Wybielanie zębów - metody, efekty i przeciwwskazania. Jak wygląda zabieg? Poznaj sposoby na domowe wybielanie zębów

Wraz z upływem lat na powierzchni zębów powstają różnego rodzaju przebarwienia, zarówno na powierzchni, czyli szkliwie, jak i wewnątrz tkanek twardych zęba. Przebarwienia na zębach mogą być skutkiem chorób, zmian hormonalnych, leczenia kanałowego oraz diety – sprzyja im na przykład picie kawy, mocnej herbaty, czerwonego wina i soków owocowych. Kolor zmieniają też zazwyczaj zęby osób palących papierosy, stając się zażółcone. Także różnego rodzaju urazy zęba mogą sprawić, że zmieni on barwę na ciemniejszą, zazwyczaj szarą.

Wybielanie zębów to zabieg stomatologiczny lub przeprowadzony w domowym zaciszu, mający na celu rozjaśnienie wewnętrznych przebarwień zębów. Środki wybielające zęby występują w dwóch podstawowych grupach. Pierwsze są przeznaczone są do samodzielnego stosowania przez pacjentów, a drugie do profesjonalnego stosowania przez specjalistów w gabinecie. Istnieje jeszcze grupa pograniczna preparatów, które pacjenci stosują w domu, ale pod kontrolą dentysty.

Uzyskanie idealnie białych zębów nie jest możliwe w każdym przypadku, w każdym razie nie bez bardzo inwazyjnych metod, ale każdy ząb da się rozjaśnić przynajmniej o kilka odcieni w stosunku do koloru wyjściowego.

Do wybielenia zębów wykorzystuje się preparaty chemiczne zawierające nadtlenek karbamidu lub nadtlenek wodoru o różnym stężeniu. Do zabiegu wykonywanego przez specjalistę przeznaczone są wyższe stężenia substancji, natomiast do domowego użytku niższe, bezpieczniejsze. W gabinecie stomatologicznym działanie tych preparatów może zostać wzmocnione za pomocą światła lub ciepła. Wybielanie zębów w domu wymaga czasu.

Substancje wybielające to związki chemiczne. Ta nazwa bywa mylnie stosowana w odniesieniu do preparatów rozjaśniających szkliwo, działających abrazyjnie, czyli w mechanizmie usuwania osadu z powierzchni zębów. Spośród takich metod wymienia się:

• scaling, usuwanie kamienia nazębnego za pomocą ultradźwięków,
• piaskowanie, usuwanie osadów za pomocą silnego strumienia drobin krzemionki,
• pasty do zębów z drobinkami o różnym poziomie ścieralności (to jednak nie te same produkty, co drogeryjne)

Wybielanie zębów w gabinecie dentystycznym jest bezpieczniejsze, niż przeprowadzanie zabiegu w domu i bardziej efektywne. Dentysta gwarantuje też prawidłowe wykonanie wybielania i mniejsze ryzyko działań niepożądanych w postaci podrażnienia czy uszkodzenia dziąseł.

Zabieg wybielania polega na zastosowaniu preparatów z nadtlenkiem wodoru lub nadtlenkiem karmabidu o wysokim stężeniu. Lekarz nakłada preparat wybielający na oczyszczone metodą abrazyjną zęby i naświetla go specjalnym światłem przez około 15 minut. W razie potrzeby procedurę tę można powtórzyć (po nałożeniu nowego żelu), ale nie więcej niż 3 razy podczas jednej wizyty.

Mechanizm wybierania nie został do końca poznany, ale w skrócie tłumaczy się go w następujący sposób. Nadtlenek wodoru wnika przez szkliwo w głąb zębiny, czyli wewnętrznej tkanki zęba. Podczas tej drogi wchodzi w reakcje z organicznymi barwnymi substancjami i utlenia je. W ten sposób rozbite cząsteczki mogą wydostać się poza tkankę zęba, albo pochłonąć światło, do da efekt rozjaśnienia.

Wybielanie zębów w gabinecie stomatologicznym trwa około godziny, a jego efekty widoczne są zazwyczaj od razu. Podczas pierwszej doby po zabiegu efekt wybielenia zębów się pogłębia. W przypadku niektórych osób efekt może być nieco słabszy, jeśli ich szkliwo jest odporne na wybielanie.

Po wybielaniu zębów w gabinecie dentystycznym zalecana jest tak zwana biała dieta – należy unikać potraw i napojów, które mogłyby spowodować zabarwienie zębów. Przeciwwskazane jest czerwone wino, kawa, jagody, buraki i mocna herbata. Zaleca się też płukanie zębów płynem z fluorem. Skutkiem ubocznym wybielania zębów może być uszkodzenie i ból dziąseł, nadwrażliwość zębów na ciepłe i zimne potrawy oraz napoje. Zazwyczaj ustępują ona po kilku dniach.

Sprawdź: Dlaczego biała dieta jest niezdrowa? Wyjaśniamy

Wybielanie zębów u dentysty daje efekt na około 3 lata, zależnie od stopnia przebarwień oraz dbania o higienę jamy ustnej przez pacjenta. Zabiegi wybielania zębów można jednak powtarzać.

Druga metoda wybielania zębów przeznaczona jest dla osób z bardzo wrażliwymi zębami. Polega na tym, że stomatolog pobiera od pacjenta wycisk jego zębów i na jego podstawie wykonuje specjalne nakładki. Do nakładek aplikuje się żel wybielający, który również zawiera nadtlenek wodoru, a następnie te nakładki są zakładane na zęby. Tę metodę pacjent może stosować samodzielnie w domu. Nakładki ze środkiem wybielającym należy nosić nawet do 2 godzin dziennie przez 2. do 4. tygodni.

Wybielanie zębów u dentysty jest o wiele skuteczniejsze, bezpieczniejsze i szybsze niż robienie tego w domu. W domu można wykonywać zabiegi o niższej skuteczności, gdyż oparte są o mniej inwazyjne w działaniu środki utleniające. Jedną z metod są paski wybielające, które należy dokładnie przykleić do powierzchni zębów i trzymać przez czas określony przez producenta. Zabieg należy powtarzać regularnie przez kilka tygodni, aby uzyskać pożądany efekt.

W sklepach dostępne są pasty wybielające, które mają działanie rozjaśniające. Ich działanie polega na mechanicznym usuwaniu osadu z powierzchni szkliwa, dzięki substancjom ściernym o różnej wielkości drobin. Najczęściej wykorzystywana są węglan wapnia, wodorotlenki magnezu lub wapnia, tlenek krzemu, hydroksyapatyt lub polimetakrylan. Ich zawartość w paście to od 25 do 50 procent jej masy.

Spośróddomowych sposobów na wybielenie zębów wymieniane są następujące metody:

1. Pasta z oleju kokosowego i kurkumy przygotowana z 1 łyżeczki oleju i ok. połowy łyżeczki przyprawy. Gotową masę należy rozłożyć na zębach i pozostawić na ok. 3-5 minut i umyć zęby (niestety szczoteczka zostanie zabarwiona). Kurkuma ma właściwości wybielające, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze. Skuteczność ten metody nie jest duża, ale nawet jeśli nie pomoże w uzyskaniu bielszego odcienia zębów, nie zaszkodzi.
2. Płukanie jamy ustnej olejem kokosowym, rzepakowym lub lnianym. Po pobraniu porcji oleju należy dokładnie przepłukać nim jamę ustną. Taki zabieg ma też działanie antybakteryjne i oczyszcza jamę ustną z toksyn. Należy jednak pamiętać, że olej trzeba wypluć, a usta dokładnie przepłukać wodą. Efekty codziennego płukania ust olejem widać dopiero po kilku miesiącach.
3. Wybielanie zębów węglem aktywnym(do kupienia w aptece). Jedną tabletkę węgla trzeba bardzo dokładnie rozkruszyć i wymieszać z olejem kokosowym. Taką pastą należy myć zęby przed umyciem ich pastą tradycyjną. Efekt widoczny będzie od razu, ale zęby mogą przez jakiś czas być nadwrażliwe na ciepłe i zimne potrawy oraz napoje.

Jeśli chcemy rozjaśnić zęby domowym sposobem, należy też pamiętać, że efekt nie będzie widoczny, jeśli dokładnie nie oczyścimy uprzednio ich powierzchni, najlepiej jest to zrobić u dentysty. Należy też ograniczyć spożycie potraw barwiących zęby oraz palenie tytoniu (najlepiej w ogóle z niego zrezygnować).

Niepolecane domowe sposoby na wybielenie zębów to mycie zębów sodą oczyszczoną, solą lub sokiem z cytryny. Dentyści ostrzegają, że soda nie ma właściwości wybielających, może natomiast uszkodzić szkliwo i podrażnić dziąsła, jeśli stosowana będzie do mycia zębów często (np. codziennie). Sól natomiast ma zbyt duże drobiny, które uszkadzają zęby. Kwas cytrynowy poże wywołać nadwrażliwość zębów.

Trzeba pamiętać, że istnieje pewna indywidualna granica wybielania zębów. Po jej osiągnięciu dalsze wybielanie zębów działa niszcząco na białka szkliwa, niszcząc i osłabiając zęby. Liczne badania naukowe dostarczyły dowodów, że różnego typu utleniacze wpływają negatywnie na strukturę i twardość szkliwa. Stosowanie ich właściwie nie daje skutków ubocznych.

Przeciwwskazania do wykonania zabiegu wybielania zębów to:

• ciąży (z powodu częstego w tym okresie zapalenia dziąseł),
• wiek poniżej 16. roku życia,
• uczulenie na preparaty wybielające zęby,
• nałóg palenia papierosów,
• choroby dziąseł lub przyzębia,
• paradontoza,
• słabe szkliwo i skłonność do pękania szkliwa,
• duża ilości wypełnień,
• próchnica (przed zabiegiem należy wyleczyć zęby).

Źródła:

1. Kasiak, Kasiak M.: Wybielanie i rozjaśnianie zębów – przegląd piśmiennictwa