Czy na kwarantannie można pracować? Ile wynossi wynagrodzenie na kwarantannie?

Praca na kwarantannie to temat, który nurtuje zarówno pracowników, jak i pracodawców. Inspektor sanitarny może nałożyć na pracownika obowiązek odbycia kwarantanny lub izolacji domowej. Ponadto kwarantanna jest nakładana automatycznie, gdy pracownik otrzyma od lekarza skierowanie na test na koronawirusa lub jeżeli osoba, z którą się mieszka, otrzyma dodatni wynik testu na obecność SARS-CoV-2. (Mimo to inspekcja sanitarna powinna pozyskać informacje o pozostałych domownikach.)

Skierowanie na wykonanie testu RT-PCR (posiew z nosa i gardła) może wystawić:

• lekarz POZ (podstawowej opieki zdrowotnej)
• lekarz nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (tzw. NLP)
• lekarz z zakresu opieki paliatywnej i hospicyjnej (z hospicjum)
• lekarz w ramach opieki długoterminowej (tzw. ZOL)

Przebywanie na kwarantannie nie musi wiązać się z koniecznością przerywania pracy. Co do zasady obowiązkowa kwarantanna jest traktowana jak niezdolność do pracy z powodu choroby. Osoba na kwarantannie, która czuje się dobrze i nie ma objawów COVID-19, może jednak świadczyć pracę zdalnie, jeśli porozumie się z pracodawcą. Musi jednak zrzec się prawa do świadczenia chorobowego.

- Pracownicy odbywający kwarantannę mają prawo do świadczeń chorobowych – wynagrodzenia za czas choroby wypłacanego ze środków pracodawcy albo zasiłku chorobowego, ze środków ZUS. Świadczenia te przysługują także pracownikom, którzy zostali poddani izolacji – przypomina Adam Kraszewski, managing associate i radca prawny z kancelarii Gessel.

Podczas pracy na kwarantannie nie wolno opuszczać domu, nawet wyjść na spacer z psem czy ze śmieciami. Dotyczy to także przypadków tzw. bezobjawowych. Za nieprzestrzeganie zasad kwarantanny grozi grzywna do 30 tys. zł.

Pracownik bez objawów koronawirusa może nadal pełnić swoje obowiązki, jeżeli pracodawca wyda mu polecenie służbowe o podjęciu pracy zdalnej. Home office jest możliwe w miejscu odbywania kwarantanny w sytuacji, gdy:

• pracownik ma warunki do pracy w domu
• stan zdrowia pozwala pracownikowi na pracę
• osoba zatrudniona posiada odpowiednie umiejętności
• technologia umożliwia pracę zdalną

- Obowiązujące przepisy nie zabraniają pracownikowi objętemu kwarantanną świadczenia pracy zdalnej. Jeżeli więc zarówno stan zdrowia pracownika, jak i rodzaj pracy pozwalają na wykonywanie pracy poza miejscem jej stałego wykonywania (a dodatkowo pracownik ma umiejętności i możliwości techniczne oraz lokalowe do wykonywania takiej pracy), należy uznać za dopuszczalne wykonywanie przez pracownika pracy zdalnej – wskazuje Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy.

Sprzęt do pracy zdalnej, np. laptopa i telefon, powinien dostarczyć pracodawca. Ponadto nie może on zmusić pracownika do pracy z domu. Decyzja o pracy podczas kwarantanny powinna zostać podjęta dwustronnie. Nie można skierować pracownika do pracy na kwarantannie bez jego zgody.

Pracownik kontynuujący pracę podczas kwarantanny zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia. Jeżeli natomiast wstrzyma się do wykonywania pracy, może otrzymać wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy. Ponadto osoba opiekujące się dzieckiem albo innym członkiem rodziny poddanym kwarantannie lub izolacji domowej może ubiegać się o zasiłek opiekuńczy.

Pracownik przebywający na kwarantannie może otrzymać:

• wynagrodzenie za czas choroby
• zasiłek chorobowy
• zasiłek opiekuńczy

Jeżeli dane o kwarantannie zostały wprowadzone do systemu PUE ZUS, na ich podstawie pracownik może wystąpić o wypłatę wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego. Wówczas jednak praca będzie niemożliwa. W czasie pobierania zasiłku pracownik nie może otrzymywać wynagrodzenia.

- Za okres przebywania na kwarantannie pracownikowi przysługuje wynagrodzenie chorobowe lub zasiłek chorobowy, co gwarantuje art. 6 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 870). Jeżeli natomiast w okresie objęcia kwarantanną pracownik świadczyłby pracę, to za ten czas przysługiwałoby mu normalne wynagrodzenie – wyjaśnia Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy.

Inspektor sanitarny może nałożyć na pracownika obowiązek odbycia kwarantanny lub izolacji domowej. Ponadto kwarantanna jest nakładana automatycznie, gdy pracownik otrzyma od lekarza skierowanie na test na koronawirusa, mieszka z osobą chorą na COVID-19 lub prowadzi z nią wspólne gospodarstwo domowe. (Pracownik zostanie objęty automatyczną kwarantanną, gdy domownik uzyska pozytywny wynik testu na koronawirusa.) Nawet w takiej sytuacji inezbędny jest kontakt z inspekcją sanitarną.

Osoba objęta kwarantanną może zostać o tym fakcie poinformowana, odbierając telefon z informacją o nałożeniu kwarantanny. Może także samodzielnie skontaktować się z sanepidem, aby poinformować go o obowiązku nałożenia kwarantanny na siebie lub osobę, z którą miała bliską styczność. W tym celu wystarczy wypełnić formularz online.

Osoby bezobjawowe po odbyciu kwarantanny nie muszą robić testów na COVID-19. W trakcie kwarantanny przysługuje im prawo do świadczeń chorobowych.

- Z reguły okres obowiązkowej kwarantanny z powodu narażenia na zakażenie SARS-CoV-2 albo styczności ze źródłem zakażenia ulega zakończeniu po 10 dniach, licząc od dnia następującego po ostatnim dniu odpowiednio narażenia albo styczności. Kwarantanna osoby po przekroczeniu granicy państwowej trwa 10 dni, licząc od dnia następującego po przekroczeniu tej granicy – mówi Wiesława Kostuj.

Na to, jakie świadczenie przysługuje podczas kwarantanny, ma wpływ kilka czynników, między innymi rodzaj podpisanej umowy oraz wielkość firmy, która zatrudnia. Jak już wspomniano, pracownik, który ma możliwość pracowania zdalnie i czuje się dobrze, może umówić się z pracodawcą na home office. Wówczas zachowa prawo do pełnego wynagrodzenia.

Jeżeli praca z domu nie jest możliwa, wpływ na prawa osoby zatrudnionej ma ubezpieczenie i rodzaj podpisanej umowy. Osoby posiadające ubezpieczenie chorobowe, np. z umowami o pracę lub samozatrudnione, mają prawo do wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłku chorobowego w kwocie 80% wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy. W przypadku umów cywilnoprawnych wszystko zależy od tego, czy osoba zatrudniona miała opłacane ubezpieczenie chorobowe.

Aby osoba samozatrudniona otrzymała świadczenie chorobowe z tytułu kwarantanny lub izolacji domowej, powinna złożyć w ZUS oświadczenie o niezdolności do pracy. Przedsiębiorca musi wypełnić wniosek ZAS-53 na stronie ZUS PUE oraz dołączyć skan lub zdjęcie oryginalnego, podpisanego oświadczenia. (Można to zrobić po zakończeniu kwarantanny lub izolacji.) Wysokość zasiłku zostaje obliczona na podstawie opłat uiszczanych wcześniej przez wnioskodawcę. W przypadku pracowników świadczenie chorobowe wypłaca ZUS lub pracodawca. Wódczas dokument można złożyć u pracodawcy, a ten przekaże go do ZUS.

Decyzja o izolacji lub kwarantannie dziecka skutkuje tym, że jeden z rodziców sprawujących nad nim opiekę jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego. Izolacja lub kwarantanna dziecka jest wówczas traktowana na takich samych zasadach jak choroba. Zasiłek opiekuńczy w kwocie 80% wynagrodzenia zostanie wypłacony za każdy dzień kwarantanny lub izolacji dziecka, wliczając w to dni ustawo wolne od pracy, ale pod warunkiem, że rodzic złoży odpowiednie oświadczenie u płatnika składek.

O nałożeniu obowiązku kwarantanny lub izolacji domowej należy niezwłocznie poinformować przełożonego (tak samo jak w przypadku choroby). Ponadto należało dostarczyć płatnikowi składek (np. pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS) decyzję inspekcji sanitarnej o kwarantannie bądź izolacji domowej. Można to było zrobić po odbyciu kwarantanny lub izolacji. W przeciwnym razie świadczenia chorobowe nie przysługiwały.

Obecnie dostarczenie decyzji nie jest konieczne. Płatnik składek może sprawdzić, czy pracownik został objęty kwarantanną lub izolacją, logując się do systemu PUE ZUS. Znajdują się tam dane na temat osób skierowanych na kwarantannę bądź izolację domową 22 października lub w późniejszym terminie.

Od 24 października podstawą do wypłaty świadczeń chorobowych dla osób poddanych kwarantannie lub izolacji domowej są dane w systemie informatycznym Centrum e-Zdrowia (system EWP). Można mieć do nich wgląd w systemie PUE ZUS. Zarówno wynagrodzenie za czas choroby, jak i zasiłek chorobowy, wypłaca płatnik składek. Jeżeli jednak do systemu nie zostały wprowadzone dane o kwarantannie lub izolacji domowej, pracownik powinien złozyć u pracodawcy oświadczenie o odbyciu kwarantanny bądź izolacji, jak również skontaktować się z GIS w celu poinformowania go obowiazku odbycia kwarantanny czy izolacji.

- Obecne ZUS pozyskuje informacje o decyzjach sanepidu dotyczących kwarantanny i izolacji z systemu informatycznego EWP i udostępnia je płatnikom składek (pracodawcom) na portalu PUE ZUS. W takim przypadku składany jest wniosek o wypłatę świadczeń. Jeżeli jednak informacja o przebywaniu przez pracownika w izolacji albo na kwarantannie nie widnieje w PUE ZUS, to pracownik ma 3 dni robocze od dnia zakończenia kwarantanny albo izolacji na złożenie pracodawcy stosownego oświadczenia – tłumaczy Adam Kraszewski.

Pracownik może otrzymać od lekarza orzeczenie o czasowej niezdolności do pracy, jeżeli jest w trakcie hospitalizacji, izolacji lub kwarantanny ze względu na stan zdrowia. Lekarz nie ma jednak obowiązku wystawić zaświadczenia o niezdolności do pracy, dlatego warto upewnić się, jaka jest jego decyzja, w trakcie porady lub wizyty lekarskiej. Oprócz tego warto pamiętać, że lekarz z prywatnej placówki medycznej nie ma takich samych uprawnień jak lekarz z NFZ, np. nie może wystawić skierowania na bezpłatny test na koronawirusa.

Zdarza się, że pracownicy nadal chodzą do pracy, nawet wówczas, gdy stwierdzono w firmie przypadek zakażenia koronawirusem. W takiej sytuacji osoba zatrudniona nie może samodzielnie podjąć decyzji o powstrzymaniu się od pracy. Potrzebuje decyzji inspektora sanitarnego.