Aktywność fizyczna pochłania znaczną część Twojego czasu, a jej brak jest niepokojący? Możesz być uzależniony od... sportu! Sprawdź objawy

W świetle badań okazuje się, że problem uzależnienia od aktywności fizycznej może dotyczyć od 2 do nawet 30 proc. osób systematycznie ćwiczących. Głównym problemem jest to, że często osoby, których dotyka nie zdają sobie z tego sprawy i nawet nie szukają pomocy.

Uzależnienie od ćwiczeń to jedno z uzależnień behawioralnych, czyli związanych z przymusem wykonywania konkretnej czynności. Zalicza się do nich także zakupoholizm, pracoholizm czy uzależnienie od telefonu lub grania w gry komputerowe.

Czytaj też: Detoks dopaminowy – hit czy mit? Zobacz, na czym polega i co daje

Uzależnienie od sportu diagnozuje się stosunkowo rzadko, ponieważ aktywność fizyczna należy do czynności, które spotykają się na co dzień z powszechnym akceptacją i uznaniem. Występują jednak symptomy, które powinny skłonić osoby bardzo aktywne fizycznie do zastanowienia się nad tym, czy nie mają problemu z uzależnieniem od ćwiczeń. Typowe objawy uzależnienia od sportu są następujące:

• aktywność fizyczna oraz jej planowanie i odpoczynek po niej pochłaniają coraz więcej czasu,
• masz ustalony, stały schemat ćwiczeń, który jest regularnie powtarzany i traktowany jako obowiązek,
• sport wypiera i z czasem zastępuje wszystkie inne codzienne formy aktywności życiowej,
• aktywność fizyczna zaczyna wpływać negatywnie na relacje – rodzinne i służbowe,
• często odczuwasz wyczerpanie, miewasz liczne kontuzje,
• kiedy nie jest możliwe wykonanie ćwiczeń, pojawiają się objawy takie jak: wzrost poziomu lęku, bezsenność, drażliwość, a nawet depresja.

Nie ma jednej odpowiedzi na to pytanie o to, co przyczynia się do uzależnienia od aktywności fizycznej. Każdy przypadek powinien być diagnozowany indywidualnie. Badacze stawiają różne hipotezy – część z nich uważa, że za „sportowym hajem” stoją endorfiny, które są uwalniane podczas ćwiczeń. Wprowadzają one w stan euforii i mają działanie znieczulające.

Mówi się także, że motywacją do nadmiernego wysiłku fizycznego jest redukcja stresu. W świetle badań okazuje się, że:

Jednostki, które cechowały się wyższym poziomem niepokoju i stresu przed ćwiczeniami, a równocześnie silniejszym odczuciem szczęścia po ćwiczeniach; w sytuacji opuszczenia zaplanowanego treningu odczuwały silniejsze przygnębienie, lęk i gniew.

Uzależnienie od ćwiczeń często idzie w parze z zaburzeniami odżywiania – problem ten dotyczy aż 21 proc. osób borykających się zaburzeniami łaknienia o podłożu psychicznym. Często ich główną motywacją do ćwiczeń jest zrzucenie wagi bądź doprowadzenie ciała do konkretnego wyglądu za pomocą połączenia treningu i diety.

Innym powodem, który popcha uprawiających sporty do forsujących treningów jest chęć zdobycia uznania za osiąganie coraz lepszych wyników, np. u biegaczy. Badacze zwracają także uwagę na tendencję do jednoczesnego występowania uzależnienia od ćwiczeń w parze z innymi zachowaniami uzależniającymi.

Pierwszym krokiem do podjęcia leczenia jest uświadomienie sobie problemu. U niektórych osób potrzebna może być pomoc specjalisty i podjęcie terapii uzależnień, w szczególności wtedy, gdy z powodu zaprzestania ćwiczeń odczuwają one duży niepokój lub inne objawy psychiczne.

Pierwszym krokiem do wyjścia z uzależnienia jest redukcja częstotliwości i intensywności ćwiczeń (a czasem nawet chwilowa abstynencja), ale przede wszystkim zmiana swojego podejścia do aktywności. Nie powinna być ona traktowana jako „kara dla ciała” np. za przyjęcie zbyt dużej liczby kalorii lub wyglądu obiegającego od naszego wyobrażenia.

Ćwiczenia powinny być traktowane jako forma relaksu, a nie przymusu – ich wykonywanie powinno sprawiać nam przyjemność. Pomóc w tym może wspólna aktywność z kimś bliskim.

Zobacz także:

Źródła:

• Prevalence of the Addictions: A Problem of the Majority or the Minority? Evaluation & the Health Professions
• Uzależnienie od ćwiczeń fizycznych – objawy i mechanizmy Psychiatria Polska
• How to Rebuild a Healthy Relationship with Exercise After Exercise Addiction Healthline