Ten objaw może świadczyć o raku pęcherza. Diagnozę o nim słyszy aż 20 osób dziennie – wynika z nowego raportu na temat sytuacji w Polsce

Rak pęcherza moczowego to złośliwy nowotwór, który w Polsce jest wykrywany aż u 20 osób dziennie. Jest czwartym najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród mężczyzn i dwunastym u kobiet, które chorują na niego trzy razy rzadziej – czytamy w raporcie Fundacji Wygrajmy Zdrowie „Sytuacja pacjenta z rakiem pęcherza moczowego – aktualne wyzwania” (Warszawa, 2022).

Według dostępnych danych w 2020 roku rak pęcherza stanowił 7 proc. wszystkich przypadków nowotworów złośliwych wśród mężczyzn i 2 proc. u kobiet. Aż 98 proc. przypadków tego nowotworu jest rozpoznawane u panów po 45. roku życia, jednak nowotwór ten najczęściej występuje w grupie wiekowej 80-84 lata.

Każdego roku diagnozę o raku pęcherza słyszy prawie 8 tysięcy Polaków, a umiera niemal połowa tej liczby pacjentów. Obecnie szacuje się, że do 2029 roku będzie o 25 proc. więcej chorych, a liczba zachorowań sięgnie ok. 11,5 tys. rocznie.

Niestety, ze względu na obecną sytuację w lecznictwie szanse na przeżycie chorego z rakiem pęcherza wynoszą tylko 50 procent. Choroba wykrywana jest zbyt późno, gdy możliwości leczenia są niewielkie.

W zaawansowanej, przerzutowej fazie rozwoju diagnozowane jest 15-25 proc. przypadków raka pęcherza, natomiast u pozostałych pacjentów nowotwór jest ograniczony do tego narządu.

Wskaźnik 5-letniego przeżycia dla raka pęcherza, czyli prawdopodobieństwo przeżycia pięciu lat od chwili rozpoznania, wynosi w Polsce tylko 5 proc. u osób z przerzutami odległymi. W przypadku przerzutów regionalnych wskaźnik ten wynosi 36 proc.

Rak pęcherza moczowego początkowo nie daje objawów, a gdy występują, są podobne jak w przypadku łagodnych schorzeń tego narządu, takich jak zapalenie.

Objawem raka pęcherza jest obecność krwi w moczu – jednak w większości przypadków krwiomocz jest mikroskopowy, tj. nie powoduje zmiany zabarwienia uryny, jest też bezbolesny i tego powodu niezauważalny. To inaczej krwinkomocz, który można wykryć w badaniu ogólnym moczu.

O raku pęcherza (ale także nerki!) może świadczyć nawet jeden epizod krwawienia – w takim przypadku trzeba koniecznie udać się do urologa. Konieczne będzie wykonanie badanie USG jamy brzusznej z oceną pęcherza moczowego. Przy podejrzeniu raka trzeba wykonać badanie cytoskopowe pęcherza z ew. biopsją i badaniem histopatologicznym oraz cytologię osadu moczu.

Rozwojowi nowotworu pęcherza moczowego mogą towarzyszyć podobne objawy, jak przy stanach zapalnych układu moczowego. Alarmujące dolegliwości, które wymagają szybkiej konsultacji urologicznej, to zwłaszcza:

• ból i pieczenie przy oddawaniu moczu,
• bolesne parcie na mocz,
• częstomocz,
• uczucie niezupełnego opróżnienia pęcherza.

Objawy zaawansowanego nowotworu pęcherza mogą obejmować także:

• trudności w oddawaniu moczu i jego zatrzymanie,
• bóle w podbrzuszu, lędźwiowe, a w przypadku przerzutów także kostne,
• obecność guza w okolicy nadłonowej,
• ból i obrzęk w okolicach miednicy, pachwin i nóg,
• przewlekły krwinkomocz, czyli obecność erytrocytów w moczu,
• jednostronne wodonercze.

W przypadku występowania opisanych symptomów, nawet jeśli wskazują na stan zapalny pęcherza czy kamicę nerkową, dobrze skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. Z objawami wymienionymi na końcu – a także wynikami badania moczu potwierdzającymi krwiomocz, trzeba jak najszybciej zasięgnąć opinii urologa. Aż 80 proc. ich pacjentów stanowią właśnie chorzy z nowotworami urologicznymi, a wśród tych schorzeń rak pęcherza jest obecnie na drugim miejscu.

Zachorowania na raka pęcherza w wielu przypadkach mają związek z obciążeniem organizmu toksynami, które są usuwane wraz z moczem. To jednak niejedyne przyczyny powstawania nowotworów tego narządu.

Do czynników rozwoju raka pęcherza moczowego należą:

• starszy wiek,
• płeć męska,
• otyłość,
• palenie tytoniu – podnosi prawdopodobieństwo raka o 50-65 proc.
• zawodowa ekspozycja na substancje chemiczne, m.in. składniki farb, lakierów, barwniki, garbniki czy związki stosowane w przemyśle gumowym, metalowym i naftowego (zwiększa ryzyko o 20-25 proc.),
• zanieczyszczenia wody pitnej, np. arsenem, pozostałościami chloru,
• przewlekłe przyjmowanie leków, m.in. zawierających fenacetynę czy cyklofosfamid,
• napromieniowanie miednicy, np. w ramach radioterapii,
• historia choroby w rodzinie u krewnych pierwszego i drugiego stopnia.

Z uwagi na trudności w diagnozowaniu i leczeniu tego nowotworu kluczowe jest, by dbać o profilaktykę nowotworową, ograniczając narażenie na szkodliwe czynniki, oraz raz do roku badać mocz. Warto przypomnieć, że zalecane badanie ogólne moczu można wykonać bezpłatnie na koszt NFZ m.in. w ramach programu Profilaktyka 40 Plus”, który został przedłużony do końca 2022 roku.

Źródło: Konferencja z premierą raportu „Sytuacja pacjenta z rakiem pęcherza moczowego – aktualne wyzwania” Fundacja Wygrajmy Zdrowie