Czy psychobiotyki mogą pomóc w stresie i obniżonym nastroju? Ekspert wyjaśnia

Czy bakterie jelitowe mogą wpływać na nastrój? Coraz więcej badań wskazuje, że tak. Psychobiotyki – specjalne szczepy probiotyków – zyskują popularność jako potencjalne wsparcie dla zdrowia psychicznego i lepszego samopoczucia. Czym właściwie są psychobiotyki?

– Psychobiotyki to po prostu probiotyki, które poprzez oś jelitowo-mózgową oddziałują na nasz mózg, przykładowo potencjalnie łagodząc objawy lęku czy obniżonego nastroju – wyjaśnia lek. Konrad Jurczakowski.

Specjalista podkreśla, że to wciąż stosunkowo młoda dziedzina badań, ale wyniki są coraz bardziej obiecujące.

– Coraz więcej badań naukowych, w tym przeglądów systematycznych i metaanaliz, wskazuje, że niektóre szczepy probiotyczne mogą pozytywnie wpływać na samopoczucie i funkcje psychiczne – mówi psychiatra.

Nie u wszystkich jednak efekty są jednakowe.

– U części osób widzimy poprawę samopoczucia, u innych efekty są niewielkie lub żadne. Dlatego wartość stosowania psychobiotyków zależy od oczekiwań i indywidualnej sytuacji. Mogą one stanowić dodatkowe wsparcie zdrowia psychicznego, ale nie zastąpią klasycznych metod leczenia, takich jak psychoterapia czy leki, gdy są one potrzebne – podkreśla ekspert.

Zobacz też: Mają wspierać zdrowie jelit, ale lekarz nigdy by ich nie kupił. Wymienia 5 suplementów. Dowiedz się, na co zwracać uwagę

Z badań wynika, że niektóre szczepy bakterii mogą łagodzić reakcję organizmu na stres. Psychiatra Konrad Jurczakowski zaznacza, że „efekty nie są cudowne ani natychmiastowe”.

– Badania z udziałem zdrowych ochotników wykazały, że regularne przyjmowanie niektórych probiotyków obniża poziom odczuwanego stresu i poprawia nastrój – mówi specjalista.

Metaanalizy pokazują, że osoby przyjmujące psychobiotyki częściej zgłaszały poprawę nastroju i jakości snu, a także mniejsze napięcie nerwowe w porównaniu z grupą placebo. Jednocześnie nie odnotowano znaczących zmian w poziomie kortyzolu – hormonu stresu.

– Oznacza to, że psychobiotyki mogą sprawiać, iż czujemy się spokojniejsi, nawet jeśli obiektywne wskaźniki fizjologiczne stresu pozostają takie same – wyjaśnia lekarz. – Trzeba podkreślić, że siła tego efektu jest umiarkowana.

Czytaj też: Tani i zdrowy sposób na stres. Wystarczy jeść to codziennie. Działa już po 4 tygodniach. Taka dieta poprawia też sen – zobacz menu

Psychobiotyki są najczęściej dostępne w formie kapsułek lub saszetek.

– Zażywa się je doustnie, popijając wodą, podobnie jak inne probiotyki. Kluczowa jest regularność: badania sugerują, że aby odczuć korzyści, probiotyki należy przyjmować codziennie przez kilka tygodni, a nawet miesięcy. Pojedyncza dawka niczego nie zmieni – podkreśla psychiatra.

Jak tłumaczy, dobroczynne bakterie potrzebują czasu na zasiedlenie jelit, aby mogły zacząć wpływać na oś jelitowo-mózgową.

– Warto stosować się do zaleceń producenta co do pory przyjmowania. Często rekomenduje się branie probiotyku rano lub razem z posiłkiem, co może zwiększyć jego przeżycie w przewodzie pokarmowym – dodaje ekspert.

Psychiatra radzi, aby suplementację rozpocząć z wyprzedzeniem, np. przed spodziewanym okresem wzmożonego stresu.

– Psychobiotyki nie działają doraźnie jak tabletka na ból głowy. Aby odczuć efekty w redukcji stresu czy poprawie nastroju, należy je zażywać codziennie przez pewien czas – mówi Konrad Jurczakowski.

Choć psychobiotyki są dostępne bez recepty, ekspert zaleca ostrożność przy przyjmowaniu ich.

– Zawsze powtarzam, że przed rozpoczęciem jakiejkolwiek suplementacji, w tym psychobiotyków, warto porozmawiać ze specjalistą. Choć psychobiotyki są dostępne bez recepty i generalnie uznawane za bezpieczne, lekarz może pomóc dobrać odpowiedni preparat i ocenić, czy ma to sens w naszej sytuacji – podkreśla psychiatra.

Osoby z poważniejszymi zaburzeniami nastroju, lękiem czy współistniejącymi chorobami (np. autoimmunologicznymi) powinny zawsze skonsultować się ze swoim lekarzem prowadzącym.

– Konsultacja jest też okazją, by zadać pytania o sprawdzone marki i szczepy. Specjalista może znać najnowsze wyniki badań i podpowiedzieć, które psychobiotyki mają naukowo udokumentowane działanie – dodaje specjalista.

Pamiętaj: psychobiotyki mogą wspierać dobrostan psychiczny, ale – jak podkreśla psychiatra – nie są magicznym rozwiązaniem.

– Psychobiotyki warto rozważyć jako uzupełnienie zdrowego stylu życia i terapii, lecz z realistycznymi oczekiwaniami i świadomością, że nauka nadal zbiera dowody na ich skuteczność – podsumowuje lek. Konrad Jurczakowski.