Na samą myśl o kolejnym dniu w pracy robi ci się słabo? Negatywne środowisko to same szkody! Zobacz, jak się chronić

Jeśli twoje miejsce pracy ma negatywną atmosferę, panuje w nim zniechęcenie i normą jest brak szacunku do ludzi, przebywanie w nim wpływa szkodliwie na twoje zdrowie. W takich warunkach podobnie działa też praca zdalna. Niezależnie od tego, czy powodem trudności jest humorzasty szef, niewykonalna liczba zadań, niezdrowe współzawodnictwo czy nieżyczliwi współpracownicy, takie okoliczności mogą znacząco odbić się na twojej kondycji psychicznej i fizycznej.

Objawami tego, że pracujesz w toksycznym środowisku, jest m.in.: wysoki poziom stresu, bezsenność, niska samoocena, a także zaburzenia nerwicowe, lękowe i depresyjne. To także poczucie braku psychologicznego bezpieczeństwa.

Według autorów badania poświęconego temu zagadnieniu, które opisano na łamach „International Journal of Environmental Research and Public Health”, toksyczne warunki pracy charakteryzują m.in.:

• zachowania narcystyczne szefów i pracowników, takie jak nadmierna potrzeba uznania, brak empatii, poczucie wyższości, manipulacja i wykorzystywanie, zazdrość i rywalizacja,

• styl zarządzania oparty na przemocy słownej i agresji,

• nękanie,

• dręczenie,

• wykluczenie,

• zastraszanie.

Badacze wyróżnili też kwestie, które stwarzają lub nasilają negatywne warunki psychiczne w pracy, a są to:

• sabotujący szef, który wystawia cię na porażkę,

• mikrozarządzanie wiążące się z kontrolą pracy na każdym kroku,

• nadmierne plotkowanie,

• tworzenie klik,

• pasywno-agresywny szef lub współpracownicy,

• szykanowanie lub dyskryminacja,

• uprzedzenia i mikroagresja,

• mobbing,

• niebezpieczne warunki pracy,

• brak szacunku,

• brak możliwości rozwoju,

• nierealistyczny zakres pracy,

• niska płaca,

• nieprzewidywalny grafik,

• niewłaściwe zachowania, które uchodzą pracownikom na sucho,

• niekonstruktywny krytycyzm,

• szef ciągle grożący zwolnieniem,

• atmosfera chronicznej negatywności,

• bezkompromisowy styl pracy, w którym panuje zazdrość o cudze sukcesy i walka o zdyskredytowanie innych lub przypisanie sobie ich zasług.

Większość osób spędza sporą część dnia w pracy. Jeżeli jej atmosfera jest toksyczna, staje się źródłem nadmiernego obciążenia psychicznego dla pracowników. Efekty to nie tylko wysoki poziom stresu, ale także wypalenie zawodowe.

Niezdrowe warunki pracy sprzyjają też zachowaniom zmniejszającym produktywność pracowników i poważnie obniżają efektywność całej organizacji. Przyczyniają się do braku zaangażowania pracowników i tłumienia kreatywności, skutkując wysoką rotacją kadry.

Według raportu opublikowanego w piśmie „MIT Sloan Management Review”, toksyczna kultura w pracy aż 10 razy częściej staje się powodem do złożenia rezygnacji przez pracownika niż niska pensja.

Negatywna atmosfera w pracy prędzej czy później odbija się na zdrowiu. Jeżeli jej źródłem jest kierownictwo lub ogólne podejście firmy, niewiele da się zrobić. Jeśli jednak takie zachowania dotyczą jednej czy dwóch osób, warto przedyskutować tę kwestię z zaufanym menedżerem albo kimś z działu kadr. Bywa też, że duże firmy do rozwiązywania problemów i konfliktów zatrudniają konsultantów z zewnątrz.

Jeżeli aktualnie nie masz innej opcji niż pozostanie w aktualnym miejscu zatrudnienia, spróbuj stworzyć wokół siebie pozytywną „bańkę”, która będzie cię chronić. Skup się na celach pozapracowych i zacznij planować, jak się wydostać.

Skorzystaj ze skutecznych strategii odizolowania się od nieprzyjaznej atmosfery, m.in.:

• spędzaj przerwę na lunch gdzie indziej, najlepiej w naturze,

• ustal granice, by z braku czasu nie omijać posiłków i nie pracować po godzinach bez wynagrodzenia,

• nie angażuj się w plotki i konflikty, bo nie wynika z nich nic dobrego,

• pozostań skupiony na swoich celach, starając się utrzymać pozytywne nastawienie – nie będziesz tu wiecznie i czekają cię lepsze rzeczy,

• wprowadź rytuał po pracy, który podniesie twoje wibracje i pomoże uzyskać bardziej pozytywny nastrój, jak np. spacer, prysznic czy rozmowa z przyjacielem,

• trzymaj się zaufanych współpracowników, którzy będą sprzymierzeńcami i powiernikami,

• nie idź na kompromis i pozostań wierny swoim wartościom – gdy ktoś obchodzi się z tobą w niewłaściwy sposób, nie reaguj, aby nie eskalować sytuacji,

• zaangażuj się w regularne praktyki radzenia sobie z przewlekłym stresem, takie jak medytacja, joga czy codzienne ćwiczenia,

• planuj drogę odwrotu – jeśli nie zanosi się na zmianę atmosfery w pracy, zacznij szukać nowej firmy. Znajdź pracodawcę, który wspiera twoje zdrowie psychiczne.

Jeśli nie masz pewności, czy lepiej odjeść, czy pozostać w dotychczasowym miejscu pracy, spisz na kartce wszystkie argumenty za i przeciw. Zobacz, które przeważają.

Aby łatwiej podjąć decyzję, zadaj sobie też kilka pytań:

1. Jak obecna praca wpływa na twoje zdrowie psychiczne? Jeśli nie możesz spać w nocy ani znieść myśli o kolejnym dniu w robocie, dobrym pomysłem będzie jej zmiana;

2. Jaka jest skala problemu w pracy? Czy dotyczy całej firmy, czy tylko kilku osób? Jeśli sądzisz, że to przejściowy problem, być może da się rozwiązać;

3. Czy kierownictwo jest toksyczne? Jeśli tak, najlepszym rozwiązaniem może być szybka ewakuacja;

4. Czy doświadczasz mobbingu lub molestowania w pracy? Staraj się wszystko udokumentować i złóż zgłoszenie – wewnętrzne w firmie, w dziale personalnym, do Państwowej Inspekcji Pracy albo do sądu pracy. Możesz też zwrócić się do organizacji pomocowych, a w przypadku niepożądanych zachowań seksualnych – złożyć zawiadomienie na policji lub w prokuraturze.

Czym się kierować przy poszukiwaniu bardziej przyjaznej pracy, tj. bezpiecznej dla psychiki? Według danych American Psychological Association z 2024 roku osoby odczuwające bezpieczeństwo psychologiczne w pracy najczęściej opisują jej kulturę w konkretny sposób. To środowisko, które:

• pozwala na zajęcie się sprawami osobistymi, gdy jest to konieczne,

• respektuje czas wolny pracowników,

• zachęca zatrudnione osoby do zajęcia się zdrowiem psychicznym,

• zachęca do przerw w ciągu dnia pracy,

• zapewnia równe traktowanie względem innych osób,

• zapewnia pracownikom odpowiednie zasoby, by wspomóc ich w radzeniu sobie ze stresem.

Jeżeli podejmiesz decyzję o odejściu, głowa do góry. Twoja przyszłość niesie coś lepszego!

Źródło:How to Deal With a Toxic Work Environment Healthline