Czym złagodzić uczulenie na twarzy? Od czego powstaje alergiczna wysypka na twarzy u dzieci i dorosłych? Co oznacza wysypka jak kaszka?

Uczulenie na twarzy najczęściej przejawia się w postaci wysypki. Pod tym pojęciem rozumiemy rozległe występowanie skórnych wykwitów. Mogą to być swędzące krostki i zmiany w postaci pokrzywki, grudek, ropnych lub wypełnionych osoczem pęcherzyków oraz czerwonych plam czyzmian przypominających wyglądem kaszkę mannę.

Wysypka alergiczna często pojawia się na policzkach oraz okolicach ust i oczu, ale może obejmować też całą twarz, jak również szyję, dekolt, głowę.

Wszystkie rodzaje zmian wymagają diagnostyki, ale ze szczególną troską należy podejść do uczulenia na twarzy w postaci krostek i pęcherzyków. Tego typu zmiany mogą bowiem łatwo ulec bakteryjnemu nadkażeniu. W efekcie powikłań ropnej infekcji na skórze twarzy pozostają wtedy blizny i przebarwienia.

Uczulenie na twarzy często spowodowane jest alergią kontaktową, będącą konsekwencją styczności danej substancji ze skórą. Przyczyną rozwoju jej objawów najczęściej jest niewłaściwy dobór kosmetyków, w tym środków myjących. Problem ten dotyczy zwłaszcza osób z cerą wrażliwą i skłonną do podrażnień. Cera tego typu zazwyczaj źle reaguje na substancje takie jak silne detergenty, konserwanty, emulgatory, środki zapachowe czy barwniki.

Uczulenie mogą wywoływać też składniki aktywne kosmetyków, m.in. wyciągi roślinne, witaminy, hydrolizowane białka i peptydy. Przy cerze wrażliwej warto więc korzystać z produktów hipoalergicznych, w tym naturalnych i ekologicznych.

Ryzyko rozwoju alergii wzrasta, gdy skóra twarzy jest podrażniona, na przykład po peelingu lub goleniu, a także po zabiegach medycyny estetycznej i opalaniu. Problemem jest ponadto długotrwałe noszenie maseczek ochronnych, które powodują podrażnienia mechaniczne i sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów, nierzadko powodując powstawanie wyprysków i wysypek.

Czytaj też: Domowy kosmetyk za grosze zwalczy zmarszczki i przebarwienia. Zrobisz go z 4 naturalnych składników. Wypróbuj prosty przepis

Przyczyną uczulenia na twarzy bywa ponadto alergia kontaktowa na metale występujące w oprawkach okularów czy kolczykach, najczęściej nikiel i chrom.

Reakcję uczuleniową mogą wywołać ponadto środki piorące i zmiękczające, których pozostałości pozostają w tkaninach, jak również te czyszczące, a ponadto perfumy.

Wysypka na twarzy może być wynikiem reakcji układu odpornościowego na alergen, który dostał się do organizmu drogą wziewną lub pokarmową.

Alergia pokarmowa jest przy tym główną przyczyną występowania uczulenia na twarzy u noworodków i dzieci. Najczęściej uczulają mleko krowie, jaja kurze, pszenica, ryby, owoce morze, orzechy, niektóre warzywa i owoce, czekolada. Jednym z najczęstszych rodzajów alergii u dzieci jest skaza białkowa, czyli uczulenie na białka, zwykle mleczne.

Uczulenie na twarzy z powodu alergii wziewnej (na pyłki, roztocza, sierść zwierząt) przybiera postać pokrzywki, czerwonych plam czy wykwitów. Często występuje wraz z katarem siennym, kichaniem, łzawieniem oraz przekrwieniem oczu.

Obrzęk, zaczerwienienie i zmiany skórne mogą pojawiać się u osób chorych na astmę oraz szczególnie wrażliwych na alergeny pokarmowe. Są też typowym objawem alergii krzyżowej. Mówimy o niej w sytuacji, gdy u osoby uczulonej na dany produkt spożywczy objawy występują również w kontakcie z pyłkami roślin. Powodem jest podobieństwo zawartych w nich białek.

Uczulenie na twarzy może także pojawić się po przyjęciu niektórych leków bez recepty (np. kwasu acetylosalicylowego), jak również wydawanych z przepisu lekarza – należy wówczas jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który oceni sytuację i zaproponuje zmianę terapii.

Wysypka bywa również objawem pseudoalergii, inaczej nietolerancji histaminy. Związek ten powstaje w organizmie w procesie zapalnym i zmniejsza przepuszczalność naczyń krwionośnych, wywołując objawy takie jak wysięk i obrzęk.

Histamina jest wytwarzana w odpowiedzi na alergen, może jednak pochodzić z określonych produktów spożywczych, wywołując identyczne objawy w organizmie. Ponieważ stanowi produkt działalności drobnoustrojów, jej główne źródła to produkty fermentowane i skażone szkodliwymi bakteriami.

Źródłem histaminy są kiszonki, dojrzewające sery i wędliny, produkty na drożdżach, napoje alkoholowe, octy, pomidory czy kakao, a także wędzone ryby oraz długo czy nieprawidłowo przechowywane przetwory rybne i mięsne.

Zmiany skórne w postaci czerwonych, często bolesnych krost, które wypełniają się osoczem, mogą być objawem nietolerancji benzoesanu sodu stosowanego jako konserwant.

Uczulenie na twarzy u niemowlaka lub dziecka prawie zawsze wskazuje na alergię pokarmową i zwykle przyjmuje postać swędzących krostek na twarzy. Należy wówczas obserwować, po jakich produktach w posiłku malucha pojawia się wysypka.

W wykryciu źródeł ewentualnej alergii u dziecka pomoże uważne rozszerzanie diety niemowlaka. Określone produkty należy wprowadzać kolejno i w odstępach czasowych.

Również alergia kontaktowa często objawia się u maluchów w postaci krostek i czerwonych plamek na twarzy. Jej przyczyną może być kosmetyk, ale też alergia na materiał, z jakiego wykonane są zabawki, pieluchy czy ubranka.

Wysypka na twarzy może być wynikiem tzw. uczulenia na słońce. Jest spowodowana nadmiarem promieniowania ultrafioletowego i najczęściej objawia się w postaci drobnych, swędzących krostek i zaczerwienienia skóry. Wrażliwość skóry na UV mogą zwiększać niektóre składniki kosmetyków i leki (np. z pochodnymi retinolu, niektóre antybiotyki), czy jej wcześniejszy kontakt np. z sokiem z cytrusów.

Jeśli uczulenie na twarzy spowodowane jest alergią na promieniowanie UV, należy chronić skórę twarzy przed słońcem, nakładając przed wyjściem z domu krem ochronny z wysokim faktorem SPF (najlepiej 50) oraz nosząc nakrycie głowy z daszkiem lub dużym rondem.

Przyczyną wysypki może być ponadto ugryzienie owada, kontakt z toksyczną rośliną (np. trującym bluszczem) czy zanieczyszczeniami zawartymi w wodzie, żywności lub powietrzu.

Wykwity na twarzy mogą pojawiać się też w wyniku zakażenia bakteriami, grzybami czy wirusami, a także być manifestacją chorób niezakaźnych. Mowa o schorzeniach autoimmunologicznych, takich jak atopowe zapalenie skóry (egzema), łuszczyca czy toczeń rumieniowaty.

Podstawowa kwestia przy problemie uczulenia na twarzy to ustalenie jego przyczyny. W większości przypadków konieczne jest wykonanie testów alergicznych, by dokładnie określić, jaka substancja wywołuje uczulenie na twarzy. Produkty zawierające tę substancję należy wyeliminować z diety (a wykluczone produkty zastąpić odpowiednio innymi, by uniknąć niedoborów pokarmowych), a także zrezygnować ze stosowania zawierających ją kosmetyków.

Z uczuleniem na twarzy można udać się do dermatologa, lepiej jednak do alergologa. W przypadku poważnych zmian na twarzy spowodowanych alergią lekarz może także przepisać środki antyhistaminowe. Aby zadziałać na przyczyny nadwrażliwości, stosuje się immunoterapię.

Zasady postępowania w przypadku wysypki na twarzy:

• używaj łagodnego detergentu bez środków zapachowych i detergentów takich jak SLS i SLES,
• do mycia stosuj letnią, ale nie gorącą wodę,
• nie wycieraj skóry ręcznikiem, tylko osuszaj, przykładając chusteczkę lub ręcznik papierowy,
• jeśli wysypka jest sucha, używaj bezzapachowych środków nawilżających, ew. emolientów (w przypadku egzemy),
• nie drap zmian i unikaj ich dotykania,
• w celu złagodzenia świądu i zaczerwienienia, smaruj skórę kremem z hydrokortyzonem, który przy stężeniu tego leku wynoszącym 1 proc. można kupić bez recepty,
• wilgotną wysypkę złagodzić może kalamina, czyli mieszanina tlenku cynku i żelaza, ew. maść cynkowa,
• podrażnienie można łagodzić za pomocą okładów z płatków czy otrębów owsianych,
• domowym środkiem silnie łagodzącym podrażnienia jest olejek CBD o stężeniu 10-15 proc.,
• w przypadku łagodnego bólu warto zastosować zimne okłady, ew. również ibuprofen lub paracetamol,
• gdy wysypce towarzyszą inne objawy alergii, zapytaj w aptece o leki antyhistaminowe dostępne bez przepisu lekarza.

Reakcja alergiczna może rozszerzyć się, powodując obrzęk gardła i problemy z oddychaniem, jak również prowadzić do niebezpiecznej dla życia, ogólnoustrojowej reakcji anafilaktycznej. W takiej sytuacji należy jak najszybciej wezwać pogotowie lub podać alergikowi adrenalinę, jeśli ma przy sobie ampułkostrzkawkę z tym lekiem.

Zobacz: Przyczyny i leczenie nadmiernej suchości skóry.