Czy w Polsce są komary tygrysie? Pasożyty przenoszące wirusy wykryto w wielu krajach Europy. Sprawdź, gdzie występują i jak je rozpoznać

Azjatycki komar tygrysi (Aedes albopictus lub Stegomyia albopicta) jest niebezpiecznym, inwazyjnym gatunkiem komara, który pochodzi z Południowo-Wschodniej Azji, a za sprawą swoich zdolności adaptacyjnych, powszechnego transportu ludzi i towarów na świecie oraz ocieplania się klimatu z roku na rok poszerza terytorium swojego występowania.

Zobacz też: Chikungunya. W UE jest pierwsza szczepionka na tropikalną chorobę od komarów tygrysich

Komary tygrysie są wektorami przenoszącymi co najmniej 20 chorób wirusowych, powodowanych przez arbowirusy, m.in.:

• chikungunya (CHIK),
• gorączka denga,
• zika,
• żółta febra,
• gorączka Zachodniego Nilu,
• japońskie zapalenie mózgu,
• wschodnie, zachodnie i wenezuelskie końskie zapalenie mózgu (EEE, WEE i VEE).

Termin „wektor” oznacza przy tym, że powodem choroby nie są same komary, tylko obecne w nich mikroorganizmy. Owady są więc tylko żywicielem pośrednim patogenów, zanim nie przeniosą się one do organizmu żywiciela ostatecznego.

Zobacz: Ta grupa krwi najbardziej przyciąga kleszcze. Sprawdź też, jaka grupa wabi komary zwykłe, a jaką lubią komary tygrysie

Komar tygrysi jest obecnie zaliczany do 100 najbardziej inwazyjnych gatunków organizmów na świecie według Invasive Species Specialist Group (Grupa Specjalistów ds. Gatunków Inwazyjnych, ISSG), organizacji działającej w ramach Komisji ds. Przetrwania Gatunków Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. Jest już obecny w większości krajów Europy.

Jak go rozpoznać? Osobniki komara azjatyckiego wyróżniają się białymi prążkami na ciele. Osiągają od 2 do 10 mm, przy czym samica jest większa od samca. Tak jak gatunki występujące w kraju żywią się krwią ludzką i zwierzęcą, ale w przeciwieństwie do nich roznoszą dużo więcej o wiele groźniejszych chorób.

Komar tygrysi jest już obecny nie tylko w Azji, bo w ciągu ostatnich 30 lat dotarł również na inne kontynenty. Według danych zestawionych przez Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) jego występowanie stwierdzono w rejonach takich jak Środkowy Wschód, Ameryki, Australazja, Afryka i Europa.

W Europie komara tygrysiego po raz pierwszy zaobserwowano w 1979 roku, a miało to miejsce w Albanii. Mówi się też jednak o tym, że pojawił się w tym rejonie już 3 lata wcześniej. Do 1990 roku nie stwierdzono żadnego przypadku pojawienia się tego owada w innym kraju Europu. W 1985 roku odnotowano natomiast jego obecność w amerykańskim stanie Texas.

Od czasu rozprzestrzenienia się komara tygrysiego we Włoszech począwszy od Genui kraj ten należy do najbardziej opanowanych przez ten gatunek w Europie, a dotyczy to rejonów położonych poniżej 600 metrów nad poziomem morza.

Komar tygrysi został wprowadzony lub rozprzestrzenia się już w bardzo wielu europejskich krajach. Do tych najbardziej niebezpiecznych pod tym względem należą kraje basenu Morza Śródziemnego. Z obecnością A. albopictus należy liczyć się w państwach takich, jak Włochy (w tym Sardynia, Sycylia, Lampedusa i inne wyspy), Chorwacja, Węgry, Albania, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Francja (w tym Korsyka), Gruzja, Niemcy, Grecja, Malta, Monako, Czarnogóra, Rumunia, San Marino, Słowenia, Hiszpania, Szwajcaria, Lichtenstein, Turcja i Watykan.

Przebywając w wymienionych rejonach należy zachować szczególne środki prewencji ukąszeń komarów, m.in. stosować preparaty zawierające permetrynę na tkaniny i DEET w stężeniu 30-50 procent na skórę.

Pojawienie się komara tygrysiego w Polsce to temat, który w miesiącach letnich nie schodzi z pierwszych stron w krajowych mediach. Swojego czasu źródłem zamieszania było zdjęcie wykonane przez emerytowanego pracownika naukowego przed własnym domem w Katowicach. Komar okazał się jednak gatunkiem rodzimym i całkiem niegroźnym – w przeciwieństwie do prawdziwych przedstawicieli Aedes albopictus. Czy jednak jesteśmy całkiem bezpieczni?

Pomimo sensacyjnych doniesień w Polsce nie musimy jeszcze obawiać się komara tygrysiego, bo chociaż może dotrzeć do kraju, nasz klimat uniemożliwia jego przetrwanie. Jest to jednak całkiem prawdopodobne w przyszłości, zwłaszcza, że gatunek łatwo przystosowuje się do nowych warunków.

Zobacz: GIS ostrzega: nie wszystkie środki na komary i kleszcze są bezpieczne. Gdzie można je sprawdzić? Jak uchronić się przed ukąszeniem?

Osobnik komara, którego zdjęcie wywołało zamieszanie w mediach, to przedstawiciel innego gatunku. Nie jest jednak wykluczone, że komar tygrysi nie zostanie przywieziony do Polski np. razem z importowanymi towarami – wtedy należy zachować szczególną ostrożność, bo zagrożenie zarażenia się tropikalną chorobą dotyczy nawet pojedynczego owada.

Rozprzestrzenianie się azjatyckiego komara tygrysiego w Europie można śledzić na mapach publikowanych na stronie Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), które jest niezależną agencją Unii Europejskiej. Z poniższego zestawienia danych z lutego i czerwca br. widać, że ekspansja tego gatunku na naszym kontynencie nie jest tak błyskawiczna, jak donoszą media.