Co to jest pantomogram zębów?
Pantomogram to specjalistyczne badanie RTG, które pozwala na otrzymanie obrazu zębów oraz kości szczęki, żuchwy i stawów skroniowo-żuchwowych, jak również zatok szczękowych (w całości lub fragmentarycznie). Na prześwietleniu widoczne będą wszystkie zęby i ich korzenie, co zwykle najbardziej interesuje stomatologa.
Pantomogram nazywa się też zdjęciem pantomograficznym, panoramicznym, czy po prostu panoramą zębów.
Kiedy należy wykonać zdjęcie pantomograficzne? Ile jest ważne skierowanie na RTG zębów?
Pantomogram wykonuje się w przypadku, gdy lekarz do poprawnej diagnozy potrzebuje wiedzy o ogólnym stanie uzębienia pacjenta. Badanie to przeprowadza się m.in. w przypadkach takich jak:
- ból zęba o niejasnym pochodzeniu,
- zaawansowana próchnica,
- choroby przyzębia,
- planowana ekstrakcja zęba,
- kontrola wzrostu zębów mlecznych u dzieci powyżej 5. roku życia,
- planowane leczenie ortodontyczne,
- planowany zabieg protetyczny,
- planowane wszczepienie implantu,
- problemy z ósemkami,
- kamica ślinianki podżuchwowej lub podjęzykowej,
- urazy szczęki,
- konieczność wykluczenia obecności ognisk zapalnych przed niektórymi zabiegami chirurgicznymi.
Po wykonaniu panoramicznego RTG zębów bywa tak, że udaje się wykryć inne dolegliwości, takie jak torbiele, pozostałości po wyrwanych zębach, a nawet zmiany nowotworowe.
Skierowanie na pantomogram tak naprawdę nie ma terminu ważności, ponieważ może być wykonane tak długo, jak długo istnieje konieczność jego przeprowadzenia. Zdjęcie pantomograficzne można też wykonać odpłatnie bez skierowania. Zakłada się, że zdjęcie RTG zębów jest aktualne przez około pół roku. Jeśli leczenie jest kontynuowane, dopiero po tym czasie można powtórzyć prześwietlenie.
Pantomogram – jak wygląda badanie i jak się do niego przygotować?
Pantomogram nie wymaga od pacjenta żadnych większych przygotowań, a samo prześwietlenie zębów wykonuje się praktycznie „z marszu”. Oznacza to, że nie trzeba przyjmować dodatkowych leków lub specjalnych barwników. Przed badaniem należy usunąć z okolic głowy biżuterię i inne metalowe przedmioty (np. wyjmowane protezy zębowe). W trakcie wykonywania prześwietlenia pacjent musi mieć na sobie ołowiany fartuch, który chroni resztę ciała przed niepotrzebnym przyjęciem dawki promieniowania.
Cała procedura jest szybka i bezbolesna, a prześwietlenie zębów zajmuje kilkanaście sekund. Pacjent musi jedynie położyć głowę na wsporniku i przytrzymać zębami specjalny uchwyt. By urządzenie mogło prawidłowo wykonać zdjęcia, należy pozostawać nieruchomo. Obraz wyświetli się na ekranie komputera niemal natychmiast, więc nie trzeba martwić się długim czekaniem na wyniki. Po badaniu pacjent może otrzymać cyfrowy zapis zdjęcia.
Zęby: 10 najlepszych produktów dla zdrowia jamy ustnej
Jakie są przeciwwskazania do pantomogramu zębów?
Głównym przeciwwskazaniem do przeprowadzania RTG zębów jest ciąża w każdym jej okresie. Na badanie należy decydować się tylko wtedy, gdy korzyści z jego wykinania przewyższają ewentualne straty, gdyż promieniowanie rentgenowskie działa niekorzystnie na organizm matki i rozwój dziecka. Z tego też powodu pantomogram zaleca się wykonywać w pierwszej fazie cyklu miesiączkowego, czyli przed rozpoczęciem owulacji. W innym wypadku mogłoby dojść do sytuacji, w której kobieta poddająca się prześwietleniu jeszcze nie wie o ciąży.
W innych przypadkach pantomogram jest uznawany za bezpieczny. Chociaż promieniowanie rentgenowskie nie pozostaje obojętne dla organizmu, przyjęcie niewielkiej jego dawki nie powinno mieć wpływu na ogólny stan zdrowia. Warto też zauważyć, że tego typu badanie jest dużo mniej szkodliwe niż wykonywanie punktowych prześwietleń kilkunastu zębów. Co więcej, nowoczesne urządzenia do wykonywania pantomogramu emitują kilkukrotnie niższą dawkę promieniowania niż te używane w przeszłości.
Badania pantomograficznego nie można jednak wykonywać u osób cierpiących na zaburzenia neurologiczne, które objawiają się mimowolnymi ruchami. Od pacjenta wymaga się bowiem trzymania głowy w bezruch, inaczej zdjęcie wyjdzie niewyraźnie i nie będzie przydatne w diagnostyce. Pantomogramu nie da się również przeprowadzić u osób nieprzytomnych i takich, które nie są w stanie współpracować ze specjalistą (np. małych dzieci).
Dowiedz się również:
