Pierwsza pomoc na wakacjach. Jak radzić sobie z ranami, stłuczeniami, użądleniami oraz poparzeniami słonecznymi? To trzeba wiedzieć

Drobna rana lub zadrapanie to jedne z najczęstszych urazów. Jeżeli zranienie jest płytkie (zamknięte), trzeba je delikatnie oczyścić za pomocą preparatu antyseptycznego, a następnie wytrzeć do sucha jego nadmiar. Następnie na otarcie należy nakleić plaster z opatrunkiem i zmieniać go raz dziennie lub częściej, jeśli się odklei. Jeśli rana jest otwarta, mocno krwawi i na pierwszy rzut oka nie wygląda dobrze, konieczna jest wizyta na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (SOR). Chirurg profesjonalnie oczyści zranienie i zabezpieczy je, a jeśli zajdzie taka potrzeba zaszyje otwór w skórze.

Stłuczenia palców lub nóg to przypadłości, które mogą przytrafić się każdemu, a zwłaszcza dzieciom i amatorom sportu. Stłuczenie to tępy uraz powstały na skutek uderzenia, któremu nie towarzyszy przerwanie ciągłości skóry, ani złamanie kości. Zwykle pojawia się natomiast intensywny siniak, a tkanka puchnie i boli.

Czytaj też: Co robić, gdy leci krew? Pierwsza pomoc przy ranach i krwotokach

Dotkniętą urazem kończynę należy jak najszybciej schłodzić przez ok. 20 minut za pomocą strumienia chłodnej wody, zimnych okładów lub chłodzącego spreju (tzw. lód w spreju do kupienia w aptece). Następnie uraz warto posmarować maścią o działaniu przeciwbólowym, ściągającym, chłodzącym i przeciwzapalnym, a więc zawierającą np. octanowinian glinu, czy wyciąg z arniki górskiej. Przyspieszy to proces gojenia się siniaka. Preparat należy nakładać 3-4 razy na dobę, cienką warstwą na skórę.

Podczas spaceru i niefortunnym ułożeniu stopy na podłożu może dojść na skręcenia w stawie skokowym. Noga momentalnie puchnie i bardzo boli, pojawia się kolorowy siniak, a chodzenie jest utrudnione.

Ważnym krokiem przy tego typu urazie jest szybkie schłodzenie stawu za pomocą specjalnego chłodzącego sprayu lub zimnych okładów (sprawdzą się zawinięte w ręcznik wkłady do lodówki turystycznej lub mrożonka), który obkurczy naczynia i zmniejszy dolegliwości bólowe. Po ok. 20 minutach kostkę należy posmarować żelem na stłuczenia (zawierającym np. arnikę), przykryć jego grubszą warstwę gazą, a następnie unieruchomić staw za pomocą elastycznego bandaża. Opatrunek nie może być za mocny, aby nie utrudnić dopływu krwi do stopy. W domu nogę należy układać na podwyższeniu, aby stymulować przepływ płynów ustrojowych.

Długie spacery w ciepłe dni często kończą się bolącymi pęcherzami na stopach. To miękkie poduszeczki wypełnione płynem surowiczym, które powstały w konsekwencji ucisku lub otarcia. Warto im zapobiegać wybierając odkryte obuwie (np. sandałki lub klapki) wykonane ze skóry albo bawełny, a więc materiałów, które pozwalają skórze oddychać. Decydując się na trampki lub adidasy, nie wolno zapomnieć o założeniu skarpetek, najlepiej wykonanych z bawełny. Na dłuższe spacery sprawdzą się już używane buty – z nowymi nie warto ryzykować.

Gdy pęcherze mimo wszystko pojawią się na stopach, skutecznym i szybkim sposobem na ich pozbycie się jest naklejenie specjalnego żelowego plastra na pęcherze (do kupienia w aptece lub drogerii), którego nie należy zdejmować do czasu, aż sam odpadnie. Innym sposobem jest przekłucie pęcherza, po wcześniejszym zdezynfekowaniu skóry, za pomocą jałowej igły. Luźną skórę należy pozostawić, ponieważ jej oderwanie grozi zakażeniem rany oraz zwiększa wrażliwość tej okolicy na ból. Po osuszeniu miejsca ranę trzeba zabezpieczyć za pomocą żelowego lub zwykłego plastra z opatrunkiem.

Wakacyjnym wyjazdom towarzyszy stres, a ten może spowodować biegunkę. Równie częstą jej przyczyną jest stołowanie się nie w domu, a restauracjach w miejscu wypoczynku. Biegunkę może wywołać nieświeże jedzenie, ale również inny sposób przyprawienia i przygotowania posiłku, diametralnie różniący się od domowego. Pierwsza pomoc to zażycie węgla aktywnego, który chłonie toksyny z przewodu pokarmowego. Podczas biegunki ważne jest nawodnienie. Pić należy często i małymi porcjami. Dobrze jest dodać na szklankę wody szczyptę soli i pół łyżeczki cukru, aby lepiej uzupełnić niedobory elektrolitów w ciele.

Jedzenie powinno być lekkostrawne. Należy wybierać jasny ryż, makaron i pieczywo, gotowane mięsa i warzywa, a unikać pokarmów smażonych, grillowanych i bardzo przetworzonych (np. słodyczy, paluszków, krakersów, czy czekoladowych batonów). Działanie zapierające ma czarna herbata, banany, jagody i kakao, które warto, aby znalazły się w menu. Jednocześnie warto zaopatrzyć się w probiotyk, który odbuduje mikroflorę przewodu pokarmowego, zniszczoną rozwolnieniem.

Słońce poparzy nieochronioną filtrem słonecznym skórę nad wodą, w górach, a nawet podczas spaceru w centrum miasta. Pierwsza pomoc ma na celu schłodzenie skóry, złagodzenie zaczerwienienia i podrażnienia oraz dogłębne nawilżenie. Warto więc zacząć od chłodnego prysznica, by następnie na oczyszczoną skórę nałożyć żel aloesowy, który spełnia wszystkie inne wymagania poparzonej słońcem skóry. Równie dobre są lekkie chłodzące balsamy zwierające w składzie łagodzącą podrażnienia allantoinę i prowitaminę B5 (D-pantenol). Należy aplikować je co 2-3 godziny do poczucia braku ściągnięcia skóry.

Jeśli po długotrwałej kąpieli słonecznej doszło do poparzenia bardzo dużej partii skóry, a osoba, która tego doświadczyła, czuje się osłabiona i ma gorączkę, mogła doznać udaru słonecznego. To, innymi słowy, przegrzanie ciała. Oprócz wymienionych objawów towarzyszą mu dreszcze, zawroty głowy, biegunka, mdłości, nudności i wymioty. Pierwsza pomoc to schłodzenie organizmu np. poprzez zanurzenie w chłodniej (ale, nie zimnej!) wodzie. Konieczna może być wizyta w szpitalu, by zapewnić profesjonalną pomoc i opiekę.

Pszczoły to z natury łagodne owady, które atakują tylko w przypadku poczucia bezpośredniego zagrożenia. Jeśli dojdzie do użądlenia, należy delikatnie usunąć żądło, podważając je paznokciem lub pęsetą (nie należy ciągnąć za żądło), a następnie przyłożyć plaster cebuli lub wacik nasączony roztworem wody i octu, co powinno złagodzić obrzęk. Jeżeli osoba, która doświadczyła użądlenia, ma zawroty głowy, miejsce bardzo intensywnie i gwałtownie puchnie, pojawiają się trudności z oddychaniem, konieczna jest natychmiastowa wizyta w szpitalu, gdyż wskazuje to na uczulenie na jad pszczeli.

Zobacz także: