Spis treści
Od czego zaczyna się demencja? Obawy zauważysz podczas kąpieli
Demencja wcale nie musi zacząć się objawiać zapominaniem. Jak mówi neurolog dr Meredith Bock, brak możliwości powąchania szamponu i mydła pod prysznicem może być wskaźnikiem problemów poznawczych. Wynika to z tego, że anosmia, czyli utrata zmysłu węchu, została powiązana z demencją i może być wczesnym objawem choroby Alzheimera, otępienia z ciałami Lewy'ego i choroby Parkinsona. Może to nastąpić wiele lat przed zdiagnozowaniem demencji.
Utrata węchu nie musi oczywiście oznaczać, że ktoś cierpi na demencję. Są inne o wiele bardziej powszechne przyczyny, które powodują problemy z tym zmysłem, takie jak:
COVID-19,
przeziębienie,
grypa,
infekcje zatok,
alergie.
Jednak anosmia w połączeniu z innymi charakterystycznymi objawami może oznaczać coś poważniejszego.
– Proces neurodegeneracji, który powoduje demencję, może również wpływać na odczuwanie i przetwarzanie sensoryczne związane z węchem, utrudniając im rozpoznawanie znajomych zapachów, takich jak ulubiony szampon lub płyn do mycia ciała – powiedziała dr Bock w rozmowie z Parade.
Czy demencja może mieć wpływ na węch?
Naukowcy uważają, że dzieje się tak ze względu na fakt, że obszar mózgu, który zarządza węchem, może zostać uszkodzony przez demencję. Jedno z badań, opublikowane w czasopiśmie Alzheimer's and Dementia w 2023 r., wykazało, że utrata węchu była związana ze zwiększonym ryzykiem demencji.
Badacze obserwowali ponad 2400 uczestników przez średnio prawie osiem lat, śledząc ich zmysł węchu i jego związek z demencją. Jak stwierdzili, całkowita utrata węchu wiąże się z prawie trzykrotnie wyższym ryzykiem rozwoju demencji.
Z kolei hiposmia, czyli obniżony zmysł węchu, wiązała się z 1,76-1,85-krotnie zwiększonym ryzykiem demencji. Co więcej, uczestnicy, którzy cierpieli na „poważną dysfunkcję węchu”, również byli narażeni na zwiększone ryzyko, przy czym osoby zgłaszające bardzo słabą funkcję węchu wykazywały 2,56-krotnie zwiększone ryzyko rozwoju demencji.
Czy choroba Alzheimera powoduje utratę węchu?
Naukowcy z wydziału medycyny Uniwersytetu w Chicago w osobnym badaniu wykazali, że szybki spadek węchu osoby w okresie normalnego poznania przewidywał wiele cech choroby Alzheimera. Badacze stwierdzili, że odkrycie to może pomóc w identyfikacji osób w wieku 40, 50 i 60 lat, które są bardziej narażone na demencję na wczesnym etapie.
– Zwiększone ryzyko pogorszenia funkcji poznawczych i demencji związanej z chorobą Alzheimera zidentyfikowano u osób z dysfunkcją węchu. Identyfikacja zapachów została rozpoznana jako przydatne narzędzie przesiewowe, które przewiduje konwersję z łagodnych zaburzeń poznawczych do demencji związanej z chorobą Alzheimera – powiedziała Parade dr Fouzia Siddiqui, neurolog i dyrektor medyczny Centrum Medycznego Sentara RMH.
Jeżeli doświadczasz problemów z węchem, porozmawiaj z lekarzem rodzinnym.
– Niestety, jeśli utrata węchu i smaku jest spowodowana zaburzeniem neurodegeneracyjnym, takim jak choroba Alzheimera lub choroba Parkinsona, zmysły te nie wracają – dodała dr Bock.
Źródła:
The Surprising Dementia Symptom You May Be Able to Notice in the Shower Parade
Markers of olfactory dysfunction and progression to dementia: A 12-year population-based study Alzheimer's & Dementia Journal
Rapid loss of smell predicts dementia and smaller brain areas linked to Alzheimer’s University of Chicago
