Biedronka azjatycka znów atakuje. Czy jej ugryzienie jest groźne i jakie daje objawy? Jak nie dopuścić do inwazji biedronek azjatyckich?

Biedronka azjatycka (Harmonia axyridis), inaczej nazywana też arlekin, harlekin (od angielskiej nazwy Harlequin ladybird) lub biedronka ninja pochodzi z południowo-wschodniej Azji i jest gatunkiem chrząszcza z rodziny biedronkowatych. Należą do niej również spotykane w Polsce najczęściej gatunki biedronek dwukropek i siedmiokropek. Do Europy biedronki azjatyckie przedostały się z Ameryki Północnej, gdzie zostały sprowadzone w XIX w. w celu zwalczania mszyc na uprawach rolnych. W Polsce natomiast pierwszy raz pojawiły się w 2006 roku w Poznaniu i szybko rozprzestrzeniły się na cały kraj.

Obecnie w naszym kraju obserwuje się istną inwazję biedronek azjatyckich, które teraz już co roku, zwykle w październiku, pojawiają się masowo na oknach czy przy drzwiach budynków mieszkalnych, wciskają się w szczeliny i próbują dostać do środka.

Biedronki jesienią poszukują ciepłego miejsca, w którym mogą przezimować. Zwykle znajdują je w lasach czy parkach, gdzie zimują pod ziemią lub w dziuplach drzew. Jednak biedronki azjatyckie szczególnie upodobały sobie siedliska ludzkie i wkradają się również do domów i mieszkań nawet w dużych miastach. Wiosną budzą się one z zimowego snu i rozpoczynają okres lęgowy, więc możemy zauważyć ich wzmożoną aktywność w tym czasie. Niestety łatwo pomylić agresywną biedronkę azjatycką z naszymi rodzimymi i pożytecznymi gatunkami.

Czytaj także: Inwazja biedronek azjatyckich. Zobacz, jak się przed nimi bronić. Biedronki azjatyckie w mieszkaniach: czy trzeba się bać?

Biedronki azjatyckie wielkością (6-8 mm) i kształtem przypominają nasze rodzime gatunki biedronek. Różnią się jednak ilością kropek, bo mogą mieć ich od 0 do 23, podczas gdy „polskie” gatunki mają ich zwykle siedem, rzadziej dwie lub dziesięć. Łatwo więc odróżnić „polską” siedmiokropkę od biedronki azjatyckiej po liczbie kropek. Ponadto kropki u biedronek azjatyckich są mniej symetryczne, mają nieregularny kształt i mogą się ze sobą zlewać. Biedronki te różnią się od siebie także kolorem: siedmiokropki są czerwonopomarańczowe, natomiast azjatyckie mają dużo bardziej różnorodne ubarwienie – mogą być czerwonawe, pomarańczowe lub żółte.

Biedronki dwukropki są bardziej podobne do azjatyckich, ponieważ ich kolorystyka jest równie różnorodna, a liczba kropek nie musi wynosić 2, może być ich więcej, mogą mieć także nieregularny kształt. W tym przypadku podstawowym wyznacznikiem tego rozróżnienia jest wielkość owada, ponieważ dwukropki są mniejsze (3,5-5,5 mm długości) oraz bardziej spłaszczone i podłużne.

Biedronki azjatyckie są gatunkiem inwazyjnym, bardzo szybko się rozmnażają, przez co pozbawiają pokarmu nasze rodzime gatunki. Dodatkowo, gdy brakuje pokarmu, atakują one i zjadają nie tylko owady, ale także jaja i larwy innych biedronek. Biedronki azjatyckie są agresywne również w stosunku do ludzi i gryzą, gdy czują się zagrożone.

Biedronki azjatyckie w sytuacji zagrożenia wydzielają hemolimfę, żółtą substancję, która w kontakcie ze skórą lub drogami oddechowymi może wywołać reakcje alergiczne. Ukąszenie biedronki zwykle nie boli, ale w miejscu, gdzie pozostawia ona swoją wydzielinę może pojawić się zaczerwienienie i świąd. Objawy alergiczne, które pojawiają się po ukąszeniu biedronki azjatyckiej to:

• katar,
• astma,
• pokrzywka,
• obrzęk naczyniowo-ruchowy.

Najbardziej narażone na ukąszenia owada i reakcje alergiczne z tym związane są dzieci, które silniej reagują na substancje zawarte w hemolimfie biedronki azjatyckiej, jakimi są metoksypyrazyny. Maluchy częściej też interesują się owadami i mogą je przypadkowo zgnieść, zwłaszcza gdy pojawiają się one w tak dużej liczbie na framudze okna czy drzwi domu. Potwierdzają to opisane przez amerykańskich naukowców przypadki reakcji alergicznych u dwóch chłopców w wieku przedszkolnym, którzy wymagali natychmiastowej pomocy medycznej po kontakcie z biedronkami azjatyckimi.

U dzieci po kontakcie z wydzieliną biedronki rozwinął się obrzęk naczynioworuchowy twarzy oraz wokół gałek ocznych. Po wykonaniu u chłopców punktowych testów skórnych z użyciem ekstraktu biedronki otrzymano wynik pozytywny.

Należy więc unikać bezpośredniego kontaktu z tymi owadami, ponieważ zarówno u dzieci, jak i u dorosłych może wystąpić reakcja alergiczna na ich wydzielinę. Dodatkowo wytwarzana przez nie substancja pozostawia trudne, a często nawet niemożliwe do usunięcia plamy na ubraniach oraz ścianach czy elewacji.

Przed inwazją biedronek azjatyckich najlepiej uchronią nas moskitiery zakładane szczególnie na okna i drzwi wychodzące na południową stronę, ponieważ jest ona najbardziej nasłoneczniona, a więc i najcieplejsza, dlatego owady najliczniej gromadzą się właśnie tam. Framugi okien i futryny drzwi można posmarować olejkami mentolowym i kamforowym, których zapach odstrasza biedronki.

Jeśli dostaną się one do domu najłatwiej jest je wciągnąć odkurzaczem i od razu go opróżnić, ponieważ pozostawione mogą wydostać się z urządzenia. Po każdym kontakcie z biedronkami trzeba umyć ręce, a gdy dojdzie do zetknięcia się z ich wydzieliną można wypić wapno, aby uniknąć reakcji alergicznej. Należy też uważać, aby nie wdychać oparów unoszących się z hemolimfy, ponieważ one również mogą wywołać alergię.

Źródło: Alergia na owady niebłonkoskrzydłe