Gorące lato a choroby tarczycy. Jak upał wpływa na gospodarkę hormonalną?

Hormony pełnią kluczową rolę w utrzymaniu homeostazy organizmu, a układ endokrynny reguluje m.in. metabolizm, gospodarkę wodno-elektrolitową, produkcję ciepła oraz reakcje na stres. Osoby z zaburzeniami hormonalnymi, zwłaszcza dotyczącymi tarczycy, często bardzo źle znoszą upały.

Dzieje się tak dlatego, że hormony tarczycy (T3 i T4) przyspieszają metabolizm, a tym samym zwiększają produkcję ciepła w organizmie. W nadczynności tarczycy procesy te są nadmiernie pobudzone, co skutkuje m.in. wzmożonym poceniem się, uczuciem gorąca, nietolerancją ciepła, a nawet zaburzeniami rytmu serca czy niepokojem.

Jeśli do takiego stanu dojdzie wysoka temperatura otoczenia, organizm nie jest w stanie skutecznie się ochłodzić, co pogłębia uczucie dyskomfortu, a nawet może być niebezpieczne (np. zwiększa ryzyko odwodnienia czy udaru cieplnego).

Typowe objawy nadczynności tarczycy nasilane przez upały to:

• nadmierne pocenie się i uczucie gorąca,

• rozdrażnienie, lęk, zwiększona wrażliwość na bodźce,

• przyspieszone tętno, kołatanie serca,

• problemy trawienne, w tym biegunki,

• osłabienie i zmniejszona tolerancja wysiłku.

Choroba Hashimoto, coraz częściej określana mianem „cywilizacyjnej epidemii”, to autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, w którym układ odpornościowy atakuje komórki tego gruczołu. Prowadzi to do niedoczynności tarczycy i obniżonej produkcji hormonów T3 i T4 – kluczowych dla regulacji metabolizmu, temperatury ciała, pracy serca, układu pokarmowego oraz funkcji poznawczych.

Latem, gdy organizm narażony jest na ekstremalne temperatury, objawy Hashimoto mogą ulec znacznemu nasileniu. Jednym z częstych problemów u pacjentów z tym schorzeniem jest zaburzona termoregulacja, która sprawia, że nawet umiarkowany upał staje się trudny do zniesienia. Wysoka temperatura może pogłębiać już istniejące zaburzenia metaboliczne i zwiększać wrażliwość na zmiany środowiskowe.

W czasie upałów osoby z Hashimoto mogą doświadczać:

• nagłego uczucia wyczerpania mimo braku wysiłku,
  nasilonych bólów mięśni i stawów,

• zaburzeń koncentracji i tzw. „mgły mózgowej”,

• wzrostu masy ciała mimo niezmienionej diety,

• spadku nastroju, lęków lub stanów depresyjnych,

• osłabienia, uczucia roztrzęsienia, przyspieszonego tętna,

• problemów żołądkowo-jelitowych i trudności trawiennych.

Pacjenci ze schorzeniami tarczycy powinni szczególnie ostrożnie podchodzić do ekspozycji na wysokie temperatury, unikać przebywania na słońcu w godzinach szczytu, dbać o nawodnienie oraz obserwować swój organizm pod kątem zaostrzenia objawów.

Odpowiednia ochrona przed upałem to nie tylko kwestia komfortu. To element codziennej troski o równowagę hormonalną i zdrowie metaboliczne.