Kiła – objawy i leczenie. Ta choroba weneryczna ma ciężki przebieg. Jak się przed nią uchronić?

Kiła, znana również pod nazwą syfilis, jest układową chorobą zakaźną, którą wywołuje krętek blady. Bakteria ta przedostaje się do organizmu człowieka poprzez błonę śluzową lub uszkodzoną skórę. Na początku, krętek namnaża się w miejscu, w którym doszło do zakażenia, a następnie jest rozsiewany po całym organizmie przenosząc się wraz z krwią oraz limfą.

Najczęściej, pacjenci zarażają się kiłą podczas stosunków seksualnych bez zabezpieczenia. Do przeniesienia choroby może również dojść podczas pocałunku, gdy zmiany pojawiły się u danej osoby w obrębie jamy ustnej lub gardła. Należy jednak pamiętać, że we wczesnej fazie choroby, gdy przebiega ona jeszcze bezobjawowo, chory również może zarażać.

Warto przy tym podkreślić, że zwykłe kontakty z osobą zakażoną, czy też przebywanie z nią w jednym pomieszczeniu, nie są zagrożeniem dla zdrowego człowieka. Nie ma możliwości przeniesienia choroby w wyniku korzystania z tych samych naczyń, telefonu, czy nawet toalety. Nie zarazimy się także, kąpiąc się w tej samej wannie lub basenie ani gdy chory kaszle, lub kicha. Krętek blady nie przenosi się bowiem drogą kropelkową.

Kiła wczesna to pierwszy etap rozwoju choroby trwa do dwóch lat od zakażenia i jest to jej najbardziej zakaźny okres. Ze względu na zróżnicowanie objawów kiły na tym etapie, stosuje się dodatkowy podział na kiłę pierwotną oraz wtórną:

1. Kiła pierwotna
   Pierwszy objaw kiły, jaki może zauważyć chory to okrągła, pojedyncza grudka na skórze w miejscu, w którym bakteria krętka przedostała się do organizmu. Nie wywołuje ona żadnych dolegliwości bólowych. Taka zmiana skórna może się pojawić pomiędzy 9 a 90 dniem od zakażenia, jednak zazwyczaj staje się dostrzegalna po około 3 tygodniach.

   W przypadku kobiet, tego typu zmiany pojawiają się najczęściej w okolicach łechtaczki, warg sromowych, pochwy oraz w obrębie narządów wewnętrznych, jak szyjka macicy. U panów natomiast, zwykle jest to prącie, najczęściej w rowku zażołędnym lub też okolice odbytu oraz ujścia cewki moczowej. Co ciekawe, grudka na skórze może się także utworzyć, chociażby na palcu lub brodawce sutkowej.

   Po jakimś czasie niegroźnie wyglądająca grudka zmienia się w owrzodzenie o gładkich i równych brzegach. Taka zmiana jest nazywana zmianą pierwotną lub też wrzodem twardym. Towarzyszy jej powiększenie węzłów chłonnych, co jednak nie wywołuje dolegliwości bólowych. Zmiana pierwotna zazwyczaj utrzymuje się od 2 do 6 tygodni i ustępuje samoistnie, bez żadnego leczenia. Ze względu na swój wygląd, często jest ona mylona z opryszczką, a wydzielina, która się w niej znajduje, zawiera bardzo dużą ilość krętków. Oznacza to zatem, iż możliwość zakażenia się chorobą przez taką wydzielinę jest bardzo wysokie.

2. Kiła wtórna
   Zazwyczaj pomiędzy 9 a 15 tygodniem od momentu zakażenia, na skórze oraz błonach śluzowych chorego zaczyna się pojawiać wysypka, która w większości przypadków ma formę nieswędzących plamek. Są to tak zwane osutki kiłowe. Te symetryczne zmiany skórne o podobnych kształtach, mają zwykle do 10 mm i nie utrzymują się zbyt długo. Mogą zupełnie zniknąć po kilku dniach lub maksymalnie kilku tygodniach.

   Co więcej, w miejscach na ciele, które pozostają często wilgotne, mogą pojawić się zmiany w kolorze szarobiałym, nazywane kłykcinami płaskimi. Niestety, takie wykwity są wyjątkowo zakaźne. Dość charakterystyczne dla tego etapu rozwoju choroby jest także łysienie kiłowe oraz bielactwo kiłowe, które objawia się jasnymi plamami, głównie na szyi i karku.

   Co więcej, u chorego mogą się także pojawić objawy ogólne, takie jak:

   • powiększenie węzłów chłonnych,
   • ból gardła,
   • gorączka,
   • brak apetytu,
   • chudnięcie,
   • podrażnienie lub nawet zapalenie opon mózgowych.

Przebieg kiły w jej późnej fazie może być utajony, co oznacza, że choroba nie daje żadnych widocznych objawów. Mimo to krętek blady cały czas dokonuje spustoszenia w obrębie narządów wewnętrznych, co może trwać przez długie lata. Kiła może w tym okresie zaatakować układ nerwowy chorego, prowadząc między innymi do kiłowego zapalenia opon mózgowych, udaru mózgu, czy zmian neurologicznych i chorób psychicznych.

Szczególnym przypadkiem jest też kiła sercowo-naczyniowa, która atakuje układ krążenia. Objawy kiły w tym przypadku to chociażby uszkodzenie zastawek aorty, osłabienie oraz zwiotczenie tętnic i zwężenie ujść naczyń krwionośnych. Chory może w związku z tym cierpieć z powodu rozlanego kiłowego zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia tętnicy głównej, kilaka mięśnia sercowego czy zapalenia tętnic mózgu.

Objawy kiły są dość charakterystyczne i można je zaobserwować na różnych częściach ciała. Obszary, na których najczęściej się pojawiają to:

1. Stopy – w postaci wysypki kiłowej z czerwono-brązowymi plamkami i grudkami, które występują głównie na podeszwie stopy, mniej więcej pomiędzy 9 a 15 tygodniem od zakażenia.
2. Dłonie – w takiej samej postaci jak na stopach, wysypka pojawia się jednocześnie na wewnętrznej części dłoni.
3. Język/wargi/policzki/podniebienie/gardło – są to zmiany w postaci owrzodzeń powstałych w wyniku zakażenia przez stosunek oralny;
4. Żołądź – początkowo ma postać niebolesnej twardej grudki, która zmienia się w owrzodzoną ranę, wydzielającą płyn surowiczy;
5. Wargi sromowe – w I etapie choroby ma postać pojedynczego owrzodzenia. W II etapie mogą pojawić się kłykciny płaskie.

Diagnostyka kiły jest zróżnicowana. Przede wszystkim, diagnozowany jest obraz kliniczny choroby, ale niezbędne jest też przeprowadzenie badań z krwi na obecność przeciwciał skierowanych przeciw antygenom bakterii kiły.

Taki test można przeprowadzić nie wcześniej niż po około 4 tygodniach od chwili zakażenia. Istnieje również możliwość wykonania badania mikroskopowego. Wówczas pobierana jest wydzielina ze zmian skórnych na ciele pacjenta, w której można wykryć obecność krętków bladych.

Kiła jest w pełni uleczalną chorobą, jeśli zostanie ona rozpoznana. Oczywiście, im później zostanie ona zdiagnozowana, tym leczenie może być bardziej skomplikowane. Co więcej, należy zaznaczyć, iż nie jest możliwe cofnięcie wszystkich zmian, które zostały wywołane w organizmie przez tę chorobę.

W większości przypadków, leczenie kiły polega przede wszystkim na podawaniu osobie chorej penicyliny oraz antybiotyków, takich jak tetracyklina, doksycyklina i erytromycyna. W ten sposób można doprowadzić do wyeliminowania bakterii krętka bladego z organizmu. Dzięki takim środkom chronione są również narządy wewnętrzne przed dalszymi uszkodzeniami. Dawkowanie wymienionych substancji jest różnorodne i zależy głównie od rodzaju kiły, z którą zmaga się pacjent.