Spis treści
Co to jest denga?
Denga to choroba zakaźna wywoływana przez wirusa z rodziny Flaviviridae, należącego do rodzaju Flavivirus. Wyróżnia się cztery różne typy tego wirusa, które wpływają na przebieg choroby. Najcięższa postać, gorączka krwotoczna denga, związana jest głównie z zakażeniem typem 3 lub 4.
Wirus przenoszony jest przez komary z rodzaju Aedes, przede wszystkim Aedes aegypti. Do zakażenia dochodzi wyłącznie przez ukąszenie zakażonego komara. Nie można się zarazić bezpośrednio od innej osoby.
Jak się objawia denga?
Okres inkubacji gorączki denga wynosi zazwyczaj od 3 do 14 dni, najczęściej między 4 a 7 dniem. W wielu przypadkach zakażenie przebiega bezobjawowo lub w sposób łagodny. U dorosłych symptomy bywają zwykle bardziej nasilone niż u dzieci, które często doświadczają jedynie łagodnych dolegliwości, takich jak powiększenie węzłów chłonnych czy wątroby.
Możemy wyróżnić trzy podstawowe formy kliniczne gorączki denga:
Ostry okres gorączkowy – cechuje się występowaniem plamisto-grudkowej wysypki oraz czasem objawami przypominającymi infekcję górnych dróg oddechowych.
Gorączka denga – zaczyna się nagłym wzrostem temperatury, towarzyszą ból głowy, bóle stawów i kości (szczególnie w okolicach kolan) oraz powiększone węzły chłonne. Po ustąpieniu pierwszej gorączki pojawia się drugi etap gorączkowy, podczas którego na skórze pojawia się plamisto-grudkowa wysypka.
Gorączka krwotoczna denga – to najpoważniejsza odmiana choroby, która występuje głównie w południowo-wschodniej Azji. Charakteryzuje się silnym bólem brzucha, powiększeniem wątroby oraz skazą krwotoczną, czyli wybroczynami i siniakami na skórze. W ciężkich przypadkach może dojść do wstrząsu oraz śpiączki, co szczególnie u dzieci stanowi poważne zagrożenie życia. Do objawów tej ciężkiej postaci dengi należą także szybki oddech, krwawienie z dziąseł lub nosa, skrajne zmęczenie i znużenie, uczucie niepokoju oraz obecność krwi w wymiocinach lub stolcu.
Najcięższa postać gorączki denga, czyli gorączka krwotoczna, jest najczęściej związana z zakażeniem serotypami DENV-3 oraz DENV-4 wirusa denga. To właśnie te dwa serotypy są najczęściej powiązane z występowaniem ciężkich, krwotocznych form choroby.
Wybierasz się do Hiszpanii, Francji czy Włoch? Uważaj na komary tygrysie!
Podczas wakacji w Europie, zwłaszcza w krajach południowych, istnieje ryzyko zakażenia wirusem dengi. W ostatnich latach zanotowano przypadki lokalnego zakażenia m.in. we Francji, Hiszpanii, Włoszech oraz Chorwacji. Chorobę przenoszą komary Aedes albopictus, znane jako komary tygrysie, które w związku z ociepleniem klimatu rozszerzają swój zasięg.
Komar tygrysi pierwotnie występował w Azji Południowo-Wschodniej, jednak wraz ze zmianami klimatycznymi i wzrostem ruchu turystycznego dotarł do Europy, gdzie zasiedla coraz więcej krajów. Po raz pierwszy wykryto go w Bułgarii w 2011 roku. Obecnie komary te można spotkać w takich krajach jak Hiszpania, Francja, Portugalia czy Włochy.
Ze względu na obecność tych komarów, szczególnie w rejonach, gdzie potwierdzono ich występowanie, warto stosować skuteczne środki ochrony przed ukąszeniami, aby zminimalizować ryzyko zakażenia dengą.
Jak chronić się przed dengą?
Aby nie paść ofiarą wirusa dengi, warto skupić się przede wszystkim na ochronie przed komarami, które go przenoszą. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) zaleca szereg działań profilaktycznych, w tym stosowanie skutecznych repelentów.
Warto wybierać takie, które zawierają substancje takie jak DEET, IR3535 czy ikarydyna. Preparaty bazujące na naturalnych olejkach eterycznych są zazwyczaj mniej efektywne.
Istotne jest również ograniczenie kontaktu z owadami poprzez noszenie ubrań zakrywających większą część ciała oraz spanie pod moskitierą lub w klimatyzowanych pomieszczeniach. Przebywanie w chłodniejszych wnętrzach, gdzie powietrze jest w ruchu, może dodatkowo utrudnić komarom lądowanie i orientację.
ECDC zwraca także uwagę na konieczność eliminowania miejsc, w których komary mogą się rozmnażać. Chodzi m.in. o regularne opróżnianie i czyszczenie pojemników ze stojącą wodą, takich jak doniczki, zużyte opony, zagłębienia w pniach drzew czy niewielkie zbiorniki ogrodowe. Warto również odpowiednio zabezpieczać większe zasoby wody, np. studnie czy beczki, aby zapobiec składaniu przez owady jaj.
Jak leczy się gorączkę denga?
Nie istnieje specyficzne leczenie przeciwwirusowe dla gorączki denga. Terapia polega przede wszystkim na łagodzeniu objawów oraz monitorowaniu stanu pacjenta. Ważne jest utrzymywanie odpowiedniego nawodnienia organizmu poprzez picie dużej ilości płynów, stosowanie leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych zawierających paracetamol (acetaminofen), a także unikanie leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (np. ibuprofen) oraz aspiryny, ponieważ mogą one zwiększać ryzyko krwawień wewnętrznych, które są groźnym powikłaniem dengi. Choremu zaleca się odpoczynek i ograniczenie aktywności fizycznej do minimum.
Czy istnieje szczepionka na dengę?
Tak, istnieje szczepionka na dengę. W Polsce stosowana jest żywa, osłabiona (atenuowana) szczepionka czterowalentna, która zawiera osłabione wirusy wszystkich czterech typów wirusa denga (DENV). Preparat ten został dopuszczony do obrotu również przez Europejską Agencję Leków (EMA).
Koszt szczepienia przeciwko gorączce denga uzależniony jest od liczby dawek, harmonogramu podania oraz cennika obowiązującego w danej placówce medycznej. Cena może się różnić w zależności od ośrodka, w którym wykonywane jest szczepienie.
Cena szczepionki na dengę jest dość wysoka. Szczepienie nie jest refundowane i musimy zapłacić za nie z własnej kieszeni. W Centrum Medycznym Damiana jedna dawka szczepionki przeciwko dendze kosztuje 785 złotych.
Medicover również ma takie szczepienie w swojej ofercie. Za jedną dawkę należy zapłacić 990 złotych.
Źródła:
Dengue and severe dengue World Health Organization
Mapa zagrożeń zdrowotnych na świecie GSSE w Warszawie
