Spis treści
Czy można być uczulonym na wełnę?
Wełna jest znanym alergenem od lat 30. XX w., jednak dopiero współczesna medycyna wyjaśnia mechanizm uczulenia spowodowanego tkaninami z sierści zwierząt. Jak się okazuje, uciążliwe drapanie skóry i objawy związane z kontaktem z wełną u różnych ludzi wywołują inne czynniki.
Nadwrażliwość skóry na wełnę jest stosunkowo częsta, jednak niekoniecznie jest spowodowana związkami zawartymi w wełnie – przede wszystkim wełnie owczej. Jako tradycyjny surowiec jest najbardziej powszechna i najłatwiej dostępna. Dzisiejsze ubrania z wełny na szczęście rzadko przypominają te sprzed kilku dekad, od których swędziały nawet podeszwy stóp.
Uczulenie na wełnę – objawy
Kontakt z wełną może wywołać swędzenie, kłucie i podrażnienie skóry, a także objawy alergiczne w postaci zaczerwienienia, opuchlizny i łzawienia oczu, a także kataru czy kaszlu.
Na skórze może pojawić się zaczerwienienie i wysypka w postaci pokrzywki z uwypukleniami. Na powstawanie zmian szczególnie narażone są osoby z cienką i delikatną skórą – dzieci, kobiety, a także osoby z atopowym zapaleniem skóry i innymi chorobami skóry na tle autoimmunologicznym.
Dlaczego wełna powoduje u mnie wysypkę?
Wysypka od wełny to niekoniecznie reakcja alergiczna, choć może być też skutkiem nadwrażliwości na tle procesów immunologicznych. Ten drugi przypadek dotyczy zwłaszcza osób alergią, w tym alergią kontaktową, ale także pacjentów z astmą, AZS i skłonnością do wysypki kontaktowej.
Gdy przeanalizowano publikacje z ostatnich lat na ten temat, włókna wełniane okazały się nie być alergenem skórnym. Natomiast alergia kontaktowa wynikająca z zawartości lanoliny (naturalna substancja z wełny), chromu czy formaldehydu pochodzących z przetwarzania surowca jest mało prawdopodobna w przypadku współczesnych ubrań.
Podrażnienie skóry związane z kontaktem z wełną jest związane z mechanicznym drażnieniem przez grube włókna (powyżej 3-32 mikrometrów) niezależnie od jego pochodzenie. Równie dobrze skórę mogą drapać włókna z syntetycznego akrylu czy nylonu.
Natomiast lanolina – woskowa substancja chroniąca owcze runo – w jednym z badań na grupie 24 tys. osób z wysokim ryzykiem alergii wywoływała reakcję na lanolinę tylko u 1,7 proc. z nich. Warto pamiętać, że związek ten stosuje się także w kosmetykach i maściach aptecznych, a uczulić się można także na podobną eucerynę. Dotyczy to zwłaszcza osób stosujących ten składnik na miejsca skóry zmienione zapalnie, m.in. owrzodzenie i egzemę. Ponadto alergia na lanolinę częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn.
Sposobem na sprawdzenie, czy to podrażnienie, czy alergia, jest noszenie wełnianego swetra na odpowiednią liczbę warstw ubrania, aby nie gryzł. Jeżeli wtedy nie występują objawy, wszystko wskazuje, że ich przyczyną jest wrażliwość skóry na drażnienie.
Jaka wełna nie uczula?
Najmniejsze ryzyko uczuleń i podrażnień dotyczy wełny z cienkich i delikatnych włókien. W badaniach testowano zwłaszcza wełnę Merino – z runa owiec merynosów. W jednej z prac wywołała ona mniej podrażnień u niemowląt niż bawełna, w innej nie występowały podrażnienia w żadnej grupie wiekowej badanych dzieci.
Innym rozwiązaniem, które jednak wymaga sprawdzenia w praktyce, jest kaszmir – tkanina z sierści koziej. Jej włókna są cieńsze od owczych, a przy tym gładsze. Niski potencjał drażniące może mieć też miękkie włókno alpaki z rodziny wielbłądowatych.
Według niektórych użytkowników swetrów wełnianych i innych elementów garderoby z takich włókien można zmiękczyć je po praniu poprzez płukanie w odżywce do włosów.
Źródła:
Do You Have a Wool Allergy? Healthline
Debunking the Myth of Wool Allergy: Reviewing the Evidence for Immune and Non-immune Cutaneous Reactions Acta Dermato-Venereologica
