Łojotokowe zapalenie skóry – przyczyny, objawy i leczenie. Sprawdź, czy łojotokowe zapalenie skóry jest pierwszym zwiastunem łuszczycy!

Łojotokowe zapalenie skóry znacznie częściej diagnozowane jest u przedstawicieli płci męskiej (w tym także w wieku niemowlęcym i chłopięcym).

Przyczyny wywołujące łojotokowe zapalenie skóry

Przyczyny łojotokowego zapalenia skóry nie są jeszcze dokładne poznane. Zwykle choroba ta ujawnia się w okresie dojrzewania, co jest bezpośrednio związane z nadaktywnością gruczołów łojowych. Prawdopodobną przyczyną łojotokowego zapalenia skóry są zaburzenia w procesie odnawiania komórek naskórka, czego bezpośrednim następstwem jest przyśpieszenie rogowacenia naskórka. Występowanie

łojotokowego zapalenia skóry u niemowląt jest związane z nadaktywnością gruczołów łojowych dziecka, spowodowanym stymulacją matczyną. Inną przyczyną łojotokowego zapalenia skóry może być zakażenie grzybem Malassezia furfur. Przypisuje się mu tak duże znaczenie, ponieważ drożdżak ten wnika do warstwy rogowej naskórka i wywołuje stan zapalny. Przez niektórych dermatologów łojotokowe zapalenie skóry traktowane jest jako stan przedłuszczycowy.

Wśród innych czynników, mogących przyczyniać się do występowania łojotokowego zapalenia skóry można wymienić: zaburzenia immunologiczne, nieprawidłową dietę, zaburzenia odżywiania i noszenie obcisłej odzieży ze sztucznych, nieprzewiewnych materiałów.

Jakie objawy daje łojotokowe zapalenie skóry?

Ze względu na podobieństwo objawów, łojotokowe zapalenie skóry może być mylone z atopowym zapaleniem skóry (AZS), a w cięższych przypadkach chorobowych – nawet z łuszczycą. Zwykle występuje ono na: twarzy, owłosionej skórze głowy, okolicy uszu, fałdach nosowo-wargowych, okolicy przedmostkowej, fałdach pachowych, pachwinowych i międzypośladkowych. Łojotokowe zapalenie skóry jest chorobą o przewlekłym i nawrotowym charakterze.

Najbardziej typowym symptomem tego schorzenia są, wyraźnie odgraniczone od skóry niezmienionej chorobowo, zmiany skórne, które przybierają formę złuszczających się plam rumieniowych z żółtymi strupami i wysiękiem surowiczym.

W przypadku łojotokowego zapalenia skóry na twarzy plamy te lokalizują się głównie na czole, na brwiach i na uszach. W zaawansowanych przypadkach chorobowych zmiany rumieniowe mogą mieć postać strupów, które są bardzo trudne do usunięcia. Szczególnie dotkliwym problemem jest łojotokowe zapalenie skóry głowy, które objawia się wypadaniem włosów, a w dłuższej perspektywie może powodować wyłysienie.

Łojotokowe zapalenie skóry u dzieci i niemowląt

Łojotokowe zapalenie skóry u niemowląt jest bardzo częstym zjawiskiem, występującym u ok. 50% nowo narodzonych dzieci. Związane jest to prawdopodobnie z wytwarzaniem nadmiernej ilości łoju, czego powodem są androgeny matki. Zwykle choroba ta ujawnia się pomiędzy 2. a 10. tygodniem życia. Nie oznacza to, że występuje ona tylko u niemowląt i u osób dorosłych. Łojotokowe zapalenie skóry dotyka także dzieci, zwykle pomiędzy 2. a 3. rokiem życia.

Leczenie łojotokowego zapalenia skóry

Proces leczenia łojotokowego zapalenia skóry uzależniony jest przede wszystkim od umiejscowienia choroby. Z racji tego, że jest to choroba o nawrotowym i przewlekłym charakterze, konieczne jest wdrożenie odpowiednio ukierunkowanego leczenia, a także działania profilaktycznego. W przypadku, gdy schorzenie to występuje na owłosionej skórze głowy, należy zastosować szampon na łojotokowe zapalenie skóry. Tego typu preparat powinien zawierać cyklopiroksolaminę, która wykazuje właściwości grzybobójcze i grzybostatyczne. Leczniczy szampon należy stosować minimum 2–3 razy w tygodniu przez ok. miesiąc. W ciężkich przypadkach chorobowych warto zastosować szampon na łojotokowe zapalenie skóry głowy na bazie klotrimazolu o 1% stężeniu. Wówczas, gdy choroba ta dotyka niemowląt i dzieci do lat 3. należy codziennie myć główkę dziecka, a także nawilżać ją specjalistyczną oliwką dla dzieci.

W przypadku zdiagnozowania łojotokowego zapalenia skóry twarzy ze zmianami chorobowymi należy obchodzić się bardzo łagodnie. Powstałe strupy najlepiej usuwać za pomocą gazików nasączonych łagodnym środkiem myjącym (dobrze sprawdzi się także hipoalergiczny szampon dla dzieci). Dobrym pomysłem jest stosowanie kremu na łojotokowe zapalenie skóry np. z 1% stężeniem sertakonazolu lub 1% stężeniem hydrokortyzonu.

Łojotokowe zapalenie skóry w większości przypadków można opanować, stosując preparaty miejscowe. Jednakże w zaawansowanych stadiach chorobowych należy wdrożyć leczenie ogólne. Leki na łojotokowe zapalenie skóry to zwykle: itrakonazol, flukonazol i retinod. Przy czym stosowanie tych preparatów wymaga jednoczesnego zabezpieczania się przed ciążą, ponieważ zawierają one środki, które mogą być niebezpieczne dla kobiet w ciąży.

Jaką dietę stosować przy łojotokowym zapaleniu skóry?

Dieta jest bardzo ważna w profilaktyce i w leczeniu łojotokowego zapalenia skóry. Osoby, które zmagają się z tą przypadłością, powinny unikać alkoholu, słodkich napojów gazowanych, słodyczy, smażonych potraw, glutenu, ostrych przypraw, konserwantów, potraw typu instant i fast foodów. Zamiast tego powinny one włączyć do swojej diety: produkty bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe (tłuszcze roślinne i zwierzęce), a także w cynk (orzechy, nasiona, kiełki, zielone warzywa).

Łojotokowe zapalenie skóry – domowe sposoby na uporanie się z chorobą

W niektórych przypadkach domowe sposoby na łojotokowe zapalenie skóry mogą być równie skuteczne, co specjalistyczne leczenie miejscowe i ogólne. Nie zaleca się jednak rezygnować z wizyty u dermatologa i polecanego przez niego sposobu leczenia choroby. Wśród najpowszechniejszych domowych sposobów na łojotokowe zapalenie skóry można wymienić:

• Olejek rycynowy, który znajduje zastosowanie w szczególności przy łojotokowym zapaleniu skóry głowy. Najlepiej wetrzeć go w skórę kilka godzin przed planowanym myciem włosów.
• Miód, który z powodzeniem można nakładać na skórę głowy, twarzy, tułowia i innych części ciała. Ma on właściwości antyseptyczne i świetnie radzi sobie z łagodzeniem stanów zapalnych.
• Kurkumę, która wykazuje właściwości wysuszające i przeciwzapalne. Nie należy jednak stosować kurkumy zbyt często, ponieważ może ona podrażnić skórę.

Źródła:

1. Buczek A., Wcisło-Dziadecka D., Sierant K., et.al., Co nowego w etiologii i terapii łojotokowego zapalenia skóry. Postępy Nauk Medycznych. 2018; 1: 49-54.
2. Braun-Falco O, Plewig G, Wolff H, et al.: Łojotokowe zapalenie skóry. W: Dermatologia, Czelej Lublin, 2002: 462-6.