Spis treści
Jak rozpoznać złamanie? Pierwsze objawy widać od razu po wypadku
Obrażenie powstałe w wyniku silnego uderzenia w kość, wynikające z przeciążenia lub osteoporozy może okazać się złamaniem. Jeśli pojawia się, któryś z poniższych symptomów to powód do udania się na SOR lub wezwania pogotowia ratunkowego.
Czytaj też: Co robić, gdy leci krew? Pierwsza pomoc przy ranach i krwotokach
Po pomoc lekarską należy się zgłosić, jeśli bezpośrednio po urazie występuje:
- natychmiastowy, ostry ból,
- siniak i/lub obrzęk w okolicy obrażenia,
- deformacja, nienaturalne ułożenie urażonego miejsca np. skrzywienie nosa,
- problem z ruchomością w obrębie uszkodzonej kości,
- krwawienie.
Jeśli podczas wypadku słyszalny był trzask, a po urazie można usłyszeć odgłos tarcia lub zgrzytania kości, to także sygnał świadczący o tym, że mogło dojść do złamania, a nie zwichnięcia lub skręcenia. Każda osoba z podejrzeniem takiego urazu, powinna zostać niezwłocznie zbadana przez specjalistę. Lekarz, wykonując odpowiednia badania, m.in. RTG musi upewnić się, że wszystkie kości znajdują się na swoim miejscu.
Co robić, gdy dojdzie do złamania? Kiedy wezwać pogotowie ratunkowe?
Sposób udzielania pierwszej pomocy jest przede wszystkim zależny od tego, w którym miejscu doszło do złamania. Jednak zawsze – niezależnie o typu obrażenia – w pierwszej kolejności należy zadbać o bezpieczeństwo poszkodowanego oraz osoby udzielającej pomocy, sprawdzić czynności życiowe poszkodowanego (przytomność i funkcje oddechowe) oraz zachować spokój i założyć jednorazowe rękawiczki.
Zobacz, co robić, gdy dojdzie do poszczególnych urazów:
- Złamany nos – jeśli z nosa leci krew, należy usiąść i pochylić się do przodu, otwierając usta, aby nie spływała do gardła. Kiedy krwawienie ustąpi, można podnieść głowę, aby złagodzić ból. Dla zmniejszenia obrzęku można przyłożyć zimny kompres na 15-20 minut. Lekarz podczas badania sprawdzi, czy nie doszło do uszkodzenia przegrody nosowej i czy w nosie nie grodzi się krew. W zależności od rodzaju złamania może przepisać jedynie środki przeciwbólowe lub zlecić leczenie operacyjne.
- Złamana noga, ręka lub palec – w przypadku kiedy dojdzie złamania kończyny lub palca należy unieruchomić urażoną kość za pomocą jakiegokolwiek sztywnego przedmiotu (linijki, kijka, a najlepiej specjalistycznych szyn) i bandaża lub kawałka materiału. Jeśli ucierpiał staw – należy unieruchomić dwie sąsiadujące z nim kości. Jeśli złamanie jest otwarte nigdy nie należy wciskać kości do środka, ani wyjmować nic z rany. Należy opatrzeć ranę stosując tradycyjny opatrunek, a następnie ją usztywnić. W przypadku podejrzenia złamania szyjki kości udowej nie należy samodzielnie unieruchamiać ani masować urażonego miejsca, tylko niezwłocznie zadzwonić po pogotowie.
- Złamany kręgosłup – złamanie kręgosłupa to jeden z najpoważniejszych urazów. W pierwszej kolejności należy wezwać służby medyczne, a z poszkodowanym należy obchodzić się bardzo delikatnie. Należy pozostawić go w zastanej pozycji i w miarę możliwości unieruchomić do przyjazdu karetki. Jeśli konieczna jest reanimacja lub w miejscu, w którym się znajduje grozi mu niebezpieczeństwo, należy przenieść go ostrożnie, stabilizując głowę wzdłuż osi ciała i ułożyć na równej, płaskiej, twardej powierzchni.
W przypadku złamania otwartego, silnego krwawienia lub wyraźnych problemów z poruszaniem należy bezzwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe, dzwoniąc pod numery: 112 lub 999. Z każdym innym podejrzeniem złamania należy pilnie zgłosić się na SOR.