Spis treści
Czy spanie na plecach jest zdrowsze niż w innej pozycji?
Spanie na plecach uważa się za najkorzystniejsze dla kręgosłupa i kończyn, jednak ma też wady. Już wcześniejsze prace naukowe wykazały, że potencjalne działania niepożądane tej pozycji obejmują wysokie ciśnienie tętnicze krwi i epizody bezdechu sennego. Nie jest też zalecana w przypadku kołatania serca, nocnego refluksu czy u kobiet w ciąży. Nowe badanie wykazało ponadto powiązanie między spaniem na plecach a rozwojem czterech chorób neurologicznych.
Badanie było pokłosiem odkrycia, że pozycja snu ma związek z procesami neurodegeneracyjnymi w mózgu. Stwierdzono wtedy, że spędzanie w niej powyżej 2 godziny na noc ma związek ze zwiększonym zagrożeniem rozwojem choroby neurodegeneracyjnej. Nowe wyniki zaprezentowano na Międzynarodowej Konferencji Stowarzyszenia Alzheimera (AAIC 2024) przed publikacją pracy w recenzowanym piśmie.
W badaniu udział wzięły osoby z zaburzeniami takimi jak łagodne upośledzenie funkcji poznawczych, postępujące porażenie nadjądrowe, choroba ze spektrum parkinsonizmu (choroba Parkinsona) oraz demencja w postacie choroby Alzheimera. Za pomocą specjalnego urządzenia noszonego na czole naukowcy monitorowali pozycję ich snu, oceniając pięć jego biomarkerów. Firma, która je opracowała, ma na swoim koncie także wynalazek o nazwie „Night Shift”, który za pomocą wibracji pomaga unikać spania na plecach pacjentom z bezdechem sennym.
Dlaczego nie powinno się spać na plecach?
Jak stwierdził zespół naukowców ze Stanów Zjednoczonych i Kanady, pacjenci z chorobami neurologicznymi sypali na plecach więcej niż dwie godziny na dobę w porównaniu z grupą kontrolną. Jak wyjaśnia główny autor zastosowanego urządzenia Sleep Profiler, pozycja ta utrudnia proces oczyszczania mózgu z toksyn.
– Neurotoksyny powstają w wyniku używania mózgu w ciągu dnia i są z niego wydalane podczas snu (tzw. klirens glimfatyczny) – wyjaśnia Daniel J. Levendowski, prezes i współzałożyciel firmy Advanced Brain Monitoring, która stworzyła wspomniane rozwiązania techniczne. – Kiedy śpimy na plecach, wypłukiwanie neurotoksyn jest mniej efektywne niż wtedy, gdy śpimy na bokach w związku z różnicami dotyczącymi powrotu krwi żylnej z naszego mózgu do serca. Dodatkowo bezdech senny jest bardziej dotkliwy przy spaniu na plecach i skutkując ciągłymi przerwami we śnie, również przyczynia się do akumulacji toksyn. Nasze badania sugerują zatem, że nieefektywne usuwanie neurotoksyn wynikające z wieloletniego spania na plecach przyczynia się do neurodegeneracji.
Układ glimfatyczny to odpowiednik układu limfatycznego znajdujący się w mózgu. Jest odpowiedzialny za wymianę produktów ubocznych przemiany materii pomiędzy płynem mózgowo-rdzeniowym a płynem śródmiąższowym.
– Gromadzenie się niewypłukanych neurotoksyn w naszym mózgu rozpoczyna się w średnim wieku na 15-20 lat przed rozpoznaniem wczesnych objawów poznawczych związanych z neurodegeneracją – wyjaśnił Levendowski. – Wypłukiwanie neurotoksyn zależy od snu, więc jego pozbawienie, za krótki czas trwania i nieleczony bezdech senny również mogą przyczyniać się do długoterminowego ryzyka neurodegeneracji.
Autor wyjaśnił jednak, że choć w badaniu ustalono silny związek między zjawiskami, zależność przyczynowo-skutkowa między nimi musi zostać jeszcze potwierdzona.
Jaką więc pozycję wybrać? Najlepiej jak najmniej spać na plecach. Wiele badań potwierdza przy tym, że ułożenie na boku ułatwia pracę układu glimfatycznego, co powinno pomóc w ograniczeniu degeneracji mózgu.
Źródło: Can sleeping on your back increase your risk for Alzheimer’s disease? Medical News Today
