić także te osoby, w których rodzinie wystąpiły przypadki zachorowania na schizofrenię (mogą być obciążone dziedzicznie).
Nie ma badań naukowych, które pozwoliłyby potwierdzić, że świadome śnienie mogło wywołać epizod psychotyczny, nie jest to jednak wykluczone. Świadome sny nie są również wskazane dla osób chorych na serce, ponieważ w skrajnych przypadkach mogą wywołać nawet atak serca.
Cierpisz na bezsenność? Uważaj, niedobór snu może być groźny
Czemu służą świadome sny?
Świadome sny mogą mieć różne zastosowanie. Najczęściej świadome śnienie służy zaspokojeniu ciekawości (czy można śnić świadomie?) oraz rozrywce. Mogą jednak także stanowić narzędzie samopoznania – pozwalają poznać ukryte, podświadome motywy naszych działań i podejmowanych decyzji. Pomagają też w niektórych przypadkach „przeprogramować” podświadomość i na przykład pozbyć się natrętnych myśli lub nocnych koszmarów.
Nie pamiętam, co mi się śniło. Jak zapanować nad swoimi snami?
