Spirala antykoncepcyjna – jak działa wkładka hormonalna, a jak miedziana? Przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania wkładek domacicznych

Spirala antykoncepcyjna – co to jest?

Spirala antykoncepcyjna, często nazywana również wkładką, należy do nowoczesnych metod antykoncepcji. Wkładki domaciczne produkowane są z tworzywa sztucznego, które jest obojętne dla organizmu. Zazwyczaj mają kształt litery „T”, choć występują również spirale, które przypominają swoim wyglądem nić z koralikami.

Wkładka domaciczna jest zakładana i wyjmowana przez lekarza w czasie menstruacji. Sam zabieg jest niemal bezbolesny, a w razie jakichkolwiek dolegliwości wystarczy przyjmowanie środków przeciwbólowych.

Efekt antykoncepcyjny może się utrzymywać od 3 do 5 lat, w zależności od rodzaju zastosowanej spirali. Oczywiście, może ona być także w każdej chwili usunięta, a po jej wyjęciu kobieta może zajść w ciążę.

Na rynku dostępne są trzy rodzaje wkładek domacicznych:

• obojętne,
• zawierające hormony,
• zawierające dodatek miedzi lub srebra.

Wkładka domaciczna miedziana

Wkładka domaciczna miedziana jest używana dużo częściej niż ta obojętna (nieaktywna), która wykazuje najmniejszą skuteczność ze wszystkich spirali antykoncepcyjnych. Wkładki tego typu są wykonane najczęściej z polichlorku winylu, a ich działanie opiera się wyłącznie na zapobieganiu zagnieżdżania się zapłodnionej komórki jajowej w jamie macicy.

Spirala domaciczna zawierająca miedź wykazuje skuteczność na poziomie 0,16-1,26 w skali Pearla. Zachowuje ona swoje działania antykoncepcyjne do 3,5 lat lub dłużej, w zależności od producenta.

Po upływie terminu używalności wkładkę należy usunąć, ale w przypadku zdrowych kobiet można od razu umieścić w macicy nową spiralę. W trakcie używania wkładki antykoncepcyjnej u kobiety występują naturalne krwawienia miesiączkowe, a po jej usunięciu natychmiast powraca płodność.

Działanie spirali domacicznej z miedzią opiera się na:

• plemnikobójczych właściwościach miedzi,
• drażniącym działaniu spirali, która zmienia właściwości śluzu w szyjce macicy, znacząco ograniczając dzięki temu ruch plemników,
• mechanicznym utrudnianiu przemieszczania się plemników i komórek jajowych,
• wywoływaniu niewielkiego stanu zapalnego w macicy (jałowego, bez bakterii), który minimalizuje możliwość prawidłowego zagnieżdżenie się zarodka w jamie macicy.

Spirala z miedzią – przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne

Najważniejsze przeciwwskazania do stosowania spirali antykoncepcyjnych z miedzią to:

• zapalenie narządów rodnych lub zwiększone ryzyko jego rozwoju,
• zapalenie macicy (do 3 miesięcy po porodzie lub zabiegu usunięcia ciąży),
• krwawienie z dróg rodnych z nieznanych przyczyn,
• nieprawidłowa budowa macicy,
• obfite miesiączki,
• anemia,
• mięśniaki macicy.

Wśród skutków ubocznych stosowania wkładki wewnątrzmacicznej z miedzią wyróżniamy:

• dłuższe i obfitsze krwawienia menstruacyjne,
• plamienia pomiędzy menstruacjami,
• ból podczas menstruacji.

U większości pacjentek takie objawy niepożądane znacząco się zmniejszają po upływie około 3 miesięcy od założenia spirali.

Jak działa wkładka hormonalna?

Spirala hormonalna to system z zawartością lewonorgestrelu. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod antykoncepcji, dla której wskaźnik Pearla wynosi 0,09 do 0,33, w zależności od dawki hormonu. Wkładki domaciczne tego typu posiadają specjalny zbiorniczek, z którego hormon uwalnia się przez okres 3-5 lat.

Wkładki hormonalne różnią się między sobą pod względem wielkości, zawartości lewonorgestrelu i wysokości jego dawek uwalnianych w ciągu doby do organizmu. W przypadku wkładek mniejszych krwawienie miesiączkowe występuje naturalnie, natomiast przy wkładkach większych zostaje zahamowane.

Zakładanie i usuwanie wkładek hormonalnych odbywa się w gabinecie ginekologicznym, a płodność po ich wyjęciu powraca w ciągu kolejnego naturalnego cyklu miesiączkowego. Jeśli przy usuwaniu wkładki nie ma przeciwwskazań medycznych, a pacjentka chce kontynuacji tej metody antykoncepcyjnej, od razu może być założona nowa wkładka hormonalna.

Wkładki hormonalne – przeciwwskazania i skutki uboczne

Wszystkie przeciwwskazania obowiązujące w przypadku wkładek domacicznych z miedzią odnoszą się również do stosowania wkładek hormonalnych. Oprócz tego należy dodatkowo wymienić:

• nowotwory, których wzrost uzależniony jest od działania progesteronu, takie jak rak piersi,
• nieprawidłowe komórki nabłonka szyjki macicy,
• rak lub podejrzenie raka szyjki lub trzonu macicy,
• czynne choroby wątroby lub nowotwór wątroby.

Do najczęściej występujących skutków ubocznych stosowania spirali hormonalnej należą:

• plamienia, rzadkie miesiączki lub ich brak,
• łagodne torbiele jajnika,
• nastrój depresyjny lub depresja,
• nerwowość,
• obniżenie libido,
• ból głowy,
• ból brzucha,
• nudności,
• trądzik,
• bolesne miesiączkowanie,
• upławy,
• zapalenie sromu lub pochwy,
• tkliwość lub ból piersi.

ZOBACZ: Dlaczego Polki unikają ginekologa?