Aż 6 na 10 Polaków ma objawy depresji. Gdzie zwrócić się o pomoc w przypadku problemów ze sobą lub w sytuacji, gdy dotyczą one bliskich?

Coraz więcej Polaków odczuwa depresyjne objawy, a ostatnio odsetek ten urósł aż do 60 procent. To nie pierwsze badanie, które pokazuje znaczne nasilenie się problemów psychicznych u Polaków. W ciągu zaledwie roku od początku pandemii lekarze wystawili rekordową liczbę przeszło 500 tysięcy zwolnień z powodu ciężkiej reakcji na stres i związanych z nim emocjonalnych zaburzeń adaptacyjnych. Obraz sytuacji po dwóch latach pandemii koronawirusa dają natomiast badania przeprowadzone dla UCE Research i Syno Poland w lutym 2022 r. na reprezentatywnej grupie 1040 dorosłych osób, które pytano o występowanie konkretnych symptomów w ciągu dwóch tygodni poprzedzających ankietę.

Znaczny odsetek badanych wymieniał zwłaszcza następujące depresyjne symptomy:

• uczucie zmęczenia i brak energii – niemal 38 proc, i choć były najczęstsze w grupach osób mających 18-22 lata i 36-55 lat (około 40 proc.), w innych odsetek był tylko nieznacznie mniejszy, a najniższy u seniorów (w grupie 56-80 lat było to niespełna 32 proc.),
• obniżenie nastroju – prawie 29 proc.,
• zaburzenia snu – 28,5 proc.,
• zaburzenia koncentracji i uwagi – prawie 19 proc.,
• pesymistyczne myśli – 16,5 proc.,
• niska samoocena i brak wiary w siebie – 16,4 proc.,
• zmniejszenie lub brak odczuwania przyjemności z czynności, które wcześniej były lubiane – 13,3 proc.

Gdy badanych zapytano o występowanie dziesięciu głównych objawów depresyjnych, ich odczuwanie potwierdziło aż 61,4 proc. osób, natomiast 32,9 proc. uczestników nie identyfikowało się z wymienionymi problemami, a 5,7 proc. nie miało zdania.

Istotny jest także fakt, że występowanie tych problemów przed pandemią deklarowało 41,5 proc. respondentów badania, natomiast nie odczuwało ich niemal 46,8 proc. osób, podczas gdy 11,7 proc. pytanych nie umiało odpowiedzieć na pytanie. Wygląda więc na to, że ludzi przyznających się do symptomów depresyjnych może być o 20 proc. więcej, a grupa tych określających siebie jako bez problemów zmalała o 14 procent.

Wymienione objawy powodują poważny spadek jakości życia, prowadząc też do pogorszenia się stanu zdrowia fizycznego. Inne symptomy typowe dla stanów depresyjnych, takie jak nieadekwatne poczucie winy, przygnębienie, apatia, smutek, bezradność, poczucie pustki stanowią wcale nie mniejszą przeszkodę w radzeniu sobie z codziennością, nie mówiąc już o samorozwoju czy próbach dążenia do dobrostanu psychicznego.

Wiele z wymienionych dolegliwości można przypisać innym przyczynom, np. przepracowaniu, nadużywaniu kawy, stresowi związanemu z realiami życia, sytuacją rodzinną czy występującymi już problemami medycznymi, w tym również dotyczącymi zdrowia umysłowego.

Psychologowie uczulają jednak, że jeśli symptomy wydają się pojawiać bez konkretnej przyczyny, długo się utrzymują i znacznie utrudniają życie, warto poszukać źródeł i rozwiązania problemów wspólnie ze specjalistą.

Psycholog lub psychoterapeuta pomoże ocenić, czy uciążliwe objawy to już depresja, która jest chorobą wymagającą terapii. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia cierpi na niż już prawie 1,5 miliona Polaków i grupa ta będzie się powiększać nie tylko z powodu skutków pandemii, ale też toczącej się tuż obok nas wojny i napływu uciekających przed nią ofiar.

Gdy opisywane problemy utrzymują się lub pogłębiają, a tym bardziej stanowią źródło ciągłego psychicznego cierpienia i myśli samobójczych, nie warto wahać się przed poszukiwaniem pomocy. Podobnie w sytuacji, gdy objawy zauważymy u kogoś bliskiego lub znajomego. Dobrze jest wtedy wiedzieć, że można zacząć od skorzystania ze specjalnej infolinii, a po drugiej stronie czeka osoba, które pragnie udzielić fachowego wsparcia, porady i informacji o tym, gdzie i jak się skierować, by rozpocząć proces wychodzenia z kryzysu.

Polecamy numery telefonów, pod którymi warto szukać pomocy psychologicznej:

• 800 108 108 – numer wsparcia fundacji dla dzieci i młodzieży „Nagle sami”, czynny od poniedziałku do piątku w godzinach 14-20.
• 116 111 – numer zaufania dla dzieci i młodzieży fundacji „Dajemy Dzieciom Siłę” – bezpłatna pomoc dostępna jest przez 7 dni w tygodniu i 24 godziny na dobę, a zamiast dzwonić, ze strony 116111.pl/napisz/ można też wysłać pytanie,
• 121 121 – Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka również działa całodobowo przez wszystkie dni tygodnia, a na stronie brpd.gov.pl/dzieciecy-telefon-zaufania-rzecznika-praw-dziecka/dostępny jest także czat dla dzieci i młodzieży,
• 116 123 – Ogólnopolska Poradnia Telefoniczna Dla Osób Przeżywających Kryzys Emocjonalny to pierwsza bezpłatna, ogólnopolska linia udzielając pomocy dorosłym, która działa od poniedziałku do piątku w godz. 14-22,
• 22 635 09 54 – numer zaufania dla osób starszych, pod którym można uzyskać pomoc przez cztery dni w tygodniu: w poniedziałki, środki i czwartki w godz. 17-20, natomiast dyżur w środę w godz. 14-16 jest dotyczy choroby Alzheimera, która stanowi najczęściej występująca formę demencji.

Źródło danych: Polacy na krawędzi depresji. Ponad 60 proc. badanych realnie odczuwa jej symptomy UCE Group LTD